EKONOMİK ALANDA GELİŞMELER Ekonomik etkinlik, yaşama mücadelesinin sürdürülmesi demektir. Bir toplumun ekonomik hayatı, ülkenin yeraltı yerüstü kaynaklarının kullanılarak, mümkün olduğu ölçüde ihtiyaçları giderme etkinliğidir. Bu her alanda üretime dayanır. İnsanların ihtiyaçları sınırsızdır. Ancak önce temel ihtiyaçlar, sonra diğer ihtiyaçları karşılamak gerekir. Üretim yalnız tarım ve sanayi alanında olmaz. Hizmetler de üretilir. Bu nedenle de ulaştırma, haberleşme, diğer hizmetler ve emek …

TOPLUMSAL YAŞAYIŞIN DÜZENLENMESİ LAİKLİK İLKESİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Devlet ve hukuk laikleşirken, bu gelişmeye bağlı olarak, toplumsal yaşamda laiklik anlayışının benimsenmesi gerekiyordu. Bu amaçla laiklikle bağdaşmayan ve laik hukuk düzenine ters düşen gereksiz kurumlar ortadan kaldırılmalıydı.   TEKKE, ZAVİYE VE TÜRBELERİN KAPATILMASI (30 KASIM 1925) Osmanlı Devletinde belli bir mezhep içinde, Tanrı’ya erişmek yolunda yöntemler arayan dini akımlar vardı. Bu akımlara “tarikat” …

KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR HARF İNKILABI (1 KASIM 1928) Milli Eğitimin gelişmesine hizmet eden olaylardan birisi de Arap harflerinin atılıp yeni Türk harflerinin kabul edilmesidir. Sesli harfleri az olan Arap Alfabesi ile doğru ve kolay yazılıp okunamıyordu. Gerçi Arap harfleri yüzyıllarca Türkler tarafından kullanılmış, şekilce güzelleştirilmiş ise de, öğrenilmesindeki güçlük giderilememiştir. Bu da öğretim hayatımızdaki gelişmeyi engellemiştir. Her bakımdan yeni …

EĞİTİM ESKİ EĞİTİM SİSTEMİ Osmanlı eğitim sistemi, Selçuklulardan devralınan geleneksel İslami eğitim sistemi ile XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren Avrupa’dan esinlenerek kurulan yeni okullardan oluşuyordu. Osmanlı Devleti’nin gerileme sebeplerinin başında eğitim işlerinin yüzyıllarca ihmal edilmesi gelir. Batıda daha XVI. Yüzyılın ortalarında basım tekniği geliştirilip yaygınlaşmış, Okuma-yazma imkânları her yere götürülmüş, okuma imkânları genişlemişti. Örneğin XVIII. yüzyıl ortalarında Prusya’da okuma-yazma oranı %90’ın …

CUMHURİYET DÖNEMİ DEVRİMLERİ HUKUK DEVLET DÜZENİ VE HUKUK Toplumda yaşayan insanlar arasında saygın ilişkiler vardır. Örneğin; ailenin kurulması, işlemesi, sona ermesi, kişinin mal edinmesi, ekonomik hayatın düzenlenmesi… Bu ilişkilerin belli kurallara göre işlemesi zorunluluktur, aksi halde toplumda huzursuzluk, kargaşa çıkar ve bireylerin hayatı tehlikeye girer. Bireylerin hayat ilişkilerinde uymak zorunda olduğu kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koymak, bu kuralların uygulanmasını …

MENEMEN OLAYI (23 ARALIK 1930) Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kendi kendisini dağıtmasından bir hafta sonra gericiler Menemen Olayı’nı yarattılar. Derviş Mehmet ve adamları Menemen’de camide toplanarak din adına hareket ettiklerini ilan ettiler. Bu hareketlerini önlemeye çalışan yedek subay Kubilay’ı şehit ettiler. Bu olaydan sonra çok partili hayata geçiş denemeleri ertelendi. 1946 yılına kadar devlet tek parti ile (CHP) yönetildi. Toplumun çok …

ŞEYH SAİT İSYANI VE TAKRİR-İ SÛKUN KANUNU 11 ŞUBAT 1925 Dıştan gelen kışkırtmaların da etkisiyle Doğu’da 11 Şubat 1925 tarihinde bir isyan çıktı ve kısa zamanda yayılarak büyüdü. Şeyh Sait adında bir aşiret reisi kendi gibi cahil kimseleri toplayarak “din elden gidiyor” propagandası ile isyanı büyüttü. Daha isyan başlamadan önce doğu illerinde bir isyan olacağı haberi Meclis’e gelmişti. Ancak dönemin …

ÇOK PARTİLİ HAYAT DENEMELERİ HALK FIRKASININ KURULMASI (9 AĞUSTOS 1923) Mustafa Kemal, saltanatın kaldırılmasının ardından inkılapları yürütmek için dayanabileceği güçlü bir gruba ihtiyacı olduğuna inanarak 6 Aralık 1922’de Meclis’te Birinci Grup adıyla çalışan Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun kaldırılarak yerine “Halk Fırkası” adlı bir siyasal partinin kurulacağını açıkladı. Kamuoyunu yoklamak amacıyla 13 Ocak 1923’te yurt gezisine çıkan Mustafa Kemal bu yolculuk sırasında …

1924 ANAYASASI, ÖZELLİKLERİ VE DEĞİŞİKLİKLERİ 20 Ocak 1921 tarihli Anayasa, olağanüstü devrin olağanüstü şartları içinde çıkarılmış bir anayasa idi. 1921 Anayasası, hazırlandığı ortamdaki olumsuz şartlar nedeniyle çok kısa ve eksikti. Daha sonra şartlar değişmiş, Saltanat ve Hilafet kaldırılmış, Cumhuriyet ilan edilmişti ve artık Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni ilkelerinin yer alacağı, her türlü ihtiyaçları karşılayabilecek bir düzenleme gerekiyordu. Bu nedenle Anayasa Hazırlama …

HALİFELİĞİN KALDIRILMASI Halifeliğin kaldırılmasını hazırlayan etkenler: 1.  Cumhuriyetin karşısında olan tutucu ve gericiler Halifenin etrafında toplanmışlardı. 2.  Pek çok devlet adamı ve İstanbul basınının bir kısmı Halifeyi destekliyordu. 3.  İngilizlerin etkisiyle Hint Müslümanları ona bağlılıklarını bildirmişlerdi. 4.  Bu tür hareketlerle yavaş yavaş güçlenen Halife TBMM’nin ikaz ve tavsiyelerine uymayarak gösterişli törenler düzenlemeye başlamıştı. 5.  Cuma namazlarını değişik camilerde kılarak gösteriler …