9-3.Ünite:Orta Çağ’da Dünya Ünitesi

Hazarlar   Hazarlar, I. Kök Türk Devleti’nin yıkılmasından sonra Karadeniz’in kuzeyi ve Kafkaslar bölgesinde bir hakanlık olarak kurulmuştur (630). Hazarlar, Bizans, Sasani ve Müslüman Araplarla askerî, siyasi ve ticari ilişkide bulundular. Bizans-Sasani savaşlarında Bizans tarafını tutarak Sasanilerin zayıflamasında rol oynadılar.   Zayıflayan Sasani Devleti, Hz. Ömer zamanında yıkıldı. İran, Müslümanların eline geçti. Böylece Hazarlar ve Müslümanlar karşı karşıya geldi. Hazarlar …

Bulgarlar   Avrupa Hun İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra (469) Karadeniz’in kuzeyine gelen Hunlar, buradaki değişik Türk boylarından oluşan Ogurlarla birleştiler. Ortaya çıkan bu yeni topluluk “Bulgar” adıyla anıldı. Bulgarlar, 630 yılında Kök Türk Devleti’nin yıkılması üzerine Kafkasların kuzeyinde Kubrat yönetiminde Büyük Bulgar Devleti’ni kurdular. Onun ölümünden sonra Hazarlar, Bulgar Devleti’ne son vererek Bulgarların dağılmasına yol açtılar.   Tuna Bulgar Devleti Büyük …

Avarlar Çin kaynaklarında Juan-Juan, Arap ve Bizans kaynaklarında Avar adıyla anılan bu kavim, Kök Türkler tarafından da Apar olarak adlandırılmıştır. Asya Hun Devleti’nin yıkılmasından sonra ortaya çıkan Avarlar, IV. yüzyılın sonlarında bugünkü Moğolistan’da bir devlet kurdular. Orta Asya’da kurdukları bu devlete Kök Türkler son verince (552) batıya göç ettiler. 558’de Kafkaslara ulaştılar, kısa zamanda Tuna boylarına geçtiler. Orta Avrupa’da başında …

Uygur Devleti (744-840) Uygurlar, Asya Hun Devleti’ne bağlı olarak Orhun ve Selenga nehirleri kıyılarında yaşamışlardır.   II.Kök Türk Devleti’nin son zamanlarında Basmiller ve Karluklarla birleşen Uygurlar, bu devlete son vererek kendi devletlerini kurmuşlardır (744). Uygurların merkezi Ötüken’dir.   “GÖÇ DESTANI”NDAN   Bir gün Uygur tahtına yeni bir hakan oturdu. Bu hakan, Çinlilerle yapılan savaşlara son vermek için, oğlu Galı Tigin’i …

II. Kök Türk (Kutluk) Devleti (682 – 744)   Türkler I. Kök Türk Devleti’nin yıkılışından sonra 50 yılı aşkın bir süre Çin esaretinde yaşamak zorunda kalmış, bu süre içerisinde tekrar bağımsızlıklarını kazanmak için birçok kez ayaklanmışlardır. Bu ayaklanmalar, Çinliler tarafından kanlı bir biçimde bastırılmıştır. Bu ayaklanmaların biri de Çin sarayını basarak imparatoru ele geçirmek amacıyla yapılan Kürşad Ayaklanması’dır.   BAĞIMSIZLIK …

I.Kök Türk Devleti (552 – 659) Kök Türk Devleti 552’de kurulmuştur. I. Kök Türk Devleti, Asya Hun Devleti’nden sonra Orta Asya’da kurulan ikinci büyük Türk devletidir. Tarihte ilk kez “Türk” adını devlet adı olarak kullanmışlardır. Ergenekon Destanı’na göre Kök Türk Devleti’ni kuran kabile “Aşına” adıyla bilinmektedir. Aşına kelimesi Türeyiş Destanı’nda belirtildiği üzere “kurt” anlamına gelmektedir.   Bumin Kağan Dönemi: Kök …

Avrupa Hun Devleti     Balamir Dönemi: Hunlar Balamir önderliğinde Karadeniz’in kuzeyinden batıya geçerek kısa sürede Tuna boylarına ulaşmıştır (375). Avrupa Hunlarının batıya yönelmesi önce Ostrogotların (Doğu Gotları), sonra Vizigotların (Batı Gotları) yerlerini terk etmelerine neden olmuştur.   Uldız Dönemi: Balamir’den sonra Avrupa Hunlarının başına Uldız geçmiştir (378). Uldız Döneminde Avrupa Hunları iki kol hâlinde hareket etmiştir. Bunlardan biri Roma …

Kavimler Göçü   Asya Hun İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra Asya’nın batısında bulunan Hunlar, Hazar Denizi ile Aral Gölü arasındaki bölgede yaşayan Alanların topraklarını ele geçirmişlerdir. Bu bölgenin Hunların eline geçmesi, onların Avrupa içlerine kadar ilerlemelerinin başlangıcı olmuştur. Karadeniz’in kuzeyi ile Doğu Avrupa’da IV. yüzyılda Ostrogotlar, Vizigotlar, Gepitler ve Vandallar gibi birçok Germen kavmi bulunmaktaydı. Hunların İtil (Volga) Nehri’nin batısına geçerek Karadeniz’in …

Asya Hun Devleti (Büyük Hun Devleti) Orta Asya’da bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kurulmuştur. Hunların ilk oturdukları yer Sarı Irmak’ın kuzeyi idi. Daha sonra Orhun ve Selenga ırmakları ile Ötüken çevresinde geniş bir alana yayılmışlardır. Bu bölgede güçlü bir devlet kuran Hunlar, Ötüken’i başkent yapmışlardır. Teoman (Tuman) Dönemi: Asya Hun Devleti’nin bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır. Teoman zamanında (MÖ …

Türklerin İlk Ana Yurdu Türklerin ilk ana yurtları Orta Asya’dadır. Orta Asya, doğuda Kingan Dağları’ndan, batıda Hazar Denizi ve İtil boylarına, güneyde Hindikuş ve Karanlık Dağlarından kuzeyde Sibirya’ya kadar uzanır. Bu geniş alanda Türklerin ilk ana yurtları; Altay-Sayan Dağları’nın kuzeybatısı, Tanrı Dağları’nın kuzeyi, Aral Gölü’nün çevresi ve Hazar Denizi’nin doğusu arasında kalan bölgedir. Türklerin ilk anayurdunun sınırlarının kesin olarak çizilememesinin …