AGADE Mezopotamya’da Eskiçağ’da Kalde’nin kuzeyinde İ.Ö. 2750’den sonra, iki yüz yıl Akad devletinin başkenti olan şehir.

AFYONKARAHİSAR (AFYON) İç batı Anadolu’nun doğu yanında bir kent ve il merkezi. Eskiçağ’da Hititlere bağlı Arzava beyliklerinden biri tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Afyon ve çevresi Hititlerin yıkılmasından sonra İ.Ö. VII. yüzyıla kadar Friglerin, İ.Ö. 546’ya kadar Lidya devletinin, İ.Ö. 334’e kadar Perslerin, Büyük İskender’in, İ.Ö. 133’e kadar Bergama krallığının, Roma imparatçorluğunun ve Doğu Roma İmparatorluğunun yönetiminde kaldı. XII. yüzyılda Anadolu Selçuklu …

ADAPAZARI Marmara bölgesinin doğu bölümünde bir kent ve Sakarya ilinin merkezidir. Yakın zamanda gelişmiştir. XVI. yüzyılda ova ortasında küçük bir geçit yeri olarak kurulduğu ve bir pazar (alışveriş) merkezi durumuna geldiği anlaşılmaktadır. Uzun süre bir köy olarak kaldı. XIX. yüzyılda İzmit sancağına bağlı bir ilçe merkezi oldu. Belediye örgütü kuruldu. Burada Kurtuluş savaşı başlarken milli kuvvetlere karşı bir ayaklanma çıktı …

ACEMİ OCAĞI Osmanlı ordusunun Kapıkule ocaklarına alınacak erlerin yetiştirildiği yer. I.Murat zamanında Çandarlı Kara Halil Efendi ile Molla Rüstem’in çalışmaları sonucunda Gelibolu’da kurulmuştur. Savaşlarda ele geçen tutsakların, Pençik Kanununa göre beşte biri Acemi ocağına alınırdı. Bunların küçük yaşta olmalarına dikkat edilirdi. Ankara savaşında (1402) uğranılan yenilgiden sonra çıkan iç karışıklıklar nedeniyle dış ülkelere sefer yapılamadı. Bu yüzden Acemi ocağına gerekli …

ABDÜLMECİT Son Osmanlı halifesi (1868 -1944). Padişah Abdülaziz’in oğludur. İkinci Meşrutiyete (1908) kadar sarayda kapalı bir hayat yaşadı. Düzenli bir eğitim ve öğretim görmedi. Güzel sanatlara ve özellikle resmi meraklı idi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasım 1922’de çıkardığı bir kanunla saltanatı kaldırınca, padişah Vahideddin (VI. Mehmet) bir İngiliz savaş gemisiyle İstanbul’dan gizlice ayrıldı ve yurt dışına gitti. Bunun üzerine, …

SULTAN ABDÜLMECİT Otuz birinci Osmanlı padişahı (1823-1861). II. Mahmut’un oğludur. Annesi Bezmiâlim kadınefendi’dir. Şehzadeliği, babasının padişahlığı zamanında geçtiği için kafes hayatı yaşamadı; serbest yetişti. Bir Avrupalı prens gibi eğitim gördü. Fransızca öğrendi. Babasının ölümü üzerine hükümdar oldu. (1839). Osmanlı devleti, bu sırada Mısır meselesi ile Boğazlar meselesini çözümlemeye uğraşıyordu. Avrupa’nın büyük devletleri de bu sorunlarla yakından ilgileniyordu. II. Mahmut, son …

ABDÜLHAMİT II   Otuz dördüncü OsmanlI padişahı (1842 – 1918). Abdülmecit’in oğludur. Annesi Tirimüjgân Kadmefendi’dir. Babası her yönden bilgili yetişmesine önem büyük vermişti. II. Abdülhamit, zeki, düşüncelerini gizlemekte yetenekli bir insandı. Adetâ devlet yönetmek için yaratılmıştı. Fakat devlet adamlarının bir çoğu ona güvenemiyordu. V. Murat’ın, delilik belirtileri göstermesi üzerine hükümdarlıktan indirilmesi gerekli görüldü. Meşrutiyeti ilân edeceğine söz veren II. Abdülhamit …

ABDULHAMIT  I Yirmi yedinci Osmanlı padişahıdır (1725-1789). III. Ahmet’in oğludur. Annesi Şermi Rabia Sultandır. Babası Patrona Halil ayaklanmasıyla hükümdarlıktan indirildiği zaman (1730) henüz beş yaşında idi. I. Mahmut, III. Osman ve ağabeyi III. Mustafa’nın padişahlıkları zamanında kırk dört yıl denetim altında kapalı bir hayat yaşadı. Bu yüzden iyi bir öğrenim göremedi. III. Mustafa’nın ölümü üzerine 1774’te kırk dokuz yaşında iken …