TARİH BİLİMİNE GİRİŞ İnsan topluluklarında ve toplumlar arasında geçmişte meydana gelen olayları yer ve zaman göstererek inceleyen ve bu olaylar arasındaki neden – sonuç ilişkilerini kaynaklara dayanarak araştıran bilim dalına “tarih” denir. İnsan faaliyeti önce düşüncede berraklaşır, tasarı haline gelir; sonra uygulamaya konarak somut “olay” veya “olgu“lara dönüşür. Anlık, günlük, kısa süre içinde olup biten işler olay; zaman içinde, uzun …
Devamını Okuyun »
Abbad b. Bişr Ebü’r-Rebî’ (Ebû Bişr) Abbâd b. Bişr b. Vakş el-Ensârî (ö. 13/634) Hz. Peygamber’in zekât memurlarından, yiğitliğiyle meşhur sahâbî. Evs kabilesinin Eşheloğulları kolundan olan Abbâd Medine’de doğdu ve orada yaşadı. Hz. Peygamber’in hicretten önce Medine’ye öğretmen olarak gönderdiği Mus’ab b. Umeyr vasıtasıyla müslüman oldu. Hicretten sonra peygamber onunla Utbe b. Rebîa arasında kardeşlik bağı (muâhât) oluşturdu. Hz. Âişe’nin, …
Devamını Okuyun »
ABAZA ŞEYHİ Seyyid Abdürrahîm-i Bayramı (ö. 1047/ 1638) Bayrâmiyye tarikatı şeyhlerinden, alîm, mutasavvıf. Kayseri’de doğdu. Medrese tahsilinden sonra Bayrâmiyye tarikatına intisap etti. Kayseri’de Hoca Vatan Zaviyesi’nde irşadla meşgul oldu. Abaza Paşa İsyan edip Erzurum’dan Kayseri’ye geldiği zaman ona yardımcı oldu. Her işinde kendisine akıl hocalığı yaptığı için “Abaza Şeyhi” diye şöhret kazandı. Abaza Paşa’nın Ölümünden sonra İstanbul’a geldi. Saraya nüfuz …
Devamını Okuyun »
ABAZA PAŞA (ö. 1044/1634) Genç Osman’ın kanını dava ederek isyan eden Erzurum beylerbeyi. Asi Halep Valisi Canbuladoğlu’nun hazinedarı iken onun yenilgiye uğraması sırasında yakalanmış, ancak yeniçeri ağası Halil Ağa’nın aracılığıyla bağışlanmıştı. Halil Ağa kaptan-ı derya olunca ona da derya beyliği verdi. Bir süre sonra, önce Maraş, ardından Erzurum beylerbeyi oldu (1621). Sultan II. Osman’ın öldürülmesi üzerine yeniçerileri “Padişah katili” ilân …
Devamını Okuyun »
ABAZA HASAN (ö. 1069/1659), Osmanlı Devleti tarihinde en büyük Celâli isyanını çıkaran âsi reisi. Silâhtar Bölüğü’ne mensup kapıkulu süvarilerindendir. Kara Haydaroğlu İsyanının bastırılmasındaki hizmetlerinden dolayı dikkati çekerek 1648’de Yeni İl Türkmen voyvodalığına tayin edildi. Bu durum diğer ocak ağalarının kıskançlıklarına yol açtı ve Abaza Hasan müddetini doldurmadan görevinden azledildi. İktidara hâkim olan ocak ağalan onu ortadan kaldırmaya teşebbüs edince, çevresine …
Devamını Okuyun »
ABAPÜŞ-İ VELİ (ö. 890/1485) Germiyan şehzadelerinden Hızır Paşa’nın oğludur. Balı Mehmed Çelebi ve Balı Sultan olarak da tanınır. Dedesi Süleyman Şah, Sultan Veled’in kızı Mutahhara Sultan’la evli olduğundan soyu Mevlânâ Celâleddîn-i Rümiye kadar ulaşır. Mevlevî dervişlerinden olan babası kendisine saltanat elbisesi yerine tarikat abası giydirdiği için “Abâpûş-i Veli” lakabıyla anıldı. Hayatının büyük bir kısmını Afyonkarahisar dağında yaptırdığı zaviyede geçirdi. Şehre …
Devamını Okuyun »
ABAKÜS Basit hesap işlemlerini yapmakta kullanılan sayı boncukları levhası. Abaküs bugün Türkiye’de bilinen şekliyle, daha çok ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin toplama ve çıkarma işlemlerini öğrenebilmek için kullandıkları, bir çerçeve içine alınmış değişik sayıdaki madenî teller üzerinde kayabilen onar boncuktan ibaret, desimal sistemde bir hesap aletidir. Aletin kapasitesine göre her tel sırasıyla birler, onlar, yüzler, binler… hanelerini göstermekte ve meselâ …
Devamını Okuyun »
ABAKA (ö. 680/1282), İlhanlı hükümdarı (1265-1282). Hülâgü’nun on dört oğlunun en büyüğüdür. 631’de (1234) Moğolistan’da doğdu. Babası ile birlikte 1256’da İran’a geldi. Önce Horasan valiliğine tayin edildi. Hülâgû’nun Ölümü üzerine emîrler, hatunlar ve şehzadelerden teşekkül eden kurultayca babasının yerine getirildi (1265). Fakat hükümdarlığı Büyük Han Kubilay tarafından ancak beş yıl sonra tasdik edildi. Abaka, hükümdar olduktan sonra, Kuzey Azerbaycan …
Devamını Okuyun »
Mondros Ateşkes Antlaşması ve İşgaller Testi 1- Anlaşma Devletleri’nin aşağıdaki işgallerinden hangisi, ulusal mücadele azminin artmasında ve Ku-va-i Milliye birliklerinin kurulmasında en çok etkili olmuştur? A) Samsun B) Antalya C) Konya D) İzmir E) Musul 2- Mondros Mütarekesi’nden sonra kurulan cemiyetlerden bazıları şunlardır: I. Wilson İlkeleri Cemiyeti II. Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası III. Teali İslam Cemiyeti IV. Trabzon Müdafaa-i …
Devamını Okuyun »
Mondros ve İşgaller Konu Kavrama Testi 1- Osmanlı Devleti’nin, çok ağır şartlar içeren Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamasında Wilson İlkele-ri’nin yol açtığı iyimserliğin de etkisi vardır. Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılığı çıktığının B) Anadolu’nun işgal edilmeyeceğinin düşünüldüğünün C) İtilaf Devletleri’nin işgallerden vazgeçtiğinin D) Osmanlı Devleti’nin ABD ile anlaştığının E) Gizli antlaşmaların uygulanmasından vazgeçildiğinin …
Devamını Okuyun »
Tarih Dersi Tarih Öğretmeni Tarih dersi tarih öğretmeni, tarih öğrencileri ve tarih severlere kaynak tarih sitesi