Genel

2. TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE SOSYAL YAPI Türk-İslam devletlerinde toplum, genel olarak yönetenler ve yönetilenler olmak üzere ikiye ayrılırdı. Yönetenlerin başında, askeri ve yüksek dereceli sivil memurlar geliyordu. Selçuklularda, askeri ve siyasi hakimiyeti elinde bulunduran Türkler, toplumsal hayatta da üstün durumdaydılar. Saray memurlukları ve askeri görevler,  Türklerin; devlet memurlukları ise İranlıların elindeydi. Devlet görevleri, çoğu zaman babadan oğula geçiyordu. Din adamlarının ve …

1. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE TOPLUM YAPISININ TEMEL ÖZELLİKLERİ Teşkilatlı sosyal varlıklar olan toplumların ulaştığı en yüksek teşkilatlanma şekli devlettir. Türkler, tarihte devlet kurucu millet olarak tanınmıştır. Göktürk Kitabeleri’nden anlaşıldığına göre, “Millet devlet için değil, devlet millet için vardır.” Bu temel görüş Türk, İslam ve Osmanlı coğrafyasında önceden var olan milletlerin uygulamalarından alınan örneklerle gelişerek Osmanlı Devleti’nin şekillenmesini sağlamıştır. Türk-İslam devlet …

TARİHİN FAYDALANDIĞI BİLİM DALLARI   Coğrafya: Yer bilimi. Olayın geçtiği yeri ve özelliklerini belirtir.   Arkeoloji: Kazı bilimi. Tarihin temel yardımcısıdır. Tarih öncesi dönemlerin araştırılmasında tarih bilimine en önemli, en sağlam kaynakları kazandırır.   Paleografya: Yazı bilimi. Toplumların geçmişte kullandıkları yazıları ve yazılı metinleri inceler.   Kronoloji: Takvim-zaman bilimi. Tarihi olayların oluş zamanını belirleyerek olayların zaman sıralamasını yapar. Tarihi olayların …

TARİH YAZICILIĞI Tarih Yazıcılığının Gelişimi 1. Rivayetçi (Hikayeci) Tarih: İnceleme ve sisteme bakılmadan, hiçbir dünya görüşünce desteklenmeden olayların doğrudan doğruya kronolojik olarak aktarılmasıdır. Efsaneler, destanlar, anonim halk öyküleri, türküleri bu tip tarih anlayışının ürünleridir. Genellikle yer ve zaman belirtildiği halde neden ve sonuç ilişkileri üzerinde durulmamaktadır. Abartı ve başta bulunanlara yaranma amacı taşırlar. Örnek olarak Homeros’un İlyada ve Odesa’sıdır. Bu …

Tarihin ve Tarihçinin Özellikleri: Tarihin Özellikleri:  İnsana özgüdür. Günümüzden önceki olaylarla ilgilenir. Yer ve zaman bildirir. Diğer bilimlerden yararlanır. Tarihi olayların açıklanmasında kesin konunlar yoktur. Deney ve gözlem yapılamaz. Tarihi olaylar benzer olabilir, fakat tekrarlanamazlar.  Olayları, neden-sonuç ilişkileri içerisinde bir bütün olarak inceler. Birbirini izleyen tarihi olaylar arasında neden – sonuç ilişkisi bulunur. Böylece birinci olayın sonuçları ikinci olayın nedenlerini …

Tarihin Yöntemi: Bir sonuca ulaşmak için, bilimsel verilere ve mantığa uygun biçimde gerçekleştirilen araştırmalara yöntem denir. Olayları zaman sırasına göre (kronolojik olarak) değerlendirir. Yazılı ve yazısız kaynaklardan yararlanır. Önce kaynaklar aranır ve bulunur, bunlar sınıflandırılır (tasnif), incelenir (tahlil) ve sonunda senteze varır (terkip). Tarihi olayların araştırılmasında objektif (nesnel) olmak zorunludur. Olaylar, gerçekleştikleri zamanın koşullarına göre değerlendirilmelidir. Olaylardaki neden – sonuç …

TARİH BİLİMİNE GİRİŞ Tarihin Tanımı: Tarih, geçmişte yaşamış insan topluluklarının ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel alanlardaki yaşantılarını, birbiriyle olan ilişkilerini yer ve zaman bildirerek, neden-sonuç ilişkileri içerisinde belgeler göstererek inceleyen ve anlatan sosyal bilim dalıdır. Tarih, geçmişteki olayları, sosyal, ekonomik ve politik nedenlerini inceleyerek, gelecek hakkında yorumlar yapmaya ve geleceğimizi buna göre düzenlemeye yardım eden bilim dalıdır. Daha başka bir …

Tarihin Kaynakları 1. Yazısız Kaynaklar: Tarih öncesi devirlerin aydınlanmasında yararlanılan kaynaklardan insanların ürettiği her türlü araç-gereç bu kaynakları oluşturur.   a) Toprak, taş ve kemikten yapılan eşyalar b) Mezarlar c) Mağara resimleri ve kabartmalar d) İnsan ve hayvan resimleri e) Fosiller f)  Silahlar 2. Yazılı Kaynaklar: Tarih devirlerinin aydınlatılmasında yararlanılan belgelerdir. Kitabeler, tabletler, gibi her türlü yazılı dökümanlardır. Bu tür …

Tarihin Konusu: Tarihin konusu, toplumsal nitelikli olaylardır. Geçmişte yaşamış olan insan topluluklarının gerçekleştirdikleri önemli olaylardır. Tarih, toplumda meydana gelen olay ve olguları açıklar. Geçmişte yaşamış olan insan topluluklarının meydana getirdikleri gelişmelerin maddi ve manevi birçok nedeni olabilir. Tarihsel olayların oluşumunda insanların kendi istekleri dışında etkili olan bazı tabiat olaylarının da rolü vardır. Tarih, toplumda meydana gelen olay ve olguları açıklar. …

Mağaraya Giren Üç Arkadaşın Kıssası Bizden önce yaşayanlardan üç kişi yola çıktılar. Akşam olunca, geceleme ihtiyacı onları bir mağaraya sığındırdı ve içine girdiler. Ancak, dağdan kayan büyükçe bir kaya yuvarlanıp mağaranın ağzını üzerlerine kapadı. Aralarında: “Bizi bu kayadan sâlih amellerinizi şefaatçi kılarak Allah’a yapacağınız dualar kurtarabilir” dediler. Bunun üzerine, içlerinden biri anlatmaya başladı: “Benim annem babam çok yaşlıydı. Onları çok …