İlkçağ Uygarlıkları / Uyarılar:
- Hindistan’da, “kast” sisteminden dolayı “hür, eşit ve kaynaşmış” bir toplum oluşmamıştır. Bu durum, sosyal sınıf farklarının, toplumda ortak bir kültürün gelişmesini önlediğini gösterir.
- Anadolu’da bulunan ilk yazılı kaynakların Asur tüccarlarına ait ticari belgeler olması, “uygarlıkların etkileşiminde ticaretin önemli bir rol oynadığı” yargısını doğrular.
- Yunanlılarda, sınıfsal ayrıcalıkları kaldırmaya ve ulus iradesini kurumsallaştırmaya yönelik toplumsal taleplerin artması, Yunan halkının “siyasal bilinç” kazanmış olduğu yargısıyla açıklanabilir.
- Hititlerdeki Pankuş Meclisi, kralların devlet yönetiminde “danışma kurumuna” yer verdiklerini gösterir.
- İlkçağ’da bazı kralların, ülkelerinde feodal beylikleri ortadan kaldırmaya çalışmaları, “merkezi devlet otoritesini koruma gereksinimi” temel alınarak açıklanabilir.
- Hitit krallarının, zaferleri ile birlikte yenilgilerini de yazdırmaları, “tarafsız (objektif) tarihçilik mesleğine önem verdikleri” yargısını doğrular.
- Urartularda, mezarların ev biçiminde yapılması ve ölüye ait bazı eşyaların mezarlara konması, hayatın ölümden sonra da devam edeceği inancının mimari ve sanat anlayışı üzerinde etkili olduğunu kanıtlar.
- İlkçağ’da gerçekleşen bazı buluşların günümüz medeniyetinin oluşumu üzerinde de etkili olması, “tarihsel gelişimin sürekliliği” olgusu temel alınarak açıklanabilir.
- Frigyalıların, tarım ve hayvancılığı korumak üzere çok sert yasalar çıkarmaları, “ekonomilerinin tarıma dayanması” temel alınarak açıklanabilir.
- Romalıların, Latin alfabesini hazırlarken Fenike alfabesinden, güneş takvimini hazırlarken de Mısır takviminden yararlanmaları, “evrensel uygarlığın, kültürlerin karşılıklı etkileşiminin bir ürünü olduğunu” gösterir.