Zaloğlu Rüstem İran millî destanının en güçlü kahramanı. Pehlevî edebiyatında Rostahm ve Rostethem şekillerinde geçer ve “iri yapılı, güçlü” anlamını taşır; bazan da aynı mânadaki “Tehemten” lakabıyla birlikte kullanılır. Aslında Zaloğlu Rüstem’in Eşkânî ileri gelenlerinden bir kahraman olduğu ve millî destana girmesiyle birlikte kendisine birtakım olağan üstü efsanevî özellikler atfedildiği sanılmaktadır. Hakkında en geniş bilgiyi veren Firdevsî’nin Şâhnâme’sine göre Rüstem, …

ZÂBİT Osmanlılar’da yönetici, askerî görevli ve subay anlamında bir unvan. Sözlükte, “tutan, zapturapt altına alan, yöneten kimse” anlamına gelir. Daha ziyade askerî bir unvan olarak kullanılmış, zâbitân şeklinde çoğulu da yapılmıştır. Evkaf zâbiti, vilâyet zâbiti vb. örneklerde görüldüğü gibi zâbitler, genellikle bir işin yapılmasını veya bir yerin denetlenmesini belirten görev yeriyle birlikte anılmıştır. Farsça’da “tahsildar” anlamındaki kelimenin Osmanlı döneminde “zâbit-i …

ZEÂMET Osmanlı timar sisteminde 20.000 akçeden fazla dirlik tasarrufuna verilen ad. Osmanlı askerî teşkilâtı terminolojisinde genel olarak askerî hizmette bulunanlara verilen, 20.000 ile 100.000 akçe arasındaki dirlikleri ifade eder. Bu dirlikleri tasarruf eden kimselere zaîm denilir. Osmanlı kanunnâmelerinde şöyle tarif edilir: “Zeâmet şuna derler ki kâmil yirmi bin akçelik üzere veyahut daha ziyade ile bir kimseye berat olmuş ola. Yirmi …

CEZZÂR AHMED PAŞA (ö. 1804) XVIII. yüzyıl sonlarında Suriye bölgesinin idaresinde önemli rol oynayan, Akkâ müdafaasıyla meşhur Osmanlı valisi. Bosnalı olup çeşitli kaynaklarda 1720, 1722 veya 1735’te doğduğu ileri sürülmektedir. Hayatının ilk yılları âdeta efsanelerle süslüdür. Kesin olarak bilinen husus, Bosna Valisi Hekimoğlu Ali Paşa’nın hizmetine girip onunla birlikte Mısır’a gittiğidir (1756). Orada iken memlük* grupları arasındaki çekişmelere katılmış, kendine …

2017-2018 Öğretim Yılı Tarih Dersleri Yıllık Planları 2017-2018 Yıllık Planı Boş Şablonu 2017-2018 Yıllık Planı Boş Şablonu 2017-2018 Öğretim Yılı TARİH 9 Dersi Yıllık Planları 2017-2018 Tarih 9 Dersi Ünitelendirilmiş Yıllık Plan (Yeni müfredata göre) 2017-2018 Tarih 9 Dersi Ünitelendirilmiş Yıllık Plan (Yeni müfredata göre) Yeni Kitaba Göre Hazırlanmış 2017-2018 9.Sınıf Tarih Yıllık Planı Yeni Kitaba Göre Hazırlanmış 2017-2018 9.Sınıf …

Tarih Dersi 2. Dönem Zümre Toplantı Tutanakları 2020-2021 2020-2021 Öğretim yılı 2. dönemi başladı. Tarih dersleri ile ilgili olarak öğretmen arkadaşlarımız 2020 – 2021 Öğretim yılının zümrelerinin telaşına düştü. Elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışacağız. 2020 – 2021 Öğretim Yılı  Tarih dersi 1.Zümresi 2020 – 2021 Öğretim Yılı Tarih 9 dersi yıllık planı 2020 – 2021 Öğretim Yılı Tarih 10 dersi …

TEZHİP Yazma kitap, levha ve murakka‘ların bezenmesinde ezilmiş varak altın ve çeşitli renklerin kullanılmasıyla uygulanan süsleme sanatı. Sözlükte “altınlamak” anlamına gelen tezhîb kitap sanatlarının önemli bir dalıdır. Bu sanatla uğraşanlara müzehhib adı verilir. Tezyinî sanatların temelinde deseni oluşturan motifler yer alır. Tezhipte kullanılan motifler diğer süsleme sanatlarında görülen motiflerden daha küçük ve sadedir. Müzehhip motifini tasarlarken seçtiği modelin ana çizgilerini …

ZAĞANOS PAŞA (ö. 868/1464 [?]) Osmanlı vezîriâzamı. Hayatının ilk yılları hakkında bilgi yoktur. Bazı araştırmalarda Rum, Arnavut veya Türk asıllı diye tanıtılır. Vakfiyesinde adının Zağanos b. Abdullah şeklinde geçmesi devşirme olduğuna işaret eder. Bir kısım literatürde adı Zağanos Mehmed olarak zikredilir. Ancak çağdaşı kaynaklarda Mehmed adı yer almaz. Dönemin bazı İtalyan kaynaklarında Arnavut asıllı olduğu ve sarayda yetiştiği bildirilir. Bu …

ZAGREB Hırvatistan’ın başşehri. Adriyatik kıyıları ve Batı Balkanlar’dan gelen yollarla Medvednica dağının güneydoğu uçları ve Sava nehri boyunca uzanan ova arasından geçen yolların kesişme noktasında deniz seviyesinden 135 m. yükseklikte yer alır. Şehrin ilk nüvesi milâttan önce IV. yüzyılda taştan surlarla çevrili, Keltler’e ait bir yerleşim yeri olarak bir tepe üzerinde kurulmuştu. Daha sonraları bu tepe Gradec adını almıştır; burası …

FETİHNÂME İslâm ve Türk-İslâm devletlerinde fethedilen beldeleri, kazanılan zaferleri haber veren mektup ve fermanlarla bu fetihleri anlatan tarihî eserlerin genel adı. Ortaçağ İslâm dünyasında hükümdarlar, ülke içinde ve dışında otoritelerini ve güçlerini göstermek için süslü ifadelerle yazılmış mektup ve fermanlar göndererek kazandıkları zaferleri bildirme ihtiyacı duyarlardı. Genellikle sefâret heyetleri vasıtasıyla ve ganimet olarak alınmış hediyelerle (Uzunçarşılı, Medhal, s. 70), bazan …