ABDURRAHMAN b. HİŞAM Abdurrahman b. Hişâm b. Muhammed el-Hasenî (ö. 1276/1859) Alevî (Filâlî) hanedanına mensup Fas sultanı (1822-1859). 1204’te (1789-90) doğdu. Babası. Fas Sultanı Mevlây Süleyman’ın kardeşi Mogador Valisi Mevlây Hişâm’dır. Amcası Süleyman onu önce Suveyre valiliğine tayin etti. Abdurrahman burada iyi bir idareci olarak kendini gösterdi ve o yörede çıkan isyanların bastırılmasında önemli hizmetlerde bulundu. Bunun üzerine amcası onu …
Devamını Okuyun »Abdurrahman el-Hazini
ABDURRAHMAN el-HAZİNİ Ebü’1-Feth Abdurrahmân Mansûr el-Hâzinî XII. yüzyılda İran’da yaşamış astronom, mekanikçi ve ilmi alet yapıcısı. Kaynaklarda zaman zaman İbn Heysem. Ebü Ca”fer el-Hâzin ve Ebü’1-Fazl el-Hâzimî ile karıştırılan Abdurrahman el-Hâzinî. Ebü’l-Hüseyin Ali b. Muhammed el-Hâzin el-Mervezrnin Bizans asıllı kölesidir. Sahibinin Merv sarayında hâzin (hazinedar) olmasından dolayı el-Hâzinî nisbesiyle tanınmıştır. Ebü”l-Hüseyin el-Hâzin’in sağladığı imkânlarla, devrinde mümkün olabilen en iyi …
Devamını Okuyun »Abdurrahman Han
ABDURRAHMAN HAN (1844- 1901) Afgan emîri (1880-1901). Çocukluğu Kabil’de, gençliği, babası Efdal Hanın 1850’den itibaren başlayan Belh valiliği dolayısıyla Afgan Türkistanı’nda geçti. Dedesi Dost Muhammed Han’ın Bedahşan, Katagan, Dervaz ve Pamir bölgelerini içine alan geniş sahayı hâkimiyeti altına alırken giriştiği harekâta o da katıldı. Dedesinin 1863’te ölümünden sonra amcası veliaht Şîr Ali Han, Afgan tahtına çıktı. Fakat babası …
Devamını Okuyun »Abdurrahman El-Gafikî
ABDURRAHMAN el-GAFİKÎ Ebû Saîd Abdurrahmân b Abdillâh b. Bişr el-Gafikî (ö. 114/732) Emevi’ler devri Endülüs vali ve kumandanı. Yemen’de oturan Akk ( ^ ) kabilesinin Gâfik koluna mensuptur. Fetihlere katılmak için Kuzey Afrika’ya gitti. Mûsâ b. Nusayr ile birlikte Endülüs’e geçti ve Mûsâ ile oğlu Abdülazîz’in maiyetinde savaşlara katıldı. Daha sonra Endülüs’ün doğu sahillerini fethetmek üzere görevlendirildi. 721 …
Devamını Okuyun »Abdurrahman Bahir Efendi
ABDURRAHMAN BAHİR EFENDİ (ö. 1159/1746) Osmanlı kazaskeri, musikişinas ve şair. İlmiyeye mensup, Arapzâde olarak tanınan sülâledendir. Babası. İstanbul Şehzade Camii imamı Arapzâde Ali Efendi’dir. 1100 (1688-89) yılında İstanbul’da doğdu. Tahsilini İstanbul medreselerinde yaptı. Üstün kabiliyeti ve çalışkanlığı sayesinde, kısa sürede devrin ünlü bilginleri arasında yer aldı. 1710da, sesinin güzelliği ve mûsiki bilgisi sebebiyle III. Ahmed’in başimamı olarak sarayda görevlendirildi; …
Devamını Okuyun »Abdurrahman Nesib Efendi
ABDURRAHMAN NESİB EFENDİ (1842-1914) Osmanlı şeyhülislâmı. Üsküp Naibi Halil Fevzi Efendİ’nin oğlu, Tırhala Kadısı Ahmed Sâdık Efendi’nin torunudur. Üsküp’te doğdu; doğumundan kısa bir süre önce ölen babasının vasiyeti üzerine kendisine Aziz Mahmud Hüdâyî Dergâhı Postnişini Ab-durrahman Nesîb Dede’nin adı kondu. Ailesinin Liphova’ya taşınması üzerine ilk tahsilini orada Yanyalı Şeyh Ömer Efendİ’nin yanında yaptı. Daha sonra Yanyalı Abdüllatif Efendi’den ders …
Devamını Okuyun »V. Abdurrahman
ABDURRAHMAN V Ebü’l-Mutarrif Abdurrahman el-Müstazhir b. Hişâm b. Abdilcebbâr b. Abdirrahmân en-Nâsır (ö.414/1024) Endülüs Emevî halifesi, [329] Gaye adlı bir cariyeden doğdu (392/1002) Gençlik yılları sıkıntı içinde geçti. Bu sırada Endülüs Emevî Devleti zayıflamaya ve ülkenin çeşitli yerlerinde birtakım küçük hanedanlar (mülûkü’t-tavâif) kurulmaya başlamıştı. Bu hanedanlardan biri olan Hammûdîler, 1016’dan beri Kurtuba’ya hâkim idiler. Fakat halk onların yönetiminden memnun …
Devamını Okuyun »IV. Abdurrahman
ABDURRAHMAN IV Abdurrahman el-Murtazâ b. Muhammed b. Abdilmelİk b. Abdirrahmân en-Nâsır (ö. 408/1018) Endülüs Emevî halîfesi (408/1018). 368 (978) yılında doğdu. Sebte Valisi Ali b. Hammûd’un Endülüs Emevî Halifesi Süleyman b. Hakem’i öldürüp tahta çıktığı sırada Kurtuba’da bulunan Abdurrahman gizlice Ceyyân’a (Jaen) kaçtı. Daha önce Ali b. Hammûd’u desteklemiş olan Meriyye (Almeria) Valisi Hayran el-Âmirî ve Sarakusta (Saragossa) Valisi …
Devamını Okuyun »III. Abdurrahman
ABDURRAHMAN III Ebü’l-Mutarrif Abdurrahmân b. Muhammed el-Mervânî el-Ümevî (ö. 350/961) Endülüs Emevî halifesi (912-961). 22 Ramazan 277’de [322] Kurtuba’da doğdu. Babası Muhammed’in veliahtlık meselesinden dolayı kardeşi tarafından bir komplo sonucu öldürülmesi üzerine dedesi Emîr Abdullah, Abdurrahman’ı veliaht tayin etti ve onun ölümü üzerine 16 Ekim 912de tahta geçti. Abdurrahman emîr olduğu sırada ülkenin içinde bulunduğu siyasî durum pek iyi …
Devamını Okuyun »II. Abdurrahman
ABDURRAHMAN II Abdurrahman b. el-Hakem b. Hişâm b. Abdirrahmân (ö. 238/852) Endülüs Emevî Devleti’nin dördüncü emîri (822-852). 176 (792) yılında Tuleytula’da (Toledo) doğdu. İyi bir tahsil gördü. Bu sayede çok genç yaşta idarî ve askerî görevler aldı ve bunları başarıyla yürüttü. Babası tarafından, 807’de Tuleytula’da patlak veren isyanı bastırmakla görevlendirildiği zaman, Tuleytula Valisi Am-rüs İle iş birliği yaparak Vak’atü’l-hufre …
Devamını Okuyun »