NİŞANCI ABDİ PAŞA   (ö. 1103/1692), Osmanlı devlet adamı ve tarihçi. İstanbul’da Anadoluhisan’nda dünya­ya geldi. Asıl adı Abdurrahmandır. Enderûn-ı Hümâyun’da eğitim gördü. Vekdyi’ndme’sinde verdiği bilgilere göre, 27 Ekim 1648’de Sarây-ı Hümâyun’da Büyük Oda’da görev aldı. 1650’de Seferli Koğuşu’na geçti. 1659’da da Has Oda’ya nakledildi. 1665’te kendisine “Tuğra çekme” yetkisi verildi. 1668’de sır kâtibi olan Abdi Paşa. 28 Temmuz 1669’da vezâret …

ABDİ ÇELEBİ CAMİİ   İstanbul’un Kocamustafapaşa semtinde, Sulumanastır yakınında bulunan XVI. yüzyıla ait cami. Kanunî Sultan Süleyman devrinde Çe­lebi Abdullah b. Abdurrahman tarafın­dan 940’ta (1533-34) Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Çilingirler Mescidi, Yedim-İçtim Mescidi, Sankiyedim Mescidi ve Yenicami isimleri ile de bilinir. Kub­besi, dört pilpâye üzerinde yer alan ke­merlere oturur. Minberi 1170’te (1756-57) Mahmud Ağa tarafından yenilen­miştir. Minaresi sağındadır. Yapı üze­rinde, süsleme …

ABDİ   (ö. 1178/1764 [?]), Osmanlı tarihçisi. Patrona İsyanı hakkında kaleme aldığı tarihiyle tanınan Abdi Efendi’nin hayatına dair bilgiler, daha çok kendi eserine dayanır. Bazı kaynaklara göre III. Ahmed’in mühürdarı oldu; 1753-1764 yılları arasında birkaç defa reîsülküt-tâblığa getirildi. Aynı zamanda şair olan Abdi’nin o devirde yaşamış birkaç Abdi’den hangisi olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Abdi Efendİ’nin, Târih-i Sultan Mahmud Han İbn …

ABBAS HALİM PAŞA (1866-1934), Türk devlet adamı. Asıl adı Mehmed Abbas’tır. Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın dördüncü oğlu Halim Paşanın ikinci çocuğudur. Kahire’de doğdu. Özel hocalardan Arapça, Farsça. Fransızca ve İngilizce öğrendik­ten sonra ağabeyi Said Halim ile birlik­te İsviçre’ye giderek yüksek tahsilini orada tamamladı. Hidiv Tevfik Paşa’nın kızı ile evlendi (1895) Uzun yıllar Avru­pa’da kalarak kendisini yetiştirdikten sonra İstanbul’a döndü. Sultan …

ABBAS AĞA (ö. XVII. yüzyıl sonları) Dârüssaâde ağası. Hatice Turhan Sultan’ın başağası olup Muslih Ağa’nın ölümü üzerine Dâ­rüssaâde ağalığına tayin edildi. 16 Temmuz 1671’de azledilerek Mısır’a gönderildi. Mısır’da ikameti sırasında orada öldü. Mezarı İmam Şâfıî Türbesi civarındadır. Abbas Ağa. Dârüssaâde ağalığından önce ve sonra birçok hayır eseri yaptır­mıştır. Bunların en önemlileri şunlardır: Beşiktaş’ta bir cami ile Çapa Molla Gürâniğ’de Selçuk …

ABBAS I    (ö. 1038/1629) Safevî hükümdarı (1587-1629). Şah Tahmasb’in torunu ve Muham­med Hüdâbende’nin oğludur. Annesi Mâzenderan Hâkimi Abdullah Han’ın kı­zı idi. 1 Ramazan 978’de  babasının valiliği sırasında Herat’ta doğdu. Daha sonra Şiraz valiliği­ne getirilen babası Muhammed, II. İs­mail’in ölümü üzerine, Türkmen emîrleri tarafından tahta çıkarıldı. Bu sırada Abbas Herat’ta bulunuyordu. Babasının hükümdarlığı esnasında devletin idare­si, birbirleriyle mücadele içinde bulunan …

Abbad B. Ziyad B. Ebû Süfyan   (ö. 100/718), Emevî kumandanı. Künyesi Ebü Harbdir; ne zaman doğduğu bilinmemektedir. Babası Ziyâd’ın Muâviye’ye karşı direnmesi üzerine Basra valisi tarafından kardeşleri Ubeydullah ve Abdurrahman’la birlikte rehin alındı. Ziyâd 53 (673) yılında ölünce Muâviye tarafından Sicistan valiliğine getirildi. Bu sırada bazı fetihlerde bulundu ve Kandehar’ı zaptetti. Yezîd halife olunca Sicistan valiliğinden azledil­di. Yezîd’in ölümünü …

ABBAS   Ebü’l-Fazl el-Abbâs b. Abdilmuttalib b. Hâşim el-Kureşî el-Hâşimî (ö. 32/653) Hz. Peygamberin amcası. Hz. Peygamberin doğumundan iki veya üç yıl önce dünyaya geldi. Mek­ke’de onunla birlikte büyüdü. İlk genç­lik yıllarından itibaren ticaretle meşgul oldu. Maddî durumunun iyi olması se­bebiyle, Câhiliye döneminde Kabe’yi zi­yarete gelen hacılara su dağıtma (sikâye) ve onlara ziyafet verme (rifâde) görevlerini kardeşi Ebû Tâlib’den dev­raldı. …

Yumuşama (Detant) Siyasi bir terim olarak yumuşama, bloklar arası karşılıklı savaş tehlikesinin azalması, bunun yanında komünist ve liberal ekonomiyi benimseyen devletlerarasında, siyasi, ekonomik, kültürel ve teknolojik ilişkilerin yoğunlaşmasıdır. Ayrıca Yumuşama (Detant) çatışma ve gerginliğin azaldığı uzun süreli, kapsamlı bir işbirliği ile gerginliğin aşamalı ve bilinçli şekilde azaltılmasını öngören bir politikadır. SOĞUK SAVAŞ – YUMUŞAMA DÖNEMİ ARASI ABD VE SSCB II.Dünya …