İYONLAR (MÖ: 1200-545)
MÖ: 1200 yıllarında Yunanistan’a göç eden Dorlar’ın önünden kaçan Akalar, Batı Anadolu kıyılarına gelerek oniki şehir devleti şeklinde örgütlendiler. Önemli şehir devletleri; İzmir, Efes, Milet ve Foça’dır. Persler; 545 yılında bu şehir devletlerine son verdi.
Genel Özellikleri
- Yunan tarihindeki ilk şehir devletlerini kurdular.
- Şehir devletleri krallar tarafından yönetilmektedir. Daha sonra burada Tiranlık kurulmuştur. Tarihteki ilk tiranlık burada kurulmuştur.
- Anadolu’da ilk defa deniz başlatmışlardır. Akdeniz ve Karadenizde koloniler kurmuşlardır.
- Doğu kültürünü batıya taşıyarak bir köprü olmuşlardır.
- Fenike alfabesini kullanmışlardır. Fenike alfabesi buradan Yunanistana ve oradan Romaya geçerek günümüz latin alfabesi oluşmuştur.
- Bilimsel anlamdaki ilk tarih çalışmaları iyonya’da yapılmıştır.
- Çok tanrılı bir inanışları vardır.
- Önemli sanat eserleri; Efesde Artemis ve Apollo tapınakları.
- Mimaride ion nizamını buldular.
- Bilim ve felsefede ileri gitmişlerdir. İyonyada bilim ve felsefenin ileri gitmesinin nedenleri şunlardır.
- İyonya’nın ön asya’dan gelen ticaret yollarının bitiş noktasında bulunması
- Zengin bir ülke olması
- Mezopotamya ve Akdeniz uygarlıklarına yakın olması
- Ticaretle ilgilendiklerinden diğer kültürlerle tanışması
- Serbest bir düşünce ortamının bulunması
- Dini baskının olmaması
- İyonyada yetişen düşünce adamları şunlardır:
Geometri ve Matematikte; Tales ve Pisagor
Tarihçi; Heredot (ilk tarihçi ve tarihin babası sayılmaktadır)
Tıp; Hipokrat (İlk tıp bilgini ve tıbbın babası)
Felsefe; Anaksimendros, Diyojen
Edebiyat; Homeros’un iliada ve Odiessa destanları