Tarihin Tanımı

TANIMI: İnsan topluluklarının geçmişteki

• Yaşayışlarını,( klan, boy, göçebe, yerleşik, sosyal, ekonomik ve sanatsa durumları )
• Uğraşılarını, /tarım, ticaret, hayvancılık, denizcilik )
• Birbirleriyle olan ilişkilerini, sosyal ve ekonomik yapılarını, oluşturdukları kültür ve uygarlıkları,
• Yer ve zaman göstererek
• Neden- sonuç ilişkisi içerisinde
• Belgelere dayanarak
• Objektif bir biçimde

inceleyen ve anlatan sosyal bir bilim dalıdır.

Tarih Anlatımında Yer Ve Zamanın Önemi Nedir?

• Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın gerçek olup olmadığını anlarız.
• Olayın geçtiği yer ile olayın meydana geldiği zaman dilimi o olayın sebep ve sonuçlarını belirlememizde gereklidir. Çünkü o yerin iklimi, yaşam şartları, madenleri, o zaman içindeki nüfusu, o zaman içindeki toplumsal değerler olayın meydana geliş sebeplerini oluşturabilirler.

 

Sebep-Sonuç İlişkisinin Önemi Nedir?

Bütün olaylar bir zincirin halkaları gibi birbirine bağlıdır. her olay kendisinden önceki olayın SONUCU, kendisinden sonraki olayın SEBEBİ’dir. Önceki olayı bilmezsek, sonraki olayı kavrayamayız.

 

KONUSU: Bütün yönleriyle insanlığın geçmişidir. İnsanların yaşayışları, gelenekleri, düşünceleri, dini – siyasi ve kültürel yapıları, ekonomik gelişimleri, savaş ve barışları, geçirdikleri evreler… Kısaca insana ait her şey tarihin konusudur.

Tarihi olay: Kısa zaman aralığında oluşan gelişmelerdir. (tarih içinde ortaya çıkan, oluşan, ilgiyi çeken veya çekebilecek nitelikteki kısa süreli olarak ortaya çıkan anlık her türlü iş ve etkinliktir ).

Örnek: Malazgirt Savaşı, Kavimler göçü, Talas Savaşı gibi…)

Bir olayın tarihe konu olabilmesi için:

1. Geçmişte yaşanmış olması,
2. İnsanlar tarafından oluşturulması,
3. Yer ve zamanın belirgin olması,
4. Başka olaylarla neden-sonuç ilişkisinin bulunması
5. Belgelerle incelenebilmesi gereklidir.

 

Tarihi Olayların Özellikleri

1. Konusu insandır.
2. Tarih geçmişte yaşanan olaylardır.
3. Tarih olaylarının incelenebilmesi için olayla ilgili belgelerin bulunması gereklidir.
4. Olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkisi tarihi olayların kesintisiz olarak devam etmesini sağlar. Her tarihi olay, kendinden önceki olayların sonucu, kendinden sonraki olayların da nedenidir.
5. Tarihi olayların belli bir kanun ve kuralı yoktur. Her olayın kendine özgü nedeni ve sonuçları vardır. Tarih olaylarının maddi ve manevi çeşitli sebepleri vardır. Bir nedene bağlı olarak açıklanamaz.

UYARI: Her tarihi olay kendinden önceki olayın bir sonucu ve kendinden sonraki olayın ise bir nedenidir.

6. Tarih olayları belli bir yer ve zamanda meydana gelmiştir.
7. Her türlü belgeden yararlanılarak objektif olarak açıklanmalıdır.
8. Birçok insanı etkilemiş olmalıdır.
9. Tarihi olaylar tekrar etmez. Bu nedenle deney ve gözlem yöntemiyle incelenmez.
10. Diğer bilimlerle yakın ilişki içinde aydınlatılır.
11. Olaylar dönemin özelliklerini yansıtır.

 

UYARI: Tarihi olaylar, sonuçları itibariyle geniş coğrafyalar ve insan kitleleri üzerinde hissedilir. Tarihi olayı, günlük olaydan ayıran en önemli özellik budur.

UYARI: Hiç kimse tarihin mutlak doğru bilgisine ulaştığını iddia edemez. Çünkü bulunacak her yeni belge, mevcut bilgileri tamamlayabilir, daha anlaşılır hale getirebilir veya tamamen değiştirebilir.

Tarihi olgu: Uzun sürede etkinliği anlaşılan gelişmelerdir. (tarih içinde birtakım olayların dayandığı neden veya bu nedenlerin yol açtığı sonuçtur. ) Olayların sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkan uzun süreli gelişmelere denir.

Örnek: Anadolu’nun Türkleşmesi, Feodalitenin yaygınlaşması, İslamiyet’in Türkler arasında yayılması gibi.

Örnek: Atatürk’ün Samsun’a çıkması tarihi olay, Türk inkılâbının yaşanması tarihi olgudur. Fransız Devrimi bir olaydır; devrim bir olgudur.

Tarih Felsefesi: Günümüzdeki sorunların ya da gelişmelerin çözümünde ve yönlendirilmesinde, geçmişin (tarihin) yorumlanarak kullanılmasıdır.

Geçmişin geleceğe yön vermesidir.

 

TARİHİN AMACI: İnsanlığın zaman içinde geçirdiği olay ve olguları anlamak ve geçmişin tecrübesinin yorumlayarak geleceğe hazırlanmaktır.