Sevr Barış Anlaşması Ders Notu Konu Özeti

Sevr Barış Anlaşması Ders Notu Konu Özeti

San Remo Konferansı

• I. Dünya Savaşı’ndan sonra, yenilen devletlerle yapılacak barışın esaslarını belirlemek üzere Paris Ba-rış Konferansı toplandı. Bu konferansta diğer devletlerle barış antlaşmaları imzalandı. Fakat, Osmanlı ile yapılacak antlaşma sonraya bırakıldı. Bunun çeşitli nedenleri vardı. Her şeyden önce, Mondros Ateşkes Ant-laşması gerçek bir barış antlaşması gibi yürürlüğe konmuştu. Öte yandan, Rusya’nın savaştan çekilmesi üzerine, gizli antlaşmalar değişikliğe uğramış, İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılığı çıkmıştı. Fakat, milli mücadelenin gücünün her geçen gün daha da arttığını gören İtilaf Devletleri, elde ettikleri çıkarları kaybet-memek ve mevcut durumu koruyabilmek için savaşı durdurmayı gerekli gördüler. İngiltere, Fransa ve İtal-ya, Osmanlı ile yapacakları barışın esaslarını belirlemek üzere San-Remo’da bir konferans topladılar (16 Nisan 1920). Öte yandan, siyasal baskı kurarak şartlarını Türk tarafına kabul ettirmek için Yunan ve Er-menileri harekete geçirdiler. Doğu Trakya, Balıkesir ve Bursa işgal edildi. Osmanlı yönetimi, Yunan ilerleyi-şini durdurma ve TBMM’nin varlık gerekçelerini ortadan kaldırma ümidiyle, Saltanat Şurası’nı toplayarak, barış taslağını onayladı:

Sevr Anlaşması (10 Ağustos 1920):

a) İstanbul ve Anadolu’nun küçük bir kısmı Türklerde kalacak; fakat, azınlık hakları gözetilmez ve barış ant-laşması hükümleri kabul edilmezse İstanbul da Türklerden alınacak.
b) Boğazların yönetimi Uluslararası Boğazlar Komisyonu’na bırakılacak. Boğazlar tüm devletlerin geçişine açık olacak.
c) Fırat Nehri’nin doğusunda bağımsız Ermeni ve Kürt devletleri kurulacak.
d) İngiltere, Fransa ve İtalya işgal ettikleri yerleri ellerinde tutacaklar.
e) Osmanlı ordusu 50.000 kişi ile sınırlı kalacak. Bu ordunun ağır silahları olmayacak. Sadece iç güvenlikle ilgili hizmetleri yerine getirecek.
f) Bir “Mali Komisyon” kurularak Osmanlı gelirleri denetlenecek ve elde edilen gelirden İtilaf Devletleri’nin askeri harcamaları karşılanacak.
g) Kapitülasyonlar yeniden düzenlenerek yaygınlaştırılacak. Osmanlı Devleti tek başına ekonomik kararlar alamayacak.
h) Osmanlı uyruğundaki herhangi bir kişi, İtilaf Devletleri vatandaşlığına geçebilecek; vatandaşlık değiştirdi-ği tarihten itibaren kapitülasyonlardan yararlanabilecek.
i) Doğu Trakya, Gökçeada, Bozcaada ve Ege’nin bir bölümü Yunanistan’a bırakılacak.
j) Azınlık ve yabancı devlet okulları serbest bırakılacak.

Sonuç:

• Paylaşma planının son şeklinin uygulamasıdır.
• Misak-ı Milli’ye ve milli iradeye aykırıdır.
• Osmanlı Devleti’ni fiilen ortadan kaldırmıştır.
• Osmanlı’nın imzaladığı son antlaşmadır.
• Mebusan Meclisi onaylamadığı için, Kanun-i Esasi’ye aykırıdır.
• TBMM onaylamadığı için, yürürlüğe konmayarak iptal edilmiştir.

 

TBMM’nin Tepkisi:

• Antlaşmayı onaylayanlar vatan haini ilan edildi. Düzenli Ordu kuruldu. Askerden kaçmaları önlemek üzere İstiklal Mahkemeleri görevlendirildi. Yunanlılara karşı kesin direniş başlatıldı.

• Not: TBMM, Kuva-i Milliye’nin askeri konular dışındaki yetkilerini sınırlandırmış, suçluların cezalandı-rılmasının Meclis’e bırakılmasını istemişti. Kuva-i Milliye bu emre uymamış; ayrıca, Yunan ilerleyişini de ke-sin olarak durduramamıştı. TBMM, bu gelişmeleri gerekçe göstererek, Kuva-i Milliye yerine Düzenli Ordu’yu kurma kararı aldı. Kuva-i Milliye’nin yeterli olduğunu söyleyerek buna karşı çıkanlar olduysa da düzenli ordu kuruldu.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.