II.DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ GELİŞMELER 

ALMANYA

• Hitler’in 1933 yılında iktidara gelmesinden itibaren savaşın sonuna kadar izlediği strateji, üç aşamalı bir stratejidir. Hitler, iktidara gelmesinin hemen ardından Alman ekonomisinin düzenlemesini hedef almıştır. Gerek I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının, gerekse de 1930 yılındaki genel ekonomik buhranın sonucunda Alman ekonomisi ciddi sıkıntılar içindeydi.

• Yaşanan yüksek enflasyon, aşırı boyutlara varan işsizlik ve bunlara bağlı olarak sanayideki üretim hammadde düşüklüğü, Hitler’in izlediği ekonomi politikalarıyla kısa sürede kontrol altına alınmıştır.

• Ekonominin düzene sokulmasının ardından stratejisinin ilk adımında Hitler, Alman kara, deniz ve hava kuvvetlerinin, Versay Anlaşmasıyla getirilen sınırlamalardan kurtulmasını sağlamıştır.

• Bunun ardından gelen ikinci stratejik ve gerginlik dolu adım, Almanca konuşan nüfusun yaşamakta olduğu bölgelerin, Alman topraklarına katılmasıdır.Versay’ın askeri kısıtlamalarından kurtulmak isteyen Almanya, gizlice silahlanmaya başladı. Ekim 1933’te Silahsızlanma konferansı ve Milletler Cemiyetinden çekildi.  1 Mart 1935’te Versay antlaşması ile Fransa’ya bırakılan Saar Bölgesi halk oylaması sonucunda Alman yönetimine geçti. 13 Mart 1938’de Avusturya’yı Almanya’ya kattı.

• Bu stratejik evrenin adımları, 12 Mart 1938 de, Avusturya’nın ilhak edilmesiyle başlamıştır. Ardından ikinci adım olarak Çekoslovakya toprakları içindeki Sudet bölgesidir.

Anschluss: Almanya’nın Avusturya ile birleştirme projesidir. Almanya, 1934 ve 1938’de iki defa bu girişimde bulundu. 13 Mart 1938’de Avusturya, Almanya’ya katıldı.

• Hitler’in baskısıyla 29 Eylül 1938 günü imzalanan Münih Anlaşmasıyla Sudet bölgesi Almanya’ya verilmiştir. Konferans, Alman, İtalyan, İngiliz ve Fransız başbakanlarının katıldığı, Çekoslovakya’nın temsilci bulundurmadığı bir anlaşmadır.

Eylül 1938 Münih Konferansı

Hitler önemli bir Alman nüfusunun yaşadığı Çekoslovakya’nın Südet bölgesini ele geçirmek için bu ülkenin işgaline karar verdi. İtalya’nın Almanya’ya destek vermesi, İngiltere ve Fransa’nın da ortak bir cephe kuramaması üzerine konu Münih Konferansı’na taşındı. Bu konferansta Südet Bölgesi Almanya’ya verilmiş, Çekoslovakya’nın toprak bütünlüğü İngiltere ve Fransa tarafından garanti altına alınmıştır.

• Anlaşmanın hayata geçirilmesi konusunda Hitler, hiç zaman kaybetmemiştir. Anlaşma,1 Ekim 1938’de yine silah kullanılmaksızın, uluslararası anlaşmalara dayanılarak, nüfusunun yüzde elliden fazlasını Almanların oluşturduğu Sudet bölgesinin Almanlarca işgal edilmesine dayanmıştır.

• 15 Mart 1939’da ise Çekoslovakya’nın kalanını da topraklarına eklemeleri anlaşmada yer almıştır. Bu olaylara kadar Hitler, stratejisinin adımlarını atarken, silah kullanmamıştır.

Reich: Hitlerin bütün Almanca konuşan toplulukları tek bir Alman Devleti (Reich) altında toplamayı amaç edinen ülküsünün sloganıdır. 1933’te iktidara geldikten sonra Avusturya’nın Almanya’ya katılmasından sonra dış politikasının ikinci aşaması olan hayat sahası (Lebensraum) için çalışmaya başladı.

• Ancak geriye tek sorunlu bölge kalmıştır… “Danzig bölgesi” Versay Anlaşmasıyla Polonya’ya verilen Danzig bölgesi, halen Alman yönetiminde olan Doğu Prusya ile Almanya arasındaki kara bağlantısını kestiğinden, Alman Hükümeti, Polonya hükümetinden, Doğu Prusya’yla arada bir kara bağlantısı oluşturulması yönünde bir teklifi görüşmesini istemiş ve böylece Danzig Sorunu ortaya çıkmıştır.

Ekim 1936 Mihver (Odak)Devletler

Ekim 1936’da Nazi Almanya’sı ile Faşist İtalya arasında kurulan birliğe denir. İlk kez Mussolini tarafından kullanılmıştır. Mussolini Mihveri şu şekilde ifade eder. “ Artık Avrupa’nın mihveri Roma ve Berlin’den geçmektedir. Anti-Komitern Paktı ile Japonya’da Mihver Devletlerine katıldı. Böylece Berlin-Roma-Tokyo Mihveri kurulmuş oldu.

• 3 Mayıs 1939’da Sovyet Dışişleri Komiseri olan Litvinov görevden alınarak yerine Vyaçeslav Mihayloviç Molotov atanmıştır. Bu atama Sovyet dış politikasında keskin bir dönüşe işaret etmiştir.

• Litvinov döneminde Sovyetler Birliği, Alman yayılmacılığına karşı İngiltere ve Fransa ile bir protokol oluşturmak için girişimlerde bulunmuş, ne var ki her seferinde reddedilmişti.

• Molotov döneminde ise Sovyetler Birliği, Alman hükümeti ile bir saldırmazlık paktı için çalışmıştır. Uzun diplomatik görüşmeler sonucunda 23 Ağustos 1939 günü Sovyetler Birliği ile Almanya arasında bir saldırmazlık paktı imzalanması karara bağlanmıştır.

Saldırmazlık Paktı 23 Ağustos 1939 

Münih konferansına davet edilmeyen SSCB; İngiltere ve Fransa’ya tepki olarak Almanya ile yakınlaştı. 23 Ağustos 1939’da Almanya ile SSCB arasında “Saldırmazlık Paktı” yapıldığı açıklandı. Bu paktla iki devlet, birbirlerine karşı saldırgan tutum izlemeyecek, taraflardan birinin savaşa girme durumunda diğerinin savaş açmaması ve birbirleri aleyhine guruplaşmaya girmemesi konularında anlaşmaya varıldı.

• Almanya: Öncelikle Orta Avrupa, ardından Doğu ve Batı Avrupa’yı Almanya topraklarına katmak amacındadır. İkincil planı ise Asya’ya özellikle Rusya ve Yakın Doğu’daki stratejik noktaları ele geçirmektir.

Hayat Sahası (Lebensraum):

Naziler tarafından Alman halkının yaşamanı sürdürebilmek için ihtiyaç duyduğu ve özellikle doğuda slav halklarından alınması gereken toprakları anlatmak için kullanılan terimdir. Bu terim aynı zamanda “Bizim Deniz”, “Ortak Refah Alanı” anlamına da gelir.

Kartal Hücumu: Almanların Kartal Hücumu verilen İngiltere Hava saldırısında 1015 Kara Bombardıman uçağı, 346 Stuka savaş uçağı, 933 avcı ve 375 muhrip savaş uçağı vardı. Buna İngilizler, 700 kadar avcı ve 500 kadar bombardıman uçağı ile karşı koymaya çalışmışlardı.

Blıtzkrıeg (Şimşek Savaşı): Hava kuvvetleri ve zırhlıların birlikte kullanımı ile düşman cephesindeki direnişin hızlı bir biçimde kırarak düşman birliklerini kuşatmak demek olan savaş taktiğidir.