Tarih Kültürü

ABAZA MEHMED PAŞA (ö. 1185/1771), Osmanlı devlet adamı. Hekimoğlu Ali Paşa’nın çuhadan ve güvenilir adamı idi. Genç Ali adlı eşkıya reisini ortadan kaldırdığı için “Silâhşor-ı şehriyârr tayin edildi (1746). Aynı yıl Maraş beylerbeyi oldu. Bir müddet sonra Gunye mutasarrıflığına tayin edildi. I765’te Bozok sancağı mutasarrıflığına getirildi. Bu sırada Çapanoğlu Ahmed Paşayı bertaraf ettiyse de bazı keyfî hareketlerde bulunmasından dolayı görevinden …

ABAZA HASAN (ö. 1069/1659), Osmanlı Devleti tarihinde en büyük Celâli isyanını çıkaran âsi reisi. Silâhtar Bölüğü’ne mensup kapıkulu süvarilerindendir. Kara Haydaroğlu İsyanı’nın bastırılmasındaki hizmetlerin­den dolayı dikkati çekerek 1648’de Yeni İl Türkmen voyvodalığına tayin edildi. Bu durum diğer ocak ağalarının kıs­kançlıklarına yol açtı ve Abaza Hasan müddetini doldurmadan görevinden az­ledildi. İktidara hâkim olan ocak ağalan onu ortadan kaldırmaya teşebbüs edin­ce, çevresine …

ABAKA HAN   (ö. 680/1282), İlhanlı hükümdarı (1265-1282). Hülâgü’nun on dört oğlunun en bü­yüğüdür. 631’de (1234) Moğolistan’da doğdu. Babası ile birlikte 1256’da İran’a geldi. Önce Horasan valiliğine ta­yin edildi. Hülâgû’nun Ölümü üzerine emîrler, hatunlar ve şehzadelerden te­şekkül eden kurultayca babasının yeri­ne getirildi (1265). Fakat hükümdarlığı Büyük Han Kubilay tarafından ancak beş yıl sonra tasdik edildi.   Abaka, hükümdar olduktan sonra, …

ABADAN İran’ın güneybatısında Hûzistan eyaletinde bir şehir. Şattülarap’ın doğu yakasında Cezîre-tülhıdr veya sonradan Abbâdân diye anılan adanın kuzey kısmında kurulmuştur. Başlangıçta Basra körfezi kıyısında iken Şattülarap’ın taşıdığı alüvyonlar sebebiyle bugün denizden 50 km. kadar içeride kalmıştır. Dünyanın en büyük petrol arıtma tesislerine ve ihraç imkânlarına sahip limanlarından biridir. VIII. veya IX. yüzyılda Abbâd b. Hüseyin adlı bir din adamı tarafından …

“O kadar dertliyim ki sıkıntıdan ölüyorum” Birisi Hz Ali’ye geldi ve “O kadar dertliyim ki sıkıntıdan ölüyorum.” dedi. Hz. Ali; “İki soru soracağım, cevabını verip dermanını bulacaksın” dedi. Adam; “Sor Ya Ali” dedi. Hz. Ali; “Dünyaya geldiğin zaman bu dert seninle birlikte mi dünyaya geldi?” Adam; “Hayır.” Hz. Ali; “Dünyadan giderken bu dert seninle birlikte olacak mı? Adam; “Hayır” dedi. …

Gazneliler Devletinin gözde hükümdarı Sultan Mahmut¸ bir av dönüşü¸ biraz dinlenmek ve su içmek için yolu üzerindeki bir köye uğrar ve bir evin önünde durur. Evin önünde durmakta olan delikanlıdan su ister. Delikanlı¸ – Efendim evde su yok¸ annem suya gitti¸ dönsün hemen ikram ederim, der ve onları biraz dinlenmeye davet eder. On¸ on beş dakika sonra bu delikanlı eve …

İskilipli Atıf Hoca, 1874’te İskilip’in Tophane köyünde doğdu. İlk eğitimini köyündeki medreseden alan Atıf Hoca, daha sonra İskilip’in tanınmış alimlerinden Abdullah Efendi’den fıkıh ve tefsir dersleri aldı. Ailesinin itirazlarına rağmen İstanbul’a giderek ilim tahsilini devam ettirmek istedi. Fatih Camii medresesinde ders gören Atıf Hoca 1902’de girdiği ruus sınavını vererek İstanbul müderrisliğine hak kazandı. Fatih medresesinde müderris olarak ders verirken aynı …

AGORA Batı Anadolu’nun ve Yunanistan’ın eski büyük şehirlerinde yönetim, din ve ticaret merkezi olan meydan. Agora’nın çevresinde resmi binalar, tapınaklar, sunaklar, tanrı heykelleri, mağazalar ve satış yerleri bulunurdu. Şehirle ilgili işleri görüşecek meclisler burada toplanır, kanunlar çıkarılır, savaşa ve barışa karar verilirdi. Bu meydanda dini törenler yapılır ve kurbanlar kesilirdi. Davalar agonada açık olarak görülürdü. Pazar ve panayır da burada …

AGADE Mezopotamya’da Eskiçağ’da Kalde’nin kuzeyinde İ.Ö. 2750’den sonra, iki yüz yıl Akad devletinin başkenti olan şehir.

AFYONKARAHİSAR (AFYON) İç batı Anadolu’nun doğu yanında bir kent ve il merkezi. Eskiçağ’da Hititlere bağlı Arzava beyliklerinden biri tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Afyon ve çevresi Hititlerin yıkılmasından sonra İ.Ö. VII. yüzyıla kadar Friglerin, İ.Ö. 546’ya kadar Lidya devletinin, İ.Ö. 334’e kadar Perslerin, Büyük İskender’in, İ.Ö. 133’e kadar Bergama krallığının, Roma imparatçorluğunun ve Doğu Roma İmparatorluğunun yönetiminde kaldı. XII. yüzyılda Anadolu Selçuklu …