Tarih Kültürü

Abdurrahman b. Hişam

ABDURRAHMAN b. HİŞÂM عبد الرحمن بن هشام Abdurrahmân b. Hişâm b. Muhammed el-Hasenî (ö. 1276/1859) Alevî (Filâlî) hânedanına mensup Fas sultanı (1822-1859). 1204’te (1789-90) doğdu. Babası, Fas Sultanı Mevlây Süleyman’ın kardeşi Mogador Valisi Mevlây Hişâm’dır. Amcası Süleyman onu önce Suveyre valiliğine tayin etti. Abdurrahman burada iyi bir idareci olarak kendini gösterdi ve o yörede çıkan isyanların bastırılmasında önemli hizmetlerde bulundu. …

Devamını Okuyun »

Abdurrahman Han

ABDURRAHMAN HAN عبد الرحمن خان (1844-1901) Afgan emîri (1880-1901). Çocukluğu Kâbil’de, gençliği, babası Efdal Han’ın 1850’den itibaren başlayan Belh valiliği dolayısıyla Afgan Türkistanı’nda geçti. Dedesi Dost Muhammed Han’ın Bedahşan, Katagan, Dervaz ve Pamir bölgelerini içine alan geniş sahayı hâkimiyeti altına alırken giriştiği harekâta o da katıldı. Dedesinin 1863’te ölümünden sonra amcası veliaht Şîr Ali Han, Afgan tahtına çıktı. Fakat babası …

Devamını Okuyun »

Abdurrahman el-Gafiki

ABDURRAHMAN el-GAFİKI عبد الرحمن الغافقي Ebû Saîd Abdurrahmân b. Abdillâh b. Bişr el-Gafikı (ö. 114/732) Emevîler devri Endülüs valisi ve kumandanı. Yemen’de oturan Akk (عك) kabilesinin Gafik koluna mensuptur. Fetihlere katılmak için Kuzey Afrika’ya gitti. Mûsâ b. Nusayr ile birlikte Endülüs’e geçti ve Mûsâ ile oğlu Abdülazîz’in maiyetinde savaşlara katıldı. Daha sonra Endülüs’ün doğu sahillerini fethetmek üzere görevlendirildi. 721 yılında …

Devamını Okuyun »

Abdurrahman b. Avf

ABDURRAHMAN b. AVF عبد الرحمن بن عوف Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Avf b. Abdiavf el-Kureşî ez-Zührî (ö. 32/652) Hz. Peygamber’e ilk iman eden ve cennetle müjdelenen on sahâbîden biri. Fil Vak‘ası’ndan (571) on yıl kadar sonra Mekke’de doğdu. Câhiliye döneminde Abdü Amr veya Abdü’l-Kâ‘be olan adı, müslüman olduktan sonra Hz. Peygamber tarafından Abdurrahman olarak değiştirildi. Genç yaşından itibaren ticaretle uğraştı. …

Devamını Okuyun »

Abdurrahman Abdi Paşa

ABDURRAHMAN ABDİ PAŞA (ö. 1098/1686) Osmanlı veziri, Budin eyaletinin son beylerbeyi. Askeriyeden yetişti. 1668’de yeniçeri ağası oldu. Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa’nın yanında Lehistan ve Girit seferlerine katıldı; özellikle Kandiye’nin fethinde önemli hizmetlerde bulundu. 1674’te Bağdat, iki yıl sonra Mısır, 1681’de de Bosna valisi oldu. Daha sonra sırasıyla Kamaniçe muhafızlığı, Budin valiliği ve Macaristan serdarlığına getirildi. Bir ara Halep valiliği de …

Devamını Okuyun »

V.Abdurrahman

ABDURRAHMAN (V) عبد الرحمن Ebü’l-Mutarrif Abdurrahmân el-Müstazhir b. Hişâm b. Abdilcebbâr b. Abdirrahmân en-Nâsır (ö. 414/1024) Endülüs Emevî halifesi (29 Kasım 1023-14 Ocak 1024). Gaye adlı bir câriyeden doğdu (392/1002). Gençlik yılları sıkıntı içinde geçti. Bu sırada Endülüs Emevî Devleti zayıflamaya ve ülkenin çeşitli yerlerinde birtakım küçük hânedanlar (mülûkü’t-tavâif) kurulmaya başlamıştı. Bu hânedanlardan biri olan Hammûdîler, 1016’dan beri Kurtuba’ya hâkim …

Devamını Okuyun »

IV. Abdurrahman

ABDURRAHMAN (IV) عبد الرحمن Abdurrahmân el-Murtazâ b. Muhammed b. Abdilmelik b. Abdirrahmân en-Nâsır (ö. 408/1018) Endülüs Emevî halifesi (408/1018). 368 (978) yılında doğdu. Sebte Valisi Ali b. Hammûd’un Endülüs Emevî Halifesi Süleyman b. Hakem’i öldürüp tahta çıktığı sırada Kurtuba’da bulunan Abdurrahman gizlice Ceyyân’a (Jaén) kaçtı. Daha önce Ali b. Hammûd’u desteklemiş olan Meriyye (Almeria) Valisi Hayrân el-Âmirî ve Sarakusta (Saragossa) …

Devamını Okuyun »

III.Abdurrahman

ABDURRAHMAN (III) هبد الرحمن Ebü’l-Mutarrif Abdurrahmân b. Muhammed el-Mervânî el-Ümevî (ö. 350/961) Endülüs Emevî halifesi (912-961). 22 Ramazan 277’de (7 Ocak 891) Kurtuba’da doğdu. Babası Muhammed’in veliahtlık meselesinden dolayı kardeşi tarafından bir komplo sonucu öldürülmesi üzerine dedesi Emîr Abdullah, Abdurrahman’ı veliaht tayin etti ve onun ölümü üzerine 16 Ekim 912’de tahta geçti. Abdurrahman emîr olduğu sırada ülkenin içinde bulunduğu siyasî …

Devamını Okuyun »

II.Abdurrahman

ABDURRAHMAN (II) عبد الرحمن Abdurrahmân b. el-Hakem b. Hişâm b. Abdirrahmân (ö. 238/852) Endülüs Emevî Devleti’nin dördüncü emîri (822-852). 176 (792) yılında Tuleytula’da (Toledo) doğdu. İyi bir tahsil gördü. Bu sayede çok genç yaşta idarî ve askerî görevler aldı ve bunları başarıyla yürüttü. Babası tarafından, 807’de Tuleytula’da patlak veren isyanı bastırmakla görevlendirildiği zaman, Tuleytula Valisi Amrûs ile işbirliği yaparak Vak‘atü’l-hufre …

Devamını Okuyun »

I. Abdurrahman

ABDURRAHMAN (I) عبد الرحمن Ebü’l-Mutarrif Abdurrahmân ed-Dâhil b. Muâviye b. Hişâm (ö. 172/788) Endülüs Emevî Devleti’nin kurucusu (756-788). 113 (731) yılında Dımaşk yakınlarında Deyrihannâ’da doğdu Annesi Râh, Berberî Nefzâ kabilesine mensup bir câriye idi. Küçük yaşta babasını kaybettiği için dedesi Halife Hişâm’ın yanında büyüdü. Abbâsî katliamından kurtulduktan sonra bir süre Fırat civarnıda gizlendi. Niyeti doğuya kaçmaktı, fakat Abbâsî askerlerinin kendisini …

Devamını Okuyun »