Tarih Dersi Tarih Öğretmeni Tarih dersi tarih öğretmeni, tarih öğrencileri ve tarih severlere kaynak tarih sitesi

ABDURRAHMAN el-GAFİKÎ   Ebû Saîd Abdurrahmân b Abdillâh b. Bişr el-Gafikî (ö. 114/732) Emevi’ler devri Endülüs vali ve kumandanı.   Yemen’de oturan Akk ( ^ ) kabilesi­nin Gâfik koluna mensuptur. Fetihle­re katılmak için Kuzey Afrika’ya gitti. Mûsâ b. Nusayr ile birlikte Endülüs’e geçti ve Mûsâ ile oğlu Abdülazîz’in mai­yetinde savaşlara katıldı. Daha sonra Endülüs’ün doğu sahillerini fethetmek üzere görevlendirildi. 721 …

ABDURRAHMAN BAHİR EFENDİ   (ö. 1159/1746) Osmanlı kazaskeri, musikişinas ve şair. İlmiyeye mensup, Arapzâde olarak ta­nınan sülâledendir. Babası. İstanbul Şeh­zade Camii imamı Arapzâde Ali Efendi’dir. 1100 (1688-89) yılında İstanbul’­da doğdu. Tahsilini İstanbul medresele­rinde yaptı. Üstün kabiliyeti ve çalışkan­lığı sayesinde, kısa sürede devrin ünlü bilginleri arasında yer aldı. 1710da, se­sinin güzelliği ve mûsiki bilgisi sebebiy­le III. Ahmed’in başimamı olarak saray­da görevlendirildi; …

ABDURRAHMAN NESİB EFENDİ   (1842-1914) Osmanlı şeyhülislâmı. Üsküp Naibi Halil Fevzi Efendİ’nin oğ­lu, Tırhala Kadısı Ahmed Sâdık Efendi’nin torunudur. Üsküp’te doğdu; do­ğumundan kısa bir süre önce ölen ba­basının vasiyeti üzerine kendisine Aziz Mahmud Hüdâyî Dergâhı Postnişini Ab-durrahman Nesîb Dede’nin adı kondu. Ailesinin Liphova’ya taşınması üzerine ilk tahsilini orada Yanyalı Şeyh Ömer Efendİ’nin yanında yaptı. Daha sonra Yanyalı Abdüllatif Efendi’den ders …

ABDURRAHMAN V   Ebü’l-Mutarrif Abdurrahman el-Müstazhir b. Hişâm b. Abdilcebbâr b. Abdirrahmân en-Nâsır (ö.414/1024) Endülüs Emevî halifesi, [329] Gaye adlı bir cariyeden doğdu (392/1002) Gençlik yılları sıkıntı içinde geçti. Bu sırada Endülüs Emevî Devleti zayıf­lamaya ve ülkenin çeşitli yerlerinde bir­takım küçük hanedanlar (mülûkü’t-tavâif) kurulmaya başlamıştı. Bu hanedan­lardan biri olan Hammûdîler, 1016’dan beri Kurtuba’ya hâkim idiler. Fakat halk onların yönetiminden memnun …

ABDURRAHMAN IV   Abdurrahman el-Murtazâ b. Muhammed b. Abdilmelİk b. Abdirrahmân en-Nâsır (ö. 408/1018) Endülüs Emevî halîfesi (408/1018). 368 (978) yılında doğdu. Sebte Valisi Ali b. Hammûd’un Endülüs Emevî Ha­lifesi Süleyman b. Hakem’i öldürüp tah­ta çıktığı sırada Kurtuba’da bulunan Abdurrahman gizlice Ceyyân’a (Jaen) kaçtı. Daha önce Ali b. Hammûd’u des­teklemiş olan Meriyye (Almeria) Valisi Hayran el-Âmirî ve Sarakusta (Saragossa) Valisi …

ABDURRAHMAN III   Ebü’l-Mutarrif Abdurrahmân b. Muhammed el-Mervânî el-Ümevî (ö. 350/961) Endülüs Emevî halifesi (912-961). 22 Ramazan 277’de [322] Kurtuba’da doğdu. Babası Muhammed’in veliahtlık meselesinden dolayı kardeşi tarafından bir komplo sonucu öldürül­mesi üzerine dedesi Emîr Abdullah, Abdurrahman’ı veliaht tayin etti ve onun ölümü üzerine 16 Ekim 912de tahta geçti. Abdurrahman emîr olduğu sırada ül­kenin içinde bulunduğu siyasî durum pek iyi …

ABDURRAHMAN II   Abdurrahman b. el-Hakem b. Hişâm b. Abdirrahmân (ö. 238/852) Endülüs Emevî Devleti’nin dördüncü emîri (822-852). 176 (792) yılında Tuleytula’da (Toledo) doğdu. İyi bir tahsil gördü. Bu saye­de çok genç yaşta idarî ve askerî görev­ler aldı ve bunları başarıyla yürüttü. Ba­bası tarafından, 807’de Tuleytula’da patlak veren isyanı bastırmakla görev­lendirildiği zaman, Tuleytula Valisi Am-rüs İle iş birliği yaparak Vak’atü’l-hufre …

ABDURRAHMAN I   Ebü’l-Mutarrif Abdurrahmân ed-Dâhil b. Muâviye b. Hişâm (ö. 172/788) Endülüs Emevî Devleti’nin kurucusu (756-788).   113 (731) yılında Dımaşk yakınların­da Deyrihannâ’da doğdu. Annesi Râh, Berberi Nefzâ kabilesine mensup bir câriye idi. Küçük yaşta babasını kaybet­tiği için dedesi Halife Hişâm’ın yanında büyüdü. Abbasî katliamından kurtul­duktan sonra bir süre Fırat civarında gizlendi. Niyeti doğuya kaçmaktı, fakat Abbasî askerlerinin kendisini …

ABDULLAH CEVDET (1869-1932) Son devir fikir ve siyaset adamı, Jön Türk hareketini başlatanlardan biri.   9 Eylül 1869’da Arapkir’de doğdu. Babası Diyarbekir Birinci Tabur Kâtibi Ömer Vasfi Efendi’dir. İlk öğrenimini Hozat ve Arapkir’de’ yapt. Ma’mûretülazîz Askerî Rüşdiyesi İle Kuleli Askerî Tıbbiye İdâdîsi’ni bitirdikten sonra Mekteb-i Tıbbiye’ye kaydoldu. Bu dönemde adı geçen mektepte biyolojik materya­list eğilimler hâkim durumdaydı. Kendi­si ailesinde dinî …

YÛSUF el-HEMEDÂNÎ Ebû Ya‘kūb Yûsuf b. Eyyûb el-Hemedânî (ö. 535/1140) Horasanlı sûfî müellif. 440 veya 441 (1048 veya 1049) yılında Hemedan’ın Bûzenecird köyünde doğdu. On sekiz yaşında iken ilim tahsili için gittiği Bağdat’ta Şâfiî fakihi ve Bağdat Nizâmiye Medresesi’nin müderrisi Ebû İshak eş-Şîrâzî’nin ders halkasına katıldı. Şîrâzî’nin yanı sıra Ebû Ca‘fer Müslime, Abdüssamed b. Me’mûn, İbnü’l-Mühtedî-Billâh, Hatîb el-Bağdâdî, İbn Hezârmerd …