Atatürk İlkeleri Atürkçülük ve Türk İnkılâbının Özellikleri Ders Notu

ATATÜRK İLKELERİ ATÜRKÇÜLÜK VE TÜRK İNKILÂBININ ÖZELLİKLERİ

• Uyum içinde işleyen düşünce ve ilkelerden oluşan bir bütündür.
• Milletin ihtiyaçlarından doğmuştur.
• Milli bir düşünce sistemidir.
• İlerleme ve yenileşmeye açıktır.
• Temelinde insanlığın binlerce yıldır işlediği evrensel değerler vardır.
• Dışarıdan alınmış bir ideoloji değildir.
• Doğmasının en önemli sebebi kişisel devlet yönetiminin hiç bir kesimin istek ve ihtiyaçlarını karşılayamamasıdır.
• Türk İnkılâbında Fransız ve Rus İhtilalinden farklı olarak; fikri ve ideolojik hazırlık safhası yoktur.
• Bağımsızlık ve egemenlik birlikte yürütülmüştür.

Türk İnkılâbının Evrenselliğinin Kanıtları:

• Tüm dünyada etkili olmuştur
• Sömürülen milletlere örnek olmuştur.
• Günümüz meseleleri için ve başka milletler için çözümler içermesi

Türk İnkılâbını Osmanlı Islahatlarından Ayıran Farklar:

• Kapsamlı, değişimci ve köklüdür.
• Sadece devleti ve kurumları değil halkı da yüceltmeyi amaçlamıştır.
• Islahatlar tereddütlü; inkılâplar kararlıdır.
• İnkılâplarda dış baskı yoktur.
• Sıra izlendi: Önce çağdaşlaşmayı engelleyen kurumlar kaldırıldı; sonra yenilik yapıldı.

Açıklama: Faşizmde seçimle iş başına gelenler yönetimden ayrılmak istemez; Bolşevizm de ise millet egemenliği ret edilip sınıf egemenliği ön palanda tutulur.

  İLKELER

1-CUMHURİYETÇİLİK:

• Devletin rejim şeklidir.
• Halk egemenliğini esas alır
• Seçme ve seçilme hakkı tüm vatandaşlara verilir.
• Hükümet ile millet arasında kopukluk yoktur.
• Anayasanın değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez maddesidir.
• Mustafa Kemal’in parti tartışmalarının dışında tuttuğu bir ilkedir.
• Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyetin ilanı, Halifeliğin kaldırılması Cumhuriyetçilik yolunda yapılmış devrimlerdir.

2-MİLLİYETÇİLİK:

• Kurtuluş Savaşının yapılmasında ve Türk Devletinin kurulmasında temel ilke oldu.
• Bu ilke fedakârlık ve dayanışmayı gerektirir.
• Irkçılık ve ümmetçiliği ret eder.
• Türkiye Cumhuriyeti’nin benimseyen ve “Türküm” diyen herkes Türk’tür.
• Milli birlik ve beraberlik esastır.
• Benimsediği eşitlik ilkesi ile Faşizm ve Nazizmden ayrılır.
• TBMM’nin açılması, Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyet yönetiminin kurulması, Halifeliğin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanununun çıkarılması, Türk Harflerinin kabulü, TTK ve TDK’nın kurulması bu ilke ile ilgilidir.

3-HALKÇILIK:

• Cumhuriyetçilik ve Milliyetçiliğin doğal sonucudur.
• Halkın eşitliği esastır.
• Halkın menfaatleri ön plandadır.
• Sınıf mücadelesi değil; sosyal dayanışma esastır.
• Sınıfçılık olmadığı için Komünizmden ayrılır.

Halkçı Devrimler:

• TBMM’nin açılması
• Saltanatın kaldırılması
• Cumhuriyetin ilanı
• Halifeliğin kaldırılması
• Türk Medeni Kanununun kabulü
• Aşarın kaldırılması
• Kılık-kıyafet devrimi
• Soyadı Kanunu
• Kadınlara siyasal hakların verilmesi
• Türk Harflerinin kabulü

4-DEVLETÇİLİK:

• Devletçilik; devletin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda daha hızlı bir gelişme sağlamak amacıyla yaptığı uygulamalardır.
• Bu ilke halkçılığın tamamlayıcısıdır.
• Ekonomide planlı kalkınma hedeflenmiştir.
• Karma ekonomiyi esas alan Türk Devletçilik İlkesinde özel mülkiyetin olması Devletçiliği Komünizmden ayırır.
• Müdahalecidir; katı değildir.
• Zamanın şartlarına göre değişmiştir.

5-İNKILÂPÇILIK:

• Çağın değişen şartlarına göre değişimi ve modernleşmeyi esas alır.
• TBMM’nin açılması ile başlayan Türk İnkılâbının devam ettiğini gösterir.
• Durağan değildir.

6-LAİKLİK:

• Din-devlet işlerinin ayrılmasını ve vicdan hürriyetini esas alır.
• Mustafa Kemal’in parti tartışmalarının dışında tuttuğu ve taviz vermediği bir ilkedir.
• Devlet vatandaşların inanma ve inanmama hakkını anayasa ile güvence altına almıştır.
• Osmanlı din devleti olmasının gereği olarak dini müesseseleşmesine yansıttığı için Laik Türk Devleti inkılaplar döneminde bütün müesseselere müdahale etme gereği duymuştur.
• Din egemenliği değil; millet egemenliği esastır.
• Hukuk birliği ve hukukun dinden bağımsız olması esastır.
• Dış devletlerin azınlıkların haklarını bahane ederek Türk Devletinin iç işlerine karışmasını önlemiştir.

Açıklamalar:

• 1928’de anayasadan “devletin dini İslam’dır” maddesi atıldı
• 1928’de milletvekillerinin yemin şekli bu günkü haline getirildi.
• 1937’de 6 ilke anayasaya alındı.
• Türk Milleti için dini dış politikada kullanma dönemi I. Dünya Savaşı ile bitti.
• Kurtuluş Savaşı ümmet ideolojisi yerine millet ideolojisini getirdi.

BÜTÜNLEYİCİ İLKELER

Ulusal Egemenlik: Cumhuriyetçiliği bütünler

Milli Birlik ve Beraberlik: Milliyetçiliği ve Halkçılığı bütünler

Milli Bağımsızlık: Dış politika ilkesidir.

Yurtta Sulh Cihanda Sulh: İç ve dış politika ilkesidir. Sınıf mücadelesine ve dış politikada saldırganlığa karşıdır. Milliyetçilik ve Halkçılığın bir sonucudur.

Akılcılık ve Bilimsellik: Laiklik ve İnkılâpçılığı bütünler

İnsan ve İnsanlık Sevgisi: İnsanları eşit görmeyi ve sevmeyi hedefler. Milliyetçilik ve Halkçılığı bütünler.

Çağdaşlaşmak ve Batılılaşmak: İnkılâpçılığı bütünler.