ÖSS Osmanlı Devleti Duraklama ve Gerileme Dönemleri Soruları ve Cevapları

1.
I. Rusya
II. İtalya
III. Fransa
Yukarıdakilerden hangileri, XVIII. yüzyılda kendi çıkartan doğrultusunda Osmanlı Devleti’ne baskı yapan devletler arasındadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
(2009-ÖSS Sos-2)

2. Kapitülasyonlar Osmanlı Devleti’nin gelişme yıl¬larında sorun olmadığı hâlde, daha sonraki dönemlerde sorun olmuştur.
Bu durumun Osmanlı Devleti’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olduğu savunulabilir?
A) Avrupalı devletlerden biri sayıldığının
B) Reform hareketlerinin dışında kaldığının
C) Antlaşmaları yaptığı devletler karşısında siyasal gücünün giderek azaldığının
D) Azınlıkların ticaret yapmasına izin verildiğinin
E) İnanç özgürlüğünün dikkate alındığının
(2009-ÖSS Sos-1)

3. Aşağıdakilerden hangisi Celali isyanlarının nedenlerinden biri değildir?
A) İltizam sisteminin kaldırılması
B) Halkın ödeme gücünün azalması
C) Savaşların uzun sürmesi ve başarısız olması
D) Halkın devlete olan güven ve bağlılığının azalması
E) Yüksek oranda vergi ödemek zorunda kalan köylünün toprağını bırakmak zorunda kalması
(2008-ÖSS Sos-2)

4. Osmanlı Devleti’nin Duraklama ve Gerileme Dönemleri
A) XVIII. Yüzyılda Rusya’nın,
B) Kırım’ı tehdit eden duruma gelmesi,
C) Kapitülasyonlardan yararlanabilmesi,
D) Osmanlı egemenliğindeki Balkanlarda kon¬solosluklar açabilmesi
durumlarının ortaya çıkması aşağıdaki antlaşmalardan hangisinin bir sonucudur?
A) Prut B) Edirne C) İstanbul D) Ziştovi E) Küçük Kaynarca
(2008-ÖSS Sos-2)

5. XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nde ekonomik durumun bozulması ve merkezi yönetimin zayıflamasına paralel olarak aşağıdakilerden hangisinde azalma olduğu savunulabilir?
A) Vergi miktarı
B) Ayanların nüfuzu
C) Timarlı sipahi sayısı
D) Padişah değişikliği
E) Yeniçerilerin baskısı
(2008-ÖSS Sos-1)

6.
I. İspanya’da siyasi ve dinî baskılarla karşıla¬şan Yahudiler
II. İsveç Kralı XII. Şarl
III. Avusturya ve Rusya’ya karşı direnen Macarlar
Yukarıdakilerden hangilerinin Osmanlı Devleti’ne sığınmasıyla gelişen olaylar 1711 Osmanlı-Rus Savaşı’na neden olmuştur?
A) Yalnız! B) Yalnız II C)Yalnız III D) I ve II E) II ve III
(2007-ÖSS Sos-2)

7. 1798 yılında Rusya ve İngiltere aşağıdakiler- den hangisine tepki göstererek Osmanlı Devleti’yle ittifak yapmış ve Osmanlılarla birlikte mücadele etmiştir?
A) Sırpların ayaklanması
B) Romanya’nın bağımsız olması
C) Napolyon’un Mısır’ı işgal etmesi
D) Navarin’de Osmanlı donanmasının yakılması
E) Doğu Rumeli’nin Bulgaristan ile birleşmesi
(2006-ÖSS Sos-2)

8. Osmanlı Devleti’nde Avrupa’ya ilgi Lale Devri’nde başlamıştır. Bu dönemde Viyana ve Paris gibi Avrupa başkentlerine elçiler gönderilmiştir. Bu elçiler Avrupa’daki her türlü gelişmeyi izlemekle görevlendirilmiştir.
Bu bilgiye dayanarak, Osmanlı Devleti ile ilgi¬li aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Kültürel değişmelere ortam hazırlanmıştır.
B) Avrupa’yı yakından tanıma gereği duyulmuş¬tur.
C) Bilime, askeri alandan daha fazla önem veril¬miştir.
D) Batıdan gelecek yeniliklere olumlu yaklaşıl¬mıştır.
E) Daha önce yapılan ıslahatlar yetersiz bulun¬muştur.
(2006-ÖSS Sos-1)

9. Osmanlı İmparatorluğu’nda,
I. Sınırların genişlemesi
II. Kapıkulu askerlerine maaş verilmesi
III. Padişah değişikliklerinin olması
durumlarından hangileri, devletin hem gelirlerinin hem de giderlerinin artmasına neden olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
(2005-ÖSS)

10. Osmanlı İmparatorluğu’nda aşağıdakilerden i hangisinin Batı kültürleriyle etkileşimi artırdığı savunulamaz?
A) Arap alfabesinin kullanılması
B) Avrupa’da devamlı elçiliklerin açılması
C) Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi
D) Osmanlı padişahının Avrupa’ya gitmesi
E) Medreselerin yanında modern okullarında açılması
(2005-ÖSS)

11. Osmanlı İmparatorluğu’nda, Celâli Ayaklanmalarının bastırılması için asi şeflerinin bazıları öldürülmüş, bazılarına yüksek rütbeler verilerek onların devlete bağlılıkları sağlanmaya çalışılmıştır.
Böyle bir tutumun,
I. Benzer ayaklanmaların çıkması
II. Köklü ıslahata gereksinimin artması
III. Ülkeyi yönetmenin kolaylaşması
durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
(2005-ÖSS)

12. XVI. yüzyılın sonlarında Osmanlı İmparatorlu¬ğu’nda,
I. Şehirlerde işsizliğin artması
II. Köylerde yaşamanın güçleşmesi
III. Köylerden şehirlere göçün hızlanması
durumları aşağıdakilerin hangisinde verilen sıraya göre gerçekleşmiştir?
A) I, II ve III B) I, III ve II O) II, l ve III D) II, III ve I E) III, II ve I
(2004-ÖSS)

13. Osmanlı Devleti’nde,
I. Veraset sisteminde değişiklik yapılarak hanedanın en yaşlı üyesinin hükümdar olma¬sı
II. Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi
III. Avrupa’da elçilikler açılması
gelişmelerinden hangilerinin, Avrupa’yı yakından tanımaya olanak sağladığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) l ve II E) II ve III
(2003-ÖSS)

14. Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyıldan itibaren görülen aşağıdaki gelişmelerden hangisi, Avrupa devletleriyle diplomatik ilişkilere eski¬sinden daha fazla önem verildiğinin güçlü göstergesidir?
A) Padişah Abdülaziz’in Avrupa’ya gezi amacıyla gitmesi
B) Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi
C) Avrupa’da, devamlı elçiliklerin kurulması
D) Avrupa’dan askerî ve teknik alanlarda uzman getirilmesi
E) Türk matbaasının açılması
(2002-ÖSS)

15. Osmanlı Devleti ile ilgili olarak, aşağıdakilerin hangisinde, I. de verilenin II. ye ortam hazırladığı savunulamaz?

	I	II
A)	Padişahlığın Osmanlı hanedanına ait olması	Meşrutiyet’in ilan edilmesi
B)	Merkezi otoritenin zayıflaması	Toprak yönetiminin bozulması
C)	Milliyetçilik hareketlerinin yaygınlaşması	Sınırların daralması
D)	Savaşların uzun sürmesi	Maliyenin bozulması
E)	Ayarı bozuk akçeyle maaş ödenmesi	Yeniçerilerin ayaklanması

(2002-ÖSS)

16. Osmanlı Devleti’nde kuruluşundan XVII. yüzyıla kadar geçen 300 yıllık süre içinde yalnızca elli beş sadrazam işbaşına geçtiği halde, XVII. yüzyılda altmış bir kişi sadrazam olmuştur.
XVII. yüzyıldaki bu duruma aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu savunulamaz?
A) İç huzursuzluğun yaygınlaşması
B) Devlet adamlarının yetiştiği okul olan Ende¬run’un önemini koruması
C) Taht değişikliklerinin daha sık olması
D) Sadrazamların yetersiz görülmesi
E) Devlet işlerinde, padişah annelerinin de padi¬şah kadar etkili olması
(2002-ÖSS)

17. Osmanlı Devleti’nde,
I. Şehzadelerin, devlet yönetiminde deneyim kazanmaları için sancaklara gönderilmesi
II. Padişah IV. Mehmet’in ayaklanan sipahiler ve yeniçerilerin isteklerini yerine getirmesi
III. Avusturya ve İran savaşlarının uzaması
gelişmelerinden hangilerinin halkın devlete olan güveninin sarsılmasına yol açtığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız İli D) I ve II E) II ve İli
(2002-ÖSS)

18. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde âyanlar, halk tarafından seçilmiş; kendilerine devlet tarafın¬dan, vergi toplama, fiyatları kontrol etme ve bulunduğu bölgenin güvenliğini sağlama vb. konularda yetki verilmiştir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?
A) Âyanlığın resmiyet kazandığının
B) Ayanların halkı temsil ettiğinin
C) Ayanların, halkın üzerinde etkili olduğunun
D) Halkın âyanların çalışmalarından memnun olduğunun
E) Bazı konularda denetim sağlamak için devle¬tin ayanlarla işbirliği yaptığının
(2000-ÖSS)

19. XVIII. yüzyılda Rusya, Osmanlı Devleti’nin sınırla¬rı içinde istediği yerde konsolosluklar kurma ve Osmanlı Devleti’nin Ortodoks tebaasına ilişkin söz söyleme hakkına sahip olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi, bu durumdan çıkarılabilecek sonuçlardan biri değildir?
A) Osmanlı ülkesinin Rusya’nın etkisine açık olduğu
B) Rusya’nın Osmanlı Devleti’nin içişlerine karı¬şabileceği
C) Osmanlı ülkesinde yaşayan Hıristiyanlar ara¬sındaki dayanışmanın arttığı
D) Osmanlı Devleti’nin Rusya karşısında zayıf düştüğü
E) Osmanlı Devleti’ndeki Ortodoks tebaanın, isteklerini Rusya’ya iletme imkanına kavuştuğu
(2000-ÖSS)

20. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda, birçok alanda duraklama ve gerileme dönemine girmiştir.
Bu dönemde görülen, duraklama ve gerileme belirtileri aşağıdakilerin hangisinde en azdır?
A) Güzel sanatlar
B) Dış ülkelerdeki saygınlık
C) İmparatorluk sınırları içindeki topraklar
D) Hazine gelirleri (maliye)
E) Ordunun savaş gücü
(1999-ÖSS)

21. Osmanlı Devleti’ndeki uygulamalardan bazıları şunlardır:
I. Ülkenin, devleti yöneten aile bireylerinin malı sayılması
II. XVI. yüzyılın sonuna kadar, şehzadelerin devlet yönetiminde deneyim kazanmaları için sancaklara vali olarak gönderilmesi
III. Ölen hükümdarın yerine tahta geçme hakkı¬nın, hükümdarın erkek çocuklarına ait olması
IV. XVII. yüzyıldan itibaren, tahta geçme hakkı¬nın devleti yöneten ailenin en yaşlı erkeğine verilmesi
Bu uygulamaların hangilerinde, taht kavgala¬rını önleme amacı vardır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV D) I ve III E) II ve IV
(1998-ÖSS)

22. Toplumsal ve siyasal alandaki gelişmelerin evrenselleşmesi, bu gelişmelerin başka toplumların da gereksinimlerine cevap yermesine bağlı¬dır.
Aşağıdakilerden hangisi bu düşünceyi destekleyen bir örnek değildir?
A) Osmanlı Devleti’nde veraset sisteminde değişiklik yapılmasıyla, Osmanoğulları içinde yaşça en büyük olanın padişah olması
B) Fransız İhtilali’nin getirdiği milliyetçilik ilkesi¬nin imparatorlukların dağılmasına neden olması
C) Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nın dünyaya yeni bir yönetim şekli olan demokrasiyi getir¬mesi
D) 1848 İhtilalleriyle anayasal rejimlerin yaygın¬laşması
E) Endüstri Devrimiyle dünyada yaşam düzeyi¬nin değişmesi
(1997-ÖSS)

23. Osmanlı İmparatorluğu’nda,
I. İstanbul’un Fethi ile Kuruluş
II. Viyana Kuşatması ile Duraklama
III. Patrona Halil ayaklanması ile Lale devirleri sona ermiştir.
Bu bilgilere dayanarak, devirlerin sona ermesinde aşağıdakilerden hangisinin temel alın¬dığı savunulabilir?
A) Diğer devletlerle ilişkilerin
B) Ünlü kişilerin
C) Önemli olayların
D) Yapılan yeniliklerin
E) Kentlerin el değiştirmesinin
(1997-ÖSS)

24. Osmanlı Devleti’nde padişahların tahta çıkışları incelendiğinde, ölen padişahın yerine oğlunun, erkek kardeşinin veya amcasının geçtiği görülür. Bu durum, Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?
A) Bazı padişahların uzun süre tahtta kalmadığının
B) Padişahlıkta deneyime önem verildiğinin
C) Egemenlik hakkının, hanedanın kız çocukları¬na tanınmadığının
D) Padişah değişikliğinde dış güçlerin etkili olduğunun
E) Merkezi otoritenin zayıf olduğunun
(1994-ÖSS)

25. XVI. yüzyılda yaşayan Osmanlı astronomi bilgin¬lerinden Takiyyüddin Mehmet, hükümetten aldığı izinle Tophane’de yeni bir rasathane kurulmasını sağlamış, ancak bu rasathane zamanın şeyhülis¬lamın isteği üzerine yıktırılmıştır.
Bu durum Osmanlı Devleti’nde aşağıdakiler-den hangisinin bir göstergesidir?
A) Çeşitli alanlarda bilimsel çalışmalar yapıldığı¬nın
B) Toplumda bilim adamlarına büyük hayranlık duyulduğunun
C) Bilimsel alanlarda önemli buluşlar yapıldığı¬nın
D) Bilimsel çalışmanın, toplumun bazı kesimle¬rince desteklenmediğinin
E) Bilime önem verildiği halde sanata önem verilmediğinin
(1993-ÖSS)

26. Osmanlı Devleti küçük Kaynarca Antlaşmasıyla, Kırım’ın bağımsızlığını tanımış, ancak Müslüman halkın dini, bakımdan kendisine bağlı kalmasını Rusya’ya kabul ettirmiştir.
Osmanlı Devleti bu tutumuyla aşağıdakilerden hangisini korumaya çalışmıştır?
A) Kırım’ın Karadeniz ticaretindeki, yerini
B) Gerçekleştirdiği ıslahat hareketlerini
C) Kirim halkıyla kültürel bağlarını
D) Ortodoks Kilisesi’nin saygınlığını
E) Rusya ile Kırım arasındaki ilişkileri
(1993-ÖSS)

27. Duraklama döneminde, askerlikle ilgili olmayan¬ların Yeniçeri Ocağı’na alınmasıyla devletin maaş alan yeniçeri sayısı artmış; ayrıca, tımar sisteminin bozulmasıyla da köylü toprağını bırakarak şehirlere göç etmek zorunda kalmıştır.
Aşağıdakilerin hangisinde, bu iki durumun da önemli bir rolü vardır?
A) Ülke ekonomisinin bozulması
B) Eğitime önem verilmesi
C) Dış ülkelerle diplomatik ilişkiler kurulması
D) Toprağın, elde edilen gelire göre gruplara ayrılması
E) El sanatlarında gelişme olması
(1992-ÖSS)

28. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı İmparatorluğumun duraklamasına yol açan iç nedenlerden biridir?
A) Ülkede, çeşitli milletlerden ve dinlerden kişi¬ler bulunması
B) Yeni ticaret yollarının keşfi
C) Avrupa’nın bilim ve teknikte ilerlemesi
D) Avrupa Hıristiyanlarının Osmanlılara, birlikte karşı koyması
E) İmparatorluğun doğal sınırlara ulaşması
(1988-ÖSS)

29. Yakınçağ başlarında, Osmanlı İmparatorluğu Ortodoks Hıristiyanları birleştiren bir güç olma özelliğini yitirmiştir.
Bu güç aşağıdaki devletlerden hangisine geçmiştir?
A) İngiltere B) Fransa C) Avusturya D) Rusya E) Almanya
(1988-ÖSS)

30. Yeniçeri Ocağında, duraklama dönemine kadar “Ocak devlet içindir.” anlayışı egemenken, bu dönemden sonra “Devlet ocak içindir.” anlayışı egemen olmaya başlamıştır.
Aşağıdakilerden hangisi, Yeniçeri Ocağındaki bu anlayış değişikliğinin bir sonucu değildir?
A) Devletin güçlü bir dayanağını yitirmesi
B) Yeniçeri Ocağının saygınlığının artması
C) Gerilemenin hız kazanması
D) Savaşlarda yenilginin artması
E) İsyanların artması
(1987-ÖSS)

31.I. Ahmet döneminde, şehzadeleri sancaklarda görevlendirme uygulaması kaldırılarak, haneda¬nın en yaşlı üyesinin saltanatın başına geçmesi yasallaştırılmıştır.
Bu durumun, Osmanlı yönetiminde yarattığı aksaklık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Devlet otoritesinin yok olması
B) Ülkede sık sık iç isyanların çıkması
C) Valide sultanların saltanata egemen olması
D) Şehzadelerin yönetim deneyimi ve tanınma fırsatı bulamaması
E) Devlet adamlarının sık sık değiştirilmesi
(1987-ÖSS)

32. Osmanlı Devleti, batı eğitim sisteminden etkile¬nerek XVIII. yüzyılda Mühendishane-i Bahri-i Hümayun, Mühendishane-i Berri-i Hüma¬yun, Tıbbiye ve Harbiye gibi okullar açmıştır.
Bu gelişmeler Osmanlı Devleti’nin hangi alanda batılılaşmaya öncelik verdiğini göstermektedir?
A) Medrese eğitiminde
B) Yönetim şeklinde
C) Askerî alanda
D) Ekonomik alanda
E) Hukuk alanında
(1987-ÖSS)

33. XVII. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu’nda,
I. Padişahların çoğu başarısız olmuştur.
II. Devlet dairelerinde rüşvet ve haksızlık yaygınlaşmıştır.
III. Uzun süren ve başarısızlıkla sonuçlanan savaşlara girişilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi, bu sorunların XVII. yüzyılda ortaya çıkan bir sonucu olarak kabul edilebilir?
A) Islahat hareketlerinin hızlanması
B) Anayasal yönetime geçilmesi
C) İç ayaklanmaların artması
D) Yeni ekonomik önlemler alınması
E) Batı ile diplomatik ilişkiler kurulması
(1985-ÖSS)

34. Osmanlı İmparatorluğu’nda,
I. 1512 – 1520 yıllarına Yavuz,
II. 1520 – 1566 yıllarına Kanuni,
III. 1564 – 1579 yıllarına Sokullu,
IV. 1656 – 1691 yıllarına Köprülüler dönemi denmiştir.
Bu durumlara bakarak Osmanlı tarihindeki dönemlerin adlandırılmasında nasıl bir yol izlendiği söylenebilir?
A) Dönemlerin önemli olayları göz önüne alın¬mıştır.
B) O yıllarda tarihin akışında rol oynayan kişilere bakılmıştır.
C) Dönemler, devlet yönetiminde en uzun kalan¬lara göre adlandırılmıştır.
D) Birbirine benzeyen padişah isimlerinin karış¬tırılmaması önemli sayılmıştır.
E) En yaşlı devlet adamının ismi esas alınmıştır.
(1984-ÖSS)

35. 1709’da Ruslara yenilen İsveç Kralı XII. Şarl, 1768’de Ruslara yenilen Lehliler, 1848’de de Ruslara yenilen Macarlar Osmanlı Devleti’ne sığınmışlardır.
Bu olaylara bakarak,
A) Bu dönemde Osmanlı Devleti güçlü bir dev¬lettir.
B) Osmanlı Devleti Milliyetçilik akımlarını des¬teklemektedir.
C) Rusya, batısındaki ülkelerle çatışma halinde¬dir.
D) Ruslarla Osmanlılar sürekli olarak savaş halindedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
(1983-ÖSS)

36.
I. Fransa’da XVI. Lui zamanında ve daha sonra ortaya çıkan hareketlerde ya kral tahttan indirilerek Cumhuriyet kurulmuş ya da Cumhuriyete son verilerek krallık veya imparatorluğa geçilmiştir.
II. Osmanlı Devleti’nde, zaman zaman iç isyan¬lar çıkmış ve bazı padişahlar tahttan indirilmiş olmasına karşın Osmanlı Saltanatı devam etmiştir.
Bu iki durum karşılaştırıldığında, Osmanlı Saltanatının uzun süre devam etmiş olması nasıl açıklanabilir?
A) Fransa’daki yönetimin güçsüz, Osmanlılardaki yönetimin güçlü olmasıyla
B) Fransa’daki hareketlerin devlet düzenini, Osmanlılardakilerin ise kişileri değiştirmeye yönelmiş olmasıyla
C) Fransa’daki soyluların, Osmanlılardaki yeniçerilerden daha etkin olmasıyla
D) Fransa’da dış güçlerin de etkili, Osmanlılarda ise dış güçlerin etkisiz olmasıyla
E) Padişahlığın, krallıktan daha kutsal sayılmasıyla
(1982-ÖSS)

37. Osmanlı tarihinde II. Osman ve III. Selim, devlet düzeninde bazı değişiklikler yapmaya çalıştıkları için; Abdülaziz ve II. Abdülhamit ise devlet düzeninde yapılmak istenen değişikliklere karşı oldukları için tahtlarından indirilmişlerdir.
Yalnız bu bilgilere dayanarak, II. Osman döne¬minden II. Abdülhamit dönemine kadar geçen süre içinde nasıl bir değişme olduğu söylenebilir?
A) Yenilik taraflarının güçlendiği
B) Padişahların devleti iyi yönetemedikleri
C) Halkın, düzeni korumaya çalıştığı
D) Osmanlı Devleti’nin Avrupa’dan etkilenmedi¬ği
E) Padişahların anayasal düzeni benimsedikleri
(1981-ÖSS)
ÖSS Tarih Soruları Cevapları
1. D 2. C 3. A 4. E 5. C 6. B  7. C 8. C 9. A 10. A 11. D 12. D  13. E 14. C 15. A 16. B 17. E 18. D  19. C 20. A 21. C 22. A 23. C 24. C  25. D 26. C 27. A 28. A 29. D 30. B  31. D 32. C 33. C 34. B 35. B 36. B  37. A