Türklerde Ordu
Tarih boyunca büyük devletler kuran Türkler, bunu güçlü ordularıyla başarmışlardır. Ayrıca bozkırın ve yaşamın zorluğu onları güçlü ordular kurmaya itmiştir. Her an saldırı ihtimaline karşılık, güçlü olmak zorundaydılar.
Türklerde askerlik özel bir meslek olarak görülmüyordu. Zira vatanını korumak herkesin en önemli göreviydi. Bunu gören yabancılar, Türkleri ordu millet tâbiri ile nitelendirmişlerdir.
NOT: Hazarların haricinde Türklerde ücretli asker bulunmamaktadır.
Türk Ordusunun Özellikleri:
- Türk ordusu ücretli değildi.
- Türk ordusu daimi idi ve her an savaşa hazırdı.
- Türk ordusu büyük çoğunluğu itibariyle süvari (atlı) idi.
- Türk ordusundaki en büyük askeri birlik 10 bin kişi idi. (Bu birliğe tümen adı veriliyordu.)
NOT: Türk ordu teşkilâtını ilk düzenleyen kişi Mete Han’dır. Mete Han orduyu en kalabalık olarak 10.000 kişi olarak düzenlemiş ve bu 10.000 kişilik birliğe tümen adını vermiştir.
Tümenler 1.000’lere, 100’lere, 10’lara ayrılmış ve başlarına da binbaşı, yüzbaşı, onbaşı ve tümenbaşı gibi komutanlar atamıştır.
Türklerde Savaş Aletleri
Türkler modern ordularını yine modern sayılabilecek silahlarla ve savaş aletleriyle donatmışlardır. Başlıca savaş aletlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Yaylar, ıslıklı oklar, çengelli temrenler, yangın mermili mancınıklar.
- Miğfer (tolga), zırh (yarık) onları savaşlarda koruyan unsurlardı.
- Kargı, mızrak, süngü, kalkan ve kılıç önemli savaş aletleriydi.
Türklerde Savaş Taktikleri
Turan Taktiği (Kurt Oyunu):
Bu taktiğin iki önemli özelliği göze çarpıyordu. Sahte ric’at ve pusu. Yâni Türk Ordusu kaçıyor gibi geriye doğru çekilirken, düşmanı çembere alıyor ve pusu kurulan bölgeye doğru çekiyordu. Bu taktiğe kurt oyunu veya Türk yurdunun adından dolayı Turan Taktiği adı verilmiştir.
Bu taktik ilk Türk Devletleri’nde kullanıldığı gibi, daha sonraki dönemlerde de (Türk-İslam Dönemi) kullanılmıştır.
- 1071 Malazgirt
- 1396 Niğbolu
- 1526 Mohaç
savaşları bu taktik sayesinde kazanılmış savaşlardır.
Keşif (Yelme) ve Yıpratma Savaşları:
Bu taktik ile ele geçirilmesi düşünülen ülkeler önceden küçük birlikler ile gözden geçirilirdi.
Keşif harekâtından sonra yıpratma savaşı yapılırdı. Bu harekâtlar esnasında düşmanı moral bakımından yıpratmak için korkunç ve inanılmaz rivayetler etrafa yayılırdı.
