Tarih Bilimine Giriş Konu Kavrama Testleri ve Cevapları – 1

Tarih Bilimine Giriş

Konu Kavrama Testleri ve Cevapları – 1

1- Tanım: Tarih, insan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, uğraşlarını, birbirleriyle olan ilişkilerini yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisi içerisinde inceleyen bir bilimdir.

Durum: Cilalı Taş Devri’nde, yiyecek olarak kullanılmak üzere çeşitli bitkiler yetiştirilmeye başlanmış, su kıyılarında birbirine bitişik bahçeli evler yapılmış; yiyecekleri saklamak için topraktan çanak çömlek ya-pılmıştır.

Yukarıda verilen durumda, tarihin tanımında yer alan öğelerden hangisine değinilmemiştir?

A) İnsanların uğraşıları
B) Neden-sonuç ilişkileri
C) Yer
D) İnsanların yaşayışları
E) Zaman

2- Milletlerin kendi tarihini insanlığın tarihi tecrübesi içindeki yerine oturtması ve bu tecrübeyi günümüz sorunlarının çözümü için değerlendirmesi gerekir. Ancak bu sayede tarih bilinci kazanılabilir, kısa ve uzun vadeli hedefler belirlenebilir.

Yukarıdaki bilgi en çok aşağıdakilerden hangisinin önemini belirtmektedir?

A) Tarih öncesi dönemin araştırılmasının
B) Geçmişin tecrübelerinden yararlanmak üzere tarihe bakış açısı (tarih felsefesi) oluşturulmasının
C) Kaynakların eleştirel bir gözle değerlendirilmesinin
D) Verilerin konuya göre sınıflandırılmasının
E) Tarihin zaman ve mekan dilimlerine ayrılmasının

3- Kısa süre içinde olup biten işler olay; zaman içinde, uzun sürede oluşan durumlar ise olgudur. Bu olay ve olgulara “gerçek tarih” ya da “yaşanan tarih” denir.

Bu tanıma göre, aşağıdaki gelişmelerden hangisi “tarihsel bir olgu” niteliği taşımaz?

A) Paranın ticarette etkin olarak kullanılması
B) Bergama’nın bir kültür ve tıp şehri haline gelmesi
C) Hititlerle Mısırlılar arasında Kadeş Antlaşması’nın imzalanması
D) Avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçilmesi
E) İlkçağ uygarlıklarında sosyal sınıf farklarının oluşması

4- Aşağıdakilerden hangisi, tarih araştırmalarında doğru ve objektif bilginin elde edilmesi için göz önün-de bulundurulması gereken temel bir faktör değildir?

A) Olayların neden ve sonuçları
B) Olayların içinde geçtiği zamandaki koşullar
C) Kaynakların yapı ve niteliği
D) Olaylar arası etkileşim
E) Günümüzün sosyal ve siyasi koşulları

5- Tarihi oluşumlar milletlerin siyasi, iktisadi ve kültürel alanlarda birbirleriyle yaptıkları yarışların ürünüdür. Bu yarışta başarılı olmak, tarihin gelişim sürecinin çok iyi anlaşılmasına bağlıdır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu ifadelerden çıkarılabilecek bir yargı olamaz?

A) Tarihi akışın kurallarını bilmeyen milletler başarılı olamazlar
B) Geçmiş insanın tecrübesini bilmek, geleceğe yönelik planlarımızı sağlıklı kılar
C) Tarihi tecrübeden yoksun olan milletler, tarihin akışına yön veremezler
D) Tarafsız tarih yazıcılığı yakın dönemlere has bir özelliktir
E) Tarih bilgisi geçmişle gelecek arasında kurulacak köprünün en önemli malzemesidir

6- Tarih biliminin konusu yaşanan tarih hakkında doğru bilgi elde etmektir. Bu iş ancak, yaşanan tarihten günümüze yansıyan izlerin, diğer bir ifadeyle yaşanan tarih hakkında şahitlik yapacak belgelerin değer-lendirilmesiyle mümkün olur.

Aşağıdakilerin hangisi, belgelerin değerlendirilmesinde başvurulan bir yöntem olamaz?

A) Belgeleri, ilgili oldukları konulara göre sınıflandırma
B) Belgeleri, günümüz toplumunun özelliklerine bakarak inceleme
C) Belgelerı, eleştirel bir gözle inceleme
D) Belgeleri, dil ve şekil yönünden o döneme ait diğer belgelerle karşılaştırma
E) Ulaşılan sonuçları bir bütün içerisinde sentezleme

7- Tarih araştırmalarında, daha önce elde edilmiş bir bilginin yanlış olduğunun anlaşılması, en çok aşa-ğıdakilerden hangisiyle ortaya çıkabilir?

A) Yeni ve farklı bilgi veren birinci elden kaynaklara ulaşılmasıyla
B) Benzer olayların ortak sonuçlarının tespit edilmesiyle
C) Olayların, geçtikleri dönemin koşullarına göre incelenmesiyle
D) Farklı toplumların benzer olaylar karşısındaki tepkilerinin ölçülmesiyle
E) Olaylar arasındaki neden – sonuç ilişkisinin incelenmesiyle

8- Araştırma ve öğretimi kolaylaştırmak üzere tarih sınıflandırmaya tabi tutulmuş ve bölümlere ayrılmıştır.

Modern tarih araştırmalarında uygulanan başlıca sınıflandırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilimsel ve teknik buluşlar üzerinde yoğunlaşma
B) İncelenen dönemi zaman, mekan veya konuya göre ele alma
C) Kültür ve gelenekleri incelemeye ağırlık verme
D) Siyasi gelişmelere dayanarak geçmişi açıklama
E) Dinin toplum üzerindeki etkisiyle tarihsel süreci açıklama

9- Tarihin zamana göre sınıflandırılmasına uzunluğuna taksim de denir. Bu taksimde tarih kronolojik dilim-lere ayrılır.

Bu bilgiye göre, kronolojik tarih araştırmalarının en temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarihçinin araştırarak ve tarafsız olmaya çalışarak olayları ele alması
B) Olayların, içerisinde meydana geldikleri dönemin koşullarına göre yorumlanması
C) Tarihsel gelişim sürecinin dönemler şeklinde ele alınması
D) Sosyal, siyasal ve ekonomik gelişmelerin ayrı ayrı ele alınması
E) Araştırma alanının tek bir bölge ile sınırlı tutulması

10- Varoluşundan günümüze kadar insanlığın yaşadığı tarih bir bütündür. Ancak, bu bütünü bir hamlede öğrenmek ve başkalarına öğretmek mümkün değildir.

Aşağıdakilerden hangisi, tarih araştırmalarındaki bu zorluğu aşmak üzere başvurulan temel yöntemdir?

A) Verilerin sentezinin yapılması
B) Verilerin eleştirel bir süzgeçten geçirilmesi
C) Olayların neden ve sonuçlarının belirlenmesi
D) Yazılı kaynakların taranması
E) Tarihin kendi içinde dönemlere ayrılarak (sınıflandırılarak) incelenmesi

11- Tarihi oluşum bir defada olup biter. Tarihi olay ya da olgular tekrarlanamazlar. Ancak, aralarında ben-zerlik olabilir.

Tarihi olay ya da olguların bu özelliğinin tarih araştırmalarına doğrudan yaptığı etki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Olaylarla ilgili birinci dereceden kaynaklara ulaşılamaması
B) Her olayın sonucunun bir diğerinin sonucundan farklı olması
C) Araştırmalarda deney ve gözlem yöntemlerinin kullanılamaması
D) Olayların ortak nedenlerinin tespitinin zorlaşması
E) Siyasi, sosyal ve kültürel gelişmelerin bir bütün halinde araştırılamaması

12-

– Varoluşundan günümüze kadar insanlığın tarihi bir bütündür. Ancak, bu bütünü bir hamlede öğren-mek ve başkalarına öğretmek mümkün değildir. Bu nedenle tarih kendi içinde sınıflandırılarak incelen-mektedir.

– İster kronolojik, ister coğrafi, ister analitik olsun, tarihin her sınıflandırması bütünü bozucu bir nitelik taşır. Öyleyse, bu ayrımlar sayesinde elde edilen bilgilerin yine bir bütün içinde buluşması gerekir.

Yukarıdaki her iki durum göz önünde bulundurulursa, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Tarihin sınıflandırılmasının temel amacı, tarih öğretimini kolaylaştırmaktır.
B) Sınıflandırılmış hiçbir bilgi tek başına mutlak bir değer taşımaz
C) Tarihi tecrübenin tam olarak anlaşılması, insanlık tarihini kendi bütünlüğü içinde kavramaktan geçer
D) Tarih araştırmalarında en doğru bilginin elde edilmesi, olayların kronolojik dilimler halinde incelen-mesine bağlıdır
E) Takvimden çıkarılacak hiçbir dönem veya olay, tek başına bir değer taşımaz

13- Tarihin, insanın faaliyet alanına göre yapılan sınıflandırmasına çözümleyici (tahlili, analitik) tasnif ya da derinliğine taksim denir.

Bu sınıflandırmanın temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Siyasi olayların neden – sonuç ilişkisi içinde ele alınması
B) Toplumların siyasi, iktisadi, sosyal ve dini kurumlarının ayrı ayrı incelenmesi
C) Araştırma alanlarının belli bir mekanla sınırlı tutulması
D) Olayların kronolojik gelişim süreci çerçevesinde ele alınması
E) Sadece başarılı kişilerin ve önemli olayların ele alınması

14- Aşağıdakilerden hangisi, tarih öncesi dönemleri aydınlatan arkeolojik kalıntılardan biri değildir?

A) Kitabe ve yıllıklar B) Toprak kaplar   C) Mağara resimleri D) Madeni araçlar    E) Hayvan fosilleri

15- İster kronolojik, ister coğrafi, ister analitik olsun, tarihin tüm sınıflandırmaları bütünü bozucu bir nitelik ta-şır. Bu nedenle, araştırma ve öğrenmeyi kolaylaştırma gibi pratik faydası dışında, bu ayrımların hiçbir mutlak değeri yoktur. Çünkü, takvimden çıkarılıp alınan hiçbir yüzyıl tek başına tarihi akış için bir bütünlük taşımayacağı gibi, siyasal, ekonomik, dini vb gelişmeleri mutlak olarak birbirinden ayırmak da mümkün değildir. Öte yandan, hiç kimse tarihi gerçekliğin mutlak bilgisine ulaştığını iddia edemez.

Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) İnsanlık tarihi, kesin sınırlarla birbirinden ayrılan bölümlerden oluşmaz
B) Araştırmacı, çalışmalarını diğer araştırma sonuçlarıyla zenginleştirmek zorundadır
C) Araştırmacı, doğru sonuçlara ulaşmak için, farklı sınıflandırma yöntemlerini bir arada kullanabilmelidir
D) Araştırmacı, sosyal, siyasi, ekonomik vb. gelişmelerin birçok dönem ve mekanda etkili olabileceğini gözetmek zorundadır
E) Değişik araştırma sonuçlarını sentezlemeyi başaran tarihçi, insanlık tarihi ile ilgili mutlak bilgiye ulaştı-ğını ileri sürebilir

16- Tarihin mekana göre sınıflandırılmasına genişliğine taksim veya coğrafi taksim denir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi coğrafi tarih araştırmalarının bir özelliği olamaz?

A) Belli bir bölgedeki gelişmelerin bir bütün halinde incelenmesi
B) Araştırma alanının belli bir bölge ile sınırlı tutulması
C) Bir bölgede meydana gelen sosyal, siyasi ve kültürel gelişmelerin bir arada ele alınması
D) İncelenen bölgedeki gelişmelerin diğer bölgelerdeki gelişmelerle ilgisinin dikkate alınmaması
E) Bir bölgedeki sosyal ve siyasal kurumlar arasındaki etkileşimin açıklığa kavuşturulması

17- Arkeoloji, en çok aşağıdaki dönemlerden hangisinin aydınlatılmasına yardımcı olan bir bilimdir?

A) İlk Çağ B) Orta Çağ    C) Neolitik Çağ D) Yeni Çağ   E) Yakın Çağ

 

Cevaplar

1-C         2-B         3-C         4-E         5-D         6-B

7-A         8-B         9-C         10-E       11-C       12-D

13-B       14-A      15-E       16-D      17-C

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.