1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI

(93 HARBİ)

Nedenleri:

1.  Rusların Paris Antlaşması’na uymak istememesi

(Karadeniz’in tarafsızlığı maddesini kabul etmemeleri)

2.  Almanya’nın ve İtalya’nın kurulmasının siyasi dengeleri bozması

3.  Rusların bu durumdan yararlanarak Balkanlarda Panislavist bir politika izlemesi

4.  Balkanlardaki ayaklanmaların Osmanlılarca bastırılmasının Avrupa kamuoyunda olumsuz yankılanması

5.  Avrupa devletlerinin Balkan sorununu görüşmek üzere İstanbul’da topladığı konferansa Osmanlıların 1876 Kanun-u Esasi’yi (I. Meşrutiyet) sunması

6.  İstanbul ve Londra Konferansları kararlarının Osmanlılarca reddedilmesi

Rusya, Balkanlar ve Kafkaslardan saldırıya geçti. Erzurum ve Plevne direnişleri sonucu değiştirmedi. (Osman Paşa Direnişi) Ayastefanos (Yeşilköy)’a kadar gelen Ruslarla antlaşma yapıldı. O ana kadar sessiz kalan Avrupalılar (özellikle İngilizler) Ayastefanos Antmaşması’nı özellikle Büyük Bulgaristan hükmü nedeniyle kabul etmediler.Bunun üzerine  Berlin’de yeni bir  konferans düzenlendi. Bu arada İngilizler, Rusların Akdeniz’e inebileceğini öne sürerek geçici kaydıyla Kıbrıs’ı işgal etti.

BERLİN ANTLAŞMASI’NA GÖRE:

1)  Büyük Bulgaristan üçe ayrılacak, Balkanların kuzeyinde Osmanlılara bağlı bir Bulgar Prensliği kurulacak, Doğu Rumeli ve Makedonya Osmanlılarda kalacak.

2)  Kars, Ardahan, Batum Ruslara, Teselya Yunanistan’a bırakılacak, Doğubeyazıt Osmanlılarda kalacak.

3)  Bosna ve Hersek’in yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakılacak.

4)  Ermenilerin yaşadığı yerlerde ve Girit’te ıslahat yapılacak.

5)  Osmanlılar Rusya’ya savaş zarar ödentisi verecek.

6)  Sırbistan, Karadağ ve Romanya tam bağımsız olacak.

Önemi:

1) Ermeni sorunu ilk kez Berlin Antlaşması ile gündeme geldi.

2) Denge politikası sona erdi.

3) Büyük devletler Osmanlı’yı parçalama politikasını uygulamaya koydular.

4) Osmanlı Almanya’ya yakınlaştı.

BERLİN ANTLAŞMASI SONRASINDAKİ SİYASAL GELİŞMELER

1.  Fransa Tunus’u işgal etti (1881).

2.  Muharrem Kararnamesiyle Osmanlı Devleti’nin iflası ilan edildi, alacaklı devletler Duyun-u Umumiye (Genel Borçlar) İdaresi’ni kurdu (1881.)

3.  İngilizler Mısır’ı işgal etti (1882). Bunun üzerine Osmanlı Devleti Almanya’ya yaklaştı. İngilizler de Rusya’yı Balkanlarda serbest bıraktı.

4.  Girit Sorunu ve Osmanlı-Yunan Savaşı: 1897’de çıkan ayaklanma üzerine Yunanistan Girit’i işgale girişince savaş çıktı. Yenilmesine karşılık Avrupalılar Yunanistan’ı masa başında kazançlı çıkardı. Girit’e bir Yunan prensi vali olarak atandı.

5.  Doğu Rumeli Sorunu: Berlin Antlaşması’na göre Hıristiyan valinin yönettiği Güney Bulgaristan (Doğu Rumeli) 1885’te Bulgar Prensliğince işgal edildi. II. Meşrutiyetin ilanı üzerine Bulgaristan, Doğu Rumeli’nin de kendilerine ait olduğunu ileri sürerek bağımsızlığını ilan etti (1908).

6.  Bosna-Hersek Sorunu: Berlin Antlaşması ile geçici olarak Avusturya’nın yönetimine bırakılan Bosna-Hersek’i, II. Meşrutiyet ilan edilince Avusturya kendi sınırlarına dahil etti. (1908).