ANADOLU İLK TÜRK DEVLETLERİ (İlk Türkmen Beylikleri)
DEVLETİN ADI | KURUCUSU | BAŞKENTİ | HÂKİMİYET ALANI | EN PARLAK DÖNEMİ | YIKILIŞI | ÖNEMİ |
DANİŞMENTLİLER (1080–1178) |
Danişment
Ahmet Gazi
|
Sivas | Sivas, Malatya, Kayseri,
Tokat, Kastamonu, Çankırı Çorum, Yozgat, Amasya civarı |
Emir
(Melik)Gazi |
|
1.Anadolu’da kurulan ilk Türk Devletlerinin en büyüğü ve güçlüsüdür.
2.Emir Gazi Döneminde en güçlü ve Selçukluları kontrollerine aldılar. 3.Niksar’da Anadolu’nun ilk medresesini kurdular |
SALTUKLULAR (1072–1202) |
Ebu’l-Kasım
Saltuk |
Erzurum |
Erzurum, Bayburt, Kars ve çevresi |
İzzettin
Saltuk |
Rüknettin Süleyman Şah | 1-Anadolu’da kurulan ilk Türk devletidir.
2.Gürcü, Trabzon Rum İmp.ve Haçlılar ile mücadele etti 3.İktisadi ve mimari çalışmaları fazladır. |
ARTUKLULAR (1101–1409) |
Artuk Beyin oğulları tarafından kurulmuşlardır: | |||||
1) HASAN KEYF KOLU(1102-1281) |
Artuk oğlu
Sökmen Bey |
1Hasankeyf
2-Diyarbakır |
Mardin, Harput, Palu ve Siirt | Eyyubiler | ||
2) HARPUT KOLU (1185–1233) |
Belek Gazi | Palu | I.Alaaddin Keykubat | Artukoğullarının en kısa süren koludur.
|
||
3) MARDİN KOLU (1108–1409) |
Artukoğlu İlgazi | Mardin | Halep | Karakoyunlu Kara Yusuf | En uzun yaşayan Anadolu ilk Türk Devleti | |
MENGÜCEKLER (1080–1228) |
Mengücek Gazi | 1.Kemah,
2.Erzincan |
Erzincan, Kemah, Divriği,
Şebinkarahisar |
*1142’de ikiye ayrıldı:
1.Erzincan Kolu: Alaaddin Keykubat. 2.Divriği Kolu:İlk önce An.Sel.,daha sonra İlhanlı , Eratna B. nüfuzuna girdi |
1.Gürcüler ve Pontus Rumları ile mücadele ettiler
2.Rumların güneye inmesini engellediler |
|
ÇAKA BEY DEVLETİ (1081–1093)
|
Çaka Bey | İzmir | İzmir, Ege adaları, Çanakkale, Edremit | Çaka Bey | 1.Kılıç Arslan | 1.İlk Türk deniz devleti
2.İstanbul kuşatıldı. |
ÖZELLİKLERİ VE ÖNEMİ:
- Malazgirt zaferinden sonra B.Selçuklu D.ne bağlı olarak kuruldular.
- Bağımsızlıklarını Melikşah’ın ölümünden sonra ilan ettiler.
- Anadolu’nun fethini gerçekleştirdiler, Türkleşmesini ve Türk yurdu olarak kalmasını sağladılar.
- Bulundukları yerleri Bizans, Gürcü ve Ermeniler ile Haçlılara karşı korudular.
- Anadolu’da büyük şehirler oluşturdular.
- Türk milli kültürü Anadolu’da yaşatıldı
- Anadolu’nun Türkiye adıyla anılmasına zemin hazırlandı