Tarih Kültürü

Abbas B. Ali B. Ebû Talib   (ö. 61/680), Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da  şehid edilen baba bir kardeşi. Annesi Ümmü’I-Benîn bint Hızâm’dır. Kaynaklarda Abbas’ın Kerbelâ Vak’ası’ndan önceki hayatı hakkında bilgi yoktur. Sünnî ve Şiî kaynakların hemen hemen ittifakla naklettiklerine göre Abbas b. Ali. Hz. Hüseyin ile birlikte Kerbelâ’da bulunmuş ve orada Ehl-i beyte su temin ettiği için “es-Sekkâ1” lakabıyla anılmıştır. Hüseyin …

Abbas B. Ahmed B. Tolun (ö. 270/884)   Tolunoğulları Devleti’nin kurucusu Ahmed b. Tolun’un büyük oğlu. Fustat yakınlarında Abbâse’de doğ­du. Annesi Sâmerrâ’daki büyük Türk emirlerinden Yârcûhun kızı idi. Abbas diğer kardeşlen gibi babasının sıkı disiplini altında büyüdü ve iyi bir tahsil gördü. Babası 873 yılında İskenderi­ye’ye giderken Abbas’ı da beraberinde götürdü ve tecrübe sahibi olması için şehrin idaresini ona verdi. …

ABBAS AĞA (ö. XVII. yüzyıl sonları) Dârüssaâde ağası. Hatice Turhan Sultan’ın başağası olup Muslih Ağa’nın ölümü üzerine Dâ­rüssaâde ağalığına tayin edildi. 16 Temmuz 1671’de azledilerek Mısır’a gönderildi. Mısır’da ikameti sırasında orada öldü. Mezarı İmam Şâfıî Türbesi civarındadır. Abbas Ağa. Dârüssaâde ağalığından önce ve sonra birçok hayır eseri yaptır­mıştır. Bunların en önemlileri şunlardır: Beşiktaş’ta bir cami ile Çapa Molla Gürâniğ’de Selçuk …

ABBAS II   (ö. 1077/1666) Safevî hükümdarı (1642-1666). I.Abbas’ın torunu olan Şah Safînin oğludur. 18 Cemâziyelâhir 1043’te Kazvin’de doğdu. Babası­nın Kâşân şehrinde vefat etmesi üzeri­ne on yaşında İken Safevî tahtına çıka­rıldı.  Yirmi beş yıl kadar süren hükümdarlığı sırasında memle­ket içinde kayda değer bir hadise ol­mamış, komşu devletlerle olan müna­sebetler de genellikle dostça sürdürül­müştür. Ancak Şah Safi’nin hükümdar­lığının son yıllarında, Kandehar valisinin …

ABBAS I    (ö. 1038/1629) Safevî hükümdarı (1587-1629). Şah Tahmasb’in torunu ve Muham­med Hüdâbende’nin oğludur. Annesi Mâzenderan Hâkimi Abdullah Han’ın kı­zı idi. 1 Ramazan 978’de  babasının valiliği sırasında Herat’ta doğdu. Daha sonra Şiraz valiliği­ne getirilen babası Muhammed, II. İs­mail’in ölümü üzerine, Türkmen emîrleri tarafından tahta çıkarıldı. Bu sırada Abbas Herat’ta bulunuyordu. Babasının hükümdarlığı esnasında devletin idare­si, birbirleriyle mücadele içinde bulunan …

ABBAS (ö. 541/1147) Büyük Selçuklu Devleti’nin Rey valilerinden. Büyük Selçuklu Sultanı Sencer’in ne­dimlerinden Emîr Cevher’in kulesidir. Bâtınîler tarafından öldürülen Emîr Cevher’in yerine Rey valisi oldu. Efendi­sinin İntikamını almak üzere Bâtınîler’e karşı harekete geçti ve büyük bir katli­am yaptı. Bu hadise ona şan ve şöhret kazandırdığı gibi, Selçukluların nüfuz sahibi kuvvetli emirleri arasına girmesi­ni de sağladı. Selçuklu Sultanı Sencer’in Rey şehrini …

Abbad B. Ziyad B. Ebû Süfyan   (ö. 100/718), Emevî kumandanı. Künyesi Ebü Harbdir; ne zaman doğduğu bilinmemektedir. Babası Ziyâd’ın Muâviye’ye karşı direnmesi üzerine Basra valisi tarafından kardeşleri Ubeydullah ve Abdurrahman’la birlikte rehin alındı. Ziyâd 53 (673) yılında ölünce Muâviye tarafından Sicistan valiliğine getirildi. Bu sırada bazı fetihlerde bulundu ve Kandehar’ı zaptetti. Yezîd halife olunca Sicistan valiliğinden azledil­di. Yezîd’in ölümünü …

ABBAS   Ebü’l-Fazl el-Abbâs b. Abdilmuttalib b. Hâşim el-Kureşî el-Hâşimî (ö. 32/653) Hz. Peygamberin amcası. Hz. Peygamberin doğumundan iki veya üç yıl önce dünyaya geldi. Mek­ke’de onunla birlikte büyüdü. İlk genç­lik yıllarından itibaren ticaretle meşgul oldu. Maddî durumunun iyi olması se­bebiyle, Câhiliye döneminde Kabe’yi zi­yarete gelen hacılara su dağıtma (sikâye) ve onlara ziyafet verme (rifâde) görevlerini kardeşi Ebû Tâlib’den dev­raldı. …

ABBADİLER İşbîliye merkez olmak üzere Güneybatı Endülüs’te hüküm süren bir Arap hanedanı (1023-1091). İşbîliye Kadısı Ebü’l-Kâsım Muhammed b. Abbâd, Endülüs Emevî hilâfetinin son yıllarında mülükü’t-tavâifin ortaya çıktığı sırada Abbâdîler’in istiklâlini ilân etti (1023), Hanedanın kurucusu Muhammed b. Abbâd’ın Hîredeki Lahmî kralları soyundan gelen ataları, Endülüs’ün fethinden hemen sonra Hıms’ tan İşbîliye’ye göç ederek orada yerleşmişlerdi. Muhammed b. Abbâd başlangıçta Malaga’daki …

Abbad b. Bişr Ebü’r-Rebî’ (Ebû Bişr) Abbâd b. Bişr b. Vakş el-Ensârî (ö. 13/634) Hz. Peygamber’in zekât memurlarından, yiğitliğiyle meşhur sahâbî. Evs kabilesinin Eşheloğulları kolun­dan olan Abbâd Medine’de doğdu ve orada yaşadı. Hz. Peygamber’in hicretten önce Medine’ye öğretmen olarak gönderdiği Mus’ab b. Umeyr vasıtasıyla müslüman oldu. Hicretten sonra pey­gamber onunla Utbe b. Rebîa arasında kardeşlik bağı (muâhât) oluşturdu. Hz. Âişe’nin, …