9-3.Ünite:Orta Çağ’da Dünya Ünitesi

KIPÇAKLAR (KUMANLAR) Önemli bir Türk kolu olan Kımekler, Yukarı İrtiş boylarında yaşıyorlardı. IX. yüzyılda onlardan ayrılan Kıpçaklar, batıya doğru göç ederek Seyhun boylarında yaşayan Oğuzların kuzeyinde yurt tuttular. Avrupalılar onlara “Kuman” adını vermişlerdi. Kıpçaklar uzun boylu, mavi gözlü ve sarışın, bazen de kınalı saçlı idiler. Türk soyunun çok güzel görünüşlü bir kolu olan Kıpçakların bu özelliği birçok kaynaklarda belirtilir. Yeni …

PEÇENEKLER Peçenekler, Batı Göktürklerini meydana getiren On-oklar’ın birkaç boyunun birleşmesiyle meydana gelmişlerdi. Peçenekler Seyhun’un aşağı yatağı ve Aral Gölü kıyıları ile bunun kuzeyindeki topraklarda, Göktürklere bağlı olarak yaşıyorlardı. Daha sonra Oğuzlar tarafından sürülen Peçenekler Hazar Denizi’nin kuzeyinde yurt tuttular. Burada bir süre yaşadıktan sonra Oğuzlar ve Hazarların ortak hücumlarına uğradılar (IX. yüzyılın son çeyreği). Yenilen Peçeneklerin büyük bir bölümü İtil’i …

MACARLAR Fin-Ugor kabilelerinin en eski yurdu Ural Dağları ile İtil arasındaki topraklardı. Bunların Ugor kolu daha sonra güneye sarkarak hayvan beslemeye elverişli bozkır bölgesine indi. Burada Onogur Türkleri ile komşu olarak uzun süre yaşadılar (M.Ö. 700 yıllarından itibaren). Bu uzun zaman içinde Onogur Türklerinin bir kısmı Ugorlar arasında eridi. Bu karışımdan tarihi Macar kavminin çekirdeği doğdu. Avarların batıya ittiği Sibirler, …

HAZARLAR Hazarların eski devirleri hakkında bilgi bulunmamaktadır. Onların, Atilla’nın öldüğü yılarda Aşağı İtil boylarında yaşadıkları sanılıyor. VI. yüzyılda İtil ve Ten (Don) nehirleri ile Kafkaslar’a hakim olmuşlardır. Bu yüzyılın ikinci yarısında Sibirler’in de kendilerine katılması ile iyice güçlenmişlerdir. Sasanilerin Kafkasların güneyini ele geçirerek buradaki Sibirleri kendilerine bağlamaları Hazarları Bizans ile ittifak kurmaları sonucunu doğurdu. Hazarlar 627-28 yıllarında Kafkasları istila ettiler …

BULGARLAR Asya Hunları zamanında Orta Asya'da yaşayan ve Çin kaynaklarında Ting-ling olarak adlandırılan Türklerin, Bulgarların ataları olduğu sanılmaktadır. Bizim konumuz olan Bulgarlar V. yüzyılda Karadeniz'in kuzeyinde yaşayan ve Ogur adı ile anılan Türk kavimleri arasından çıkmıştır. Ogurlar arasına Atilla'nın ölümünden sonra doğuya çekilen Hunlar da karışmıştı. Bunlar çeşitli adlarla anılıyorlardı: Onogur, Tutugur, Uturgur, vb. Bu adların başlarındaki "On, kutur ve …

DİĞER TÜRK DEVLETLERİ VE TOPLULUKLARI AVARLAR Göktürkler, Avar egemenliğine son vererek devletlerini kurmuşlardı. İki kavim arasına giren derin düşmanlık, Avarların batıya doğru uzun göçlerine neden oldu. Avarlar Kafkaslara geldikleri zaman önlerine çıkan Sibirleri ağır bir yenilgiye uğrattılar. Karadeniz’in kuzeyini ele geçirdikten sonra bugünkü Romanya’ya girdiler. Bu bölgedeki Onogurlar ile Atilla’nın Hunlarından gelen topluluğu da yenip idareleri altına aldılar. Türlü Slav …

İSLAMİYETTEN ÖNCE KURULAN TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE UYGARLIK SOSYAL YAPI Uygurlar dışında bu devirde kurulan devletlerin hepsi de göçebe devletleri idiler. Aileden devlete kadar uzanan sağlam bir teşkilata dayanmaktadır. “Oguş” adı verilen aileler birleşerek “Urug” adı verilen aileler birliğini yani obaları, obaların birleşmesiyle oymakları meydana geliyordu. Oymaklar boyları (Bod Ok) boylar da El = Budun (Bodon = Boylar Birliği = …

UYGUR DEVLETİ (745 – 840) Selenga Irmağı çevresinde yaşamışlardır. Kutluğ Kağan zamanında Göktürk egemenliğine girmişlerdir. Bu dönemde beyleri sırasıyla Erkin ve İl-Teber (küçük kral) ünvanlarıyla anılmıştır. Kutuk Devleti’ni yıkmalarından sonra Kutluğ Bilge Kül, Uygur Devleti’ni kurmuştur. Orhun nehri kıyısında Ordu-Balık şehrini kurmuş ve devleti buradan yönetmiştir. Böğü Kağan zamanında Maniheizm resmi din ilan edildi. Maniheizm, Hristiyanlık, Musevilik, Budizm ve Zerdüşt …

GÖKTÜRK DEVLETİ (552 – 659) Göktürklerin kökeni Çin kaynaklarına göre Hunlara dayanmaktadır. 150 yılında Kuzey Hun Devleti’nin yıkılmasından sonra göçebe Oğuz boyları Avar Türklerinin egemenliğine girmişledir. Avarların egemenliğinde yaşayan Oğuz Türkleri Bumin Han önderliğinde ayaklanarak Avar egemenliğine son vermişler ve Ötüken merkez olarak Göktürk Devleti’ni kurmuşlardır (552). Tarihte Türk adıyla kurulan ilk devlettir. Teşkilatları ve köklü gelenekleri ile o zamana …

AVRUPA HUN DEVLETİ VE KAVİMLER GÖÇÜ AVRUPA (BATI) HUN DEVLETİ (375 – 469) Büyük Hun Devleti’nin yıkılmasıyla Volga ve Ural boylarına yerleşen bir kısım Hunlar, doğudan gelen Çin baskıları sonucu 374 yılında Balamir komutasında batıya ilerlediler. Hun baskısı bütün şiddetiyle sürdüğü için barbar kavimler Hunların ilerleyişini durduramadılar. Alanlar, Ostrogotlar, Vizigotlar ve Vandallar gibi barbar kavimler Hunlar karşısında yenilerek batıya doğru …