Hanlıklar

Hanlıklar

Buhara Hanlığı

Buhara Hanlığı (1599-1785) Ruslar, 1554’de Astrahan Hanlığı’nı topraklarına kattıkları zaman, hanedan mensubu Yar Muhammed Han, kaçıp Buhara’ya gelmişti. Yar Muhammed’in oğlu Can, Buhara hâkimi olan Şîbanoğulları’ndan İskender’in kızı ile evlendi. Bu evlilikten doğan Bakî Muhammed, Özbek Hanlığı, Safevîler’e yenilip ortadan kalkınca, 1599’da, kendini Buhara Hanı ilan etti. Böylece kurulan Buhara Hanlığı, 185 yıl kadar, bağımsız bir devlet olarak varlığını korudu. …

Devamını Okuyun »

Sibir Hanlığı

Sibir Hanlığı İrtiş boyu, I. yüzyıldan beri çeşitli Türk-Kıpçak boylarının yaşadıkları bir saha idi. Sibir’in doğu kısmında hâkimiyet süren İnal adlı bir Kırgız hanı, Çingiz’e (Cengiz) tabi olduktan sonra, burası Moğol İmparatorluğu’nun bir parçası haline geldi, sonraları ise Coçi (Cuci) Ulusu’na ve dolayısıyla Altın-Ordu’ya bağlandı. Altın-Ordu’nun parçalanmasından sonra kurulan (batı) Sibir (Sibirya) Hanlığı’nın bilinen ilk hükümdarı, Mamık oğlu Taybuga’dır. Çingiz …

Devamını Okuyun »

Bakü Hanlığı

Bakü Hanlığı Azerbaycan’da bugünkü Bakü’nün doğusunda kurulmuş olan Türk hanlığı. İran hükümdarı Nadir Şah’ın öldürülmesi üzerine, 1747 yılında Mirza Muhammed tarafından kuruldu. Mirza Muhammed, 1768 yılında ölünceye kadar devletin bağımsızlığını korudu. Ölümünde yerine küçük yaştaki oğlu Mehmed geçti. Bu yüzden hanlık, Mirza Muhammed’in hemşiresi ve Kuban hanı Feth Ali’nin hanımı Tuti Bike tarafından idare edildi. Feth Ali Hanın ölümünden bir …

Devamını Okuyun »

Hive Hanlığı

Hive Hanlığı  On altıncı yüzyılda, Harezm’de kurulan ve 1920’ye kadar fasılalarla devam eden hanlık. Şeybânî (Özbek) hâkimiyeti sonrasında Safevî işgâline uğrayan Harezm bölgesi halkı, Yadigâr Han soyundan İlbars’ın liderliğinde birleşip, 1511 yılında, Gürgenç merkez olmak üzere, Hive Hanlığı’nı kurdular.   Yadigâr Han soyundan gelen Hive Hanları, bir asırdan fazla başta kaldılar. Osmanlılarla anlaşıp, zaman zaman İran topraklarına akınlar yaptılar. 1576’da …

Devamını Okuyun »

Nogay Hanlığı (Ordası)

Nogay Hanlığı (Ordası) Altın-Ordu kumandanlarından Nogay (veya Nohay), 1259’dan 1299’a kadar, yaklaşık 40 yıl, bu devletin mukadderatına hakim olmuş, ancak, Cengiz sülâle geleneğine saygısı yüzünden tahta geçmediği halde, komşu yabancı devletlerin birçoklarında o, Altın-Ordu hükümdarı gibi kabul edilmiş, elçiler ve hediyeler kabul etmiştir. Elçileri de hükümdar elçisi gibi karşılanmıştır. Aslında o, resmen Don ile Dinyeper arasındaki bölgeleri idare eden bir …

Devamını Okuyun »

Astrahan (Astırhan) Hanlığı

Astrahan (Astırhan) Hanlığı (1466-1577) Astrahan Hanlığı, İtil (Volga) Nehri’nin Hazar Denizi’ne döküldüğü yerde, Astrahan şehrinde kurulmuştur (1466). Astrahan şehrinin asıl adı Hacı Tarhan idi. Altın Ordu hanlarından Küçük Muhammed’in torunu Kasım Han tarafından kurulan bu hanlık, ancak 91 yıl bağımsız kalabildi. Astrahan mıntıkası, Orta Asya ile Güneydoğu Avrupa bozkırları arasında tabiî bir geçit teşkil ettiği için, asırlarca Türk kavimlerinin doğudan …

Devamını Okuyun »

Kasım Hanlığı

Kasım Hanlığı Moskova yakınındaki Oka Irmağının kuzey kıyısında hüküm süren bir Türk hanlığı. Hanlığın ismi burasının ilk hakimi Kasım bin Uluğ Muhammed’e izâfeten verilmiştir. Altınordu eski hükümdarı Uluğ Muhammed, 1436’da tahtından indirildikten sonra 1437’de Kazan Hanlığı’nı kurdu. 1445’te, Moskova Prensi Vasily ile yaptığı savaşı kazanarak, onu esir aldı. Yapılan antlaşma ile Kasım, Yılatom, Şatsk ve Temnik kazalarını içine alan bölgenin, …

Devamını Okuyun »

Kırım Hanlığı

Kırım Hanlığı Kuzey Karadeniz kıyısındaki Kırım Yarımadasında kurulmuş bir Türk devleti. Altınordu Devleti’nde hânedanlık mücadelesine katılan sülâle mensupları ve âsi kabile beylerinin sığınağı Kırım Yarımadasıydı. Burada 14. yüzyıldan itibaren başlayan hakimiyet kurma mücadelesi, 15. yüzyılda Hacı Giray tarafından gerçekleştirildi.   Hacı Giray, Cengiz Hanın oğullarından Cuci’nin küçük oğlu Tokay Timur soyundan gelmekteydi. Babasının, Kırım’daki taht mücadelesi sonunda Litvanya’ya göç ettiği …

Devamını Okuyun »

İdil (İtil) Bulgar Devleti

İdil (İtil) Bulgar Devleti İdil ve Kama nehirlerinin birleştiği alanda kurulan bir Türk devleti. Bir kısım araştırmacılar, ilk Müslüman-Türk devletinin İdil Bulgar Hanlığı olduğunu kabul ederler. “Karışık” manâsına gelen Bulgar kelimesi, Hun Türklerinin idaresinde yaşayan ve Hunlar’ın yıkılışından sonra dağılan Türk boylarından Kutripur ve Utrgurların karışımından meydana gelen Bulgarlara isim oldu. Önceleri Göktürk Hanlığı’nın idaresinde yaşayan Bulgarlar, 630’da bu devletin …

Devamını Okuyun »

Özbekler (Şeybaniler)

Özbekler (Şeybaniler) On dördüncü yüzyıldan itibaren Orta Asya’da hakimiyet kuran, bugün çoğunlukla Özbekistan Cumhuriyetinde yaşayan Türk boyu. Özbek halkının tarihinin ilk dönemlerine ait bilgi yoktur. Özbeklere bu ad, ilk olarak 1313-1340 yılları arasında hüküm süren, Altınordu Hükümdarı Gıyâseddin Muhammed Özbek tarafından verildi. Daha sonraları, 1412-1468 yılları arasında hüküm süren Ebü’l-Hayr’a bağlı Müslüman-Türklerin adı oldu.   Timur Han’ın 1405’te ölümünden sonra …

Devamını Okuyun »