KPSS Tarih Önemli Bilgiler

KPSS Tarih Önemli Bilgiler

  • “Türk” adından ilk kez Çin yıllıklarında bahsedilmiştir. Ancak VI. yüzyılda coğrafî bir terim olarak “Türkiye” kelimesi ise ilk kez Bizans kaynaklarında geçmektedir.
  • Oğuz Kağan Destanı’nda “Oğuz Han”la özdeşleştirilen Hun hükümdarı Mete Han’dır.
  • Attila, Hıristiyanlar tarafından “Tanrı’nın Kamçısı” olarak nitelendirilmiştir. Hıristiyanların böyle bir niteleme yapmalarındaki temel sebep, günahlarından dolayı Attila’nın kendilerini cezalandırmak için Tanrı tarafından gönderildiğini düşünmeleridir.
  • 639’da başlayıp 40 kahraman Türk’ün ölümüyle sonuçlanan Kürşad Ayaklanması, Türk tarihindeki ilk bağımsızlık mücadelesi olarak bilinmektedir.
  • Vezir Tonyukuk Türk tarihinin ilk veziri olarak kabul edilmektedir.
  • Uygur Alfabesi “Soğd Alfabesi”nden etkilenilerek hazırlanmıştır.
  • İstanbul’u kuşatan (626’da) ve Hıristiyanlığı kabul eden ilk Türk topluluğu Avarlardır.
  • Dünyadaki ilk Türkoloji Enstitüsü’nü 1870’te Budapeşte’de Macarlar açmıştır.
  • Bağımsızlık sembollerinden Tuğ aynı zamanda bayrak yerine de kullanılırdı. Bununla birlikte ok hükümdarlık sembolü değildir. Sadece bağlılığı göstermektedir.
  • Kurultay üyeleri içerisinde din adamlarının yer almaması, İslâm öncesi Türk devletlerinde teokratik (dinsel) yönetim anlayışının olmadığını göstermektedir.
  • Balballar Türk sanatındaki ilk heykel örnekleri olarak kabul edilmektedir.
  • Eski Türklerde adı bilinen ilk Türk şairi Aprın-Çur Tigin’dir.
  • Semerkant şehri Türk-İslam devletleri dönemde “Şehirlerin Şahı” unvanına sahipti.
  • Gazneliler, Türk-İslâm tarihinde “devşirme” sistemini ilk uygulayan devlettir. Gulam adı verilen bu sistemde küçük yaştaki gayr-i müslim çocuklar Gulamhâne’de dinî, askerî ve siyasî konularda eğitilmişlerdir.
  • Babür Şah, Ali Şîr Nevâi’den sonra Çağatayca’nın en büyük şairi olarak kabul edilmektedir. “Vekâyi” adlı Türkçe eserinde kendi hayatını anlatmıştır.
  • Tac Mahâl, Babür Hükümdarı Şah Cihan tarafından genç yaşta ölen eşi Mümtaz Mahâl (Ercümend Begüm Banu Hatun) adına yaptırılmıştır. Anıt mezar niteliğindeki bu eserin yapımında, davet üzerine  İstanbul’dan gelen Osmanlı mimarları Mehmet İsa Efendi, İsmail Efendi ve Hattat Settar Efendi çalışmıştır.
  • Tarihte ilk kez Kâbe’nin de içinde yer aldığı kutsal topraklar (Hicaz bölgesi) İhşidîler (Akşitler) döneminde Türk egemenliğine girmiştir.
  • Batılı kaynaklarda “Türk Selahaddin” olarak geçen Selahaddin Eyyubî’nin biyografisini yazan al-Wahrani, O’nun öklid geometrisi, astronomi, matematik ve aritmetik gibi konularda uzman olduğunu belirtir. Nitekim O; mantık, felsefe, sosyoloji, fıkıh, tarih eğitimi almış, Şam’daki Dar’ül-Hadis‘ten (Hadis Üniversitesi) mezun olmuştur.
  • İkta Sistemi, Türk tarihinde ilk kez vezir Nizamü’l-mülk’ün önerisiyle Büyük Selçuklu Devleti’nde uygulamaya konulmuştur.
  • Anadolu Selçuklu Devleti’nde Ahlat şehri “Kubbetü’l- İslâm” unvanına sahiptir.
  • Kırşehir Caca Bey Medresesi Anadolu’daki ilk gözlem evi olarak kabul edilmektedir.
  • Anadolu Selçuklu döneminde inşa edilen Gevher Nesibe Dârüşşifası, Anadolu’daki ve dünyadaki ilk Tıp Okulu özelliği taşıması bakımından son derece önemlidir.
  • Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet) dünya tarihinde ilk havan topu projesini çizen âlim olarak bilinmektedir. Kayser-i Rum unvanını da kullanan Fatih, aynı zamanda “Avnî” mahlasıyla şiirler de yazmıştır.
  • Osmanlı Devleti’nde devlet hazinesini altınla dolduran ve bu yüzden hazinenin kapısında daima onun mührü asılı olan tek padişah Yavuz Sultan Selim’dir.
  • Kanunî Sultan Süleyman “Muhibbî” mahlasıyla şiirler yazan ünlü bir şairdir. En ünlü eseri ise Divân-ı Muhibbî’dir.
  • Osmanlı Devleti’nde ordunun başında sefere çıkan son padişah II. Mustafa’dır. Sefere çıkmayan ilk padişah ise Selim’dir.
  • Osmanlı Devleti’nde padişahlar dinî hassasiyete sahiplerdi. Ancak buna rağmen hiçbiri hacca gitmemiştir. Osmanlı tarihinde hacca giden tek şehzâde Fatih’in küçük oğlu Cem Sultan’dır. (1481-1482)
  • Osmanlı Devleti’nde ilk şeyhü’l-islâm Molla Fenarî’dir.
  • Osmanlı Devleti’nde uluslararası ticaret seferi yapan kişilere “hacegi” adı verilmiştir.
  • 1550-1557 yılları arasında kurulan Süleymaniye Medreseleri’nde Osmanlı Devleti’nin ilk tıp okulu olan “darü’t-tıp” da yer almıştır. Tıbbî bilgilerin uygulamalarının yapıldığı darüş’şifâ ile diğer bazı bölümler olan darü’l-akakir (eczane), darü’z-ziyafe (mutfak), tabhâne ve imaret ilk kez bu eğitim kurumlarında yer almıştır.
  • Osmanlı Devleti’nde en fazla taht değişikliğinin yaşandığı yüzyıl yüzyıldır.
  • Celâli İsyanları sonucunda üretim ve güvenlik azalmış, canlarını kurtarmak isteyen köylüler yerleşim yerlerini terk ederek dağlara sığınmıştır. XVII. yüzyılda yaşanan bu göç olayı Osmanlı tarihinde Büyük Kaçgun adı ile anılmaktadır.
  • Bahçesaray Antlaşması Osmanlı ile Rusya arasında imzalanan ilk resmî antlaşmadır.
  • Kırım Savaşı sırasında, modern hemşireliğin kurucusu Florence Nightingale 1854’te Selimiye Kışlası’na gelerek yaralı İngiliz askerlerinin tedavisinde görev almıştır.
  • Malikane sistemine göre devlet, arazi veya başka bir gelirini herhangi bir kişiye ömür boyu kiraya verirdi. Sistemde satış (=ömür boyu kiralama) bedeli karşılığına “muaccele”adı verilmekteydi. Kısaca bu sistem, bir bakıma tımar sistemi ile iltizam sisteminin birleşmesi anlamına gelmektedir.
  • Kuzey Afrika’da kaybettiğimiz ilk toprak Cezayir’dir. (1830)
  • “Boğazlar Sorunu” ilk kez Hünkâr İskelesi Antlaşması ile ortaya çıkmıştır.
  • Hünkâr İskelesi Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin Boğazlar üzerinde egemenlik haklarını kullanarak imzaladığı son antlaşmadır.
  • Yunanlılara karşı yapılan 1897 Dömeke Meydan Muharebesi, Osmanlı Devleti’nin yaptığı son meydan savaşıdır.
  • 1868’de Hilâl-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay) kurulmuştur.
  • Sultan V. Murat, 93 günlük saltanat hayatıyla Osmanlı tarihinde en kısa süre tahtta kalan Osmanlı padişahıdır.
  • Ünlü tarihçi İlber Ortaylı’ya göre “Dünyanın son hükümdarı, son evrensel imparator II. Abdülhamit Han’dır.”
  • Ünlü Alman devlet adamı Otto von Bismarck ise “Dünyada 100 gr. akıl varsa, bunun 90 gramı Abdülhamit Han’da, 5 gramı bende, kalan 5 gramı da diğer dünya siyasîlerindedir.” demiştir.
  • 31 Mart Olayı Türk tarihinde rejime (yönetim şekline) karşı çıkan ilk isyandır.
  • Osmanlı tarihinde meclis kararıyla tahttan indirilen iki padişah vardır. Bunlardan ilki Sultan II. Abdülhamit, diğeri de Sultan Vahdettin ( Mehmet)’dir.
  • Türk tarihinde çok partili hayata ilk kez II. Meşrutiyet Dönemi’nde geçilmiştir.
  • 1909 yılında İtalya ile Rusya arasında imzalanan Racconigi Antlaşması ile Rusya İtalya’nın Trablusgarp’taki çıkarlarını, buna karşılık İtalya da Rusya’nın Boğazlardaki çıkarlarını kabul etmiştir.
  • Dünya tarihinde uçak ilk kez Trablusgarp Savaşı’nda İtalya tarafından kullanılmıştır. İtalyan pilot Giulio Gavotti 1 Kasım 1911’de dünya tarihinde ilk kez uçaktan Osmanlı askerlerinin üzerine bomba atarak hava saldırısı gerçekleştirmiştir.
  • Balkan Savaşı sırasında bağımsızlığını ilan edip, Osmanlı Devleti’nden ayrılarak bağımsız olan son Balkan devleti Arnavutluk olmuştur.
  • Balkan Savaşı’nda Mustafa Kemal Bolayır Kolordusu Kurmay Başkanı, Enver Paşa ise Çatalca Birlikleri Kurmay Başkanı olarak görev yapmıştır.
  • Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal Arıburnu’nda askerlere: “Size ben taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar geçecektir.” emrini vermiş ve savaşın kaderini belirlemiştir.
  • Amiral Bristol Raporu, İzmir’in işgalinin haksızlığını ve Millî Mücadele’nin haklılığını ortaya koyan ilk uluslararası belge
  • Millî Kongre Cemiyeti kurucularından Esat Işık’ın hazırladığı rapor “Dr. Esat Işık Raporu” adıyla bilinmektedir. Rapor, ilk kez Kuvây-i Milliye” sözünün geçtiği belge olması yönünden son derece önemlidir.
  • Mustafa Kemal’in Amasya’da halktan yardım çağrısı üzerine, Amasya halkından Abdurrahman Kâmil Hoca biriktirdiği 5 altınını Millî Mücadele’ye ilk yardım olarak Mustafa Kemal’e vermiştir.
  • Misâk-ı Millî kararlarında “Millet Egemenliği (Ulusal Egemenlik)” ile ilgili herhangi bir karara yer verilmemiştir.
  • Kuvây-i İnzibâtiye (Hilâfet Ordusu), Ahmet Anzavur ve Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı isyanları aynı zamanda Boğazlarla
  • Millî Mücadele Dönemi’nde Ankara’da büyükelçilik açan ilk devlet Gürcistan’dır.
  • Eskişehir-Kütahya Savaşları devam ederken, 16-21 Temmuz 1921 tarihleri arasında Ankara’da ilk resmî Maarif Kongresi” düzenlenmiştir. Kongrede, Türkiye’deki Millî Eğitim Sistemi’nin programı üzerinde tartışılmıştır. Bizzat Mustafa Kemal’in de katıldığı bu maarif kongresi, askerî başarıların yanında eğitime de önem verildiğini kanıtlamaktadır.
  • Mustafa Kemal, Başkomutanlık Meydan Muharebesine “Rum Sındığı Savaşı” adını vermiştir.
  • 30 Ağustos 1922’de zaferle sonuçlanan Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nden sonra, Mustafa Kemal’in tavsiyesi üzerine, TBMM tarafından 31 Ağustos 1922’de Fevzi Çakmak’a “Mareşallik” rütbesi verilmiş, böylece Mustafa Kemal Paşa dışında “Mareşallik” rütbesi alan ikinci ve tek kişi Fevzi Çakmak olmuştur.
  • Mudanya Ateşkes Anlaşması sonunda, Doğu Trakya’nın teslim alınması işiyle Refet (Bele) Bey Trakya Yüksek Komiseri olarak görevlendirilmiş, 19 Ekim 1922’de Refet (Bele) Bey coşkun gösteriler eşliğinde İstanbul’a girmiştir.
  • Nutuk”, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a Çıkış ile başlayıp 20 Ekim 1927’de Gençliğe Hitabe ile son bulur. Ayrıca Atatürk’ün Nutuk’ta kendisine en fazla yer ayırdığı kişi, Millî Mücadele döneminde Kocaeli bölgesini savunan, aynı zamanda Millî Karakol Cemiyeti üyelerinden biri olan Kuvây-i Milliyeci Yahya Kaptan’dır.
  • İstiklâl Mahkemelerinin görev aldığı son gelişme İzmir Suikastı Olayı’dır.
  • Türkiye’de kesintisiz olarak çok partili hayata ancak, 18 Temmuz 1945 tarihinde Nuri Demirağ tarafından kurulan Millî Kalkınma Partisi ile geçilebilmiştir. Millî Kalkınma Partisi, kesintisiz çok partili rejimde kurulan ilk muhalefet partisidir. 7 Ocak 1946’da ise Demokrat Parti kurulmuş, 1950 seçimlerinde de iktidara gelmiştir.
  • Kur’an-ı Kerim’in Türkçe tercümesi ilk kez 22 Ocak 1932’de İstanbul’daki Yerebatan Camii’nde Hafız Yaşar (Okur) tarafından okunmuştur. İlk Türkçe ezan ise, 30 Ocak 1932’de Hafız Rıfat Bey tarafından İstanbul’daki Fatih Camii’nde okunmuştur.
  • Mustafa Kemal’in Millî Mücadele’yi destekleyen 6 büyük gazetenin başyazarı ile yaptığı 5,5 saatlik ilk basın toplantısı 16 Ocak 1923’te İzmit’te gerçekleşmiştir.
  • Atatürk’ün vefatı nedeniyle 10-11 Kasım 1938 tarihleri arasında bir (1) günlüğüne vekâleten Cumhurbaşkanlığı görevini yürüten ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde en kısa süre Cumhurbaşkanı olarak görev yapan kişi Çankırı Milletvekili Mustafa Abdülhalik Renda’dır.
  • Çankırı Milletvekili Mustafa Abdülhalik Renda, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra İzmir’in ilk valisi olmuş, 1.3.1935–5.8.1946 tarihleri arasında da TBMM Başkanlığı yaparak en uzun süre görevde kalan TBMM Başkanı olmuştur.
  • Atatürk döneminin son Başbakanı Celâl Bayar’dır. (25 Ekim 1937-11 Kasım 1938)
  • Gülkız Ürbül Hanım (Gül Esin) Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın muhtarıdır.
  • Türkiye’de Latin harfleriyle çıkarılan ilk gazete Mardin Gazetesi’dir. (1928)
  • Atatürk, vasiyeti üzerine mal varlığının bir kısmını Türk Tarih Kurumuna bağışlamıştır.
  • Dr. Afet İnan, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Türk kadın tarihçisidir.
  • İş Bankası’nın ilk genel müdürü Celâl Bayar’dır. Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nda Türk halkının ihtiyaçları için Hindistan Müslümanlarının gönderdiği 250.000 TL’lik para yardımını, bankanın ilk sermayesi olarak bu kuruma bağışlamıştır.
  • İş Bankası 1927 yılında İtibar-ı Millî Bankası ile birleşmiş, 1928 yılında Türkiye’de ilk kumbara uygulamasını başlatmış ve 1932’de de ilk kez yurt dışında şube açmıştır.
  • 1936’da Askerî Hava Okulu’ndan mezun olan Atatürk’ün manevî kızı Sabiha Gökçen dünyanın ilk kadın savaş pilotu olmuştur.
  • Türkiye, II. Dünya Savaşı’na fiilî olarak katılmamışsa da, bu dönemde savaşan ülkelere silah yapımında kullanılan krom madenini satmıştır.
  • Kliring Sistemi “malını alanın, malını alma” ilkesine dayanan ekonomi modelidir.
  • 1950 seçimleri Türk siyasî tarihinde “Beyaz Devrim” olarak adlandırılmıştır.
  • Türk Otomobil Fabrikası Anonim Şirketi’nin (TOFAŞ) Bursa’daki otomobil fabrikası 12 Şubat 1971’de açılmış ve “Fiat” lisansıyla “Murat 124” tipi otomobillerin üretimine başlanmıştır.
  • 1991’de bağımsız olan Azerbaycan’ı tanıyan ilk ülke Türkiye’dir.
  • Dünyada bağımsızlığını ilan eden son devlet Kosova’dır.
  • Türkiye Kore Savaşı’na, Birleşmiş Milletler Kuvveti’ne bir tugay asker göndererek katılmış, böylece Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez yurt dışına asker yollanmıştır. Ayrıca Türkiye NATO’ya katılma yolunda da önemli bir adım atmıştır.
  • “Hatay Sorunu”nun çözüme kavuşmasında Sandler Raporu ile Atatürk’ün 1924’te söylediği “Kırk asırlık Türk yurdu düşman elinde esir kalamaz” sözü etkili olmuştur. Ayrıca Atatürk’ün “Âsım Us” takma adıyla 5 gün boyunca gazetede yayımladığı eleştiri yazıları da, hem hükûmetin üzerinde hem de Hatay sorununun çözümünde etkili olmuştur.
  • Atatürk, Türk Hava Kurumu’na gelir sağlaması için Nutuk’un dağıtım hakkını vermiştir.
  • Kazım Karabekir’in ‘’Alçıtepe Kahramanı ve Şark Fatihi’’ unvanlarına dikkat!
  • Atatürk’ün Karlsbad Hatıraları isimli eseri manevi kızı Afet İnan tarafından kaleme alınmıştır. Kitabın içinde: Mustafa Kemal Atatürk’ün Meslek ve Fikir Hayatı (1881-1918)-M. Kemal Atatürk’ün (1915-1916-1918) Hatıra Defterleri-M. Kemal Atatürk’ün Karlsbad’da “Geçen Günlerim” Başlığı Altındaki Yazıları-Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Meslek Hayatına Ait Tarihlemeler (1881-1918)- Gazi M. Kemal Atatürk’e verilen Nişan, Madalya ve Takdirnameler yer almaktadır.
  • Mustafa Kemal ATATÜRK, Ziya Gökalp hakkında: “Etimin ve kemiğimin babası Ali Rıza Efendi ise, fikrimin babası Ziya Gökalp’tir.” demiştir. TÜRKÇÜLÜĞÜN ESASLARI, Ziya Gökalp’in 1923 yılında yayımladığı, Türk milliyetçiliğinin tüm fikir ve tekliflerini bir sistem bütünlüğü içinde ortaya koyan, yazarın değişik zamanlarda yazmış olduğu denemelerden derlediği sosyolojik kitabının adıdır.
  • Mustafa Kemal’in Türk milletinin beklediği ses dediği, eserlerindeki vatan sevgisi ve hürriyet fikirlerinden etkilendiği yazar Namık Kemal’dir.(Vatan Şairi)
MİLLÎ MÜCADELE DÖNEMİ’Nİ ANLATAN BAZI EDEBÎ ESERLER

Mustafa Kemal Atatürk- Nutuk, Söylev ve Demeçler

Kâzım Karabekir- İstiklâl Harbimiz

Ali Fuat Cebesoy- Millî Mücadele Hatıraları

Yakup Kadri Karaosmanoğlu –Yaban, Sodom ve Gomore, Ergenekon III (Hikâye)

Halide Edip Adıvar –Ateşten Gömlek, Türk’ün Ateşle İmtihanı, Dağa Çıkan Kurt (Hikâye), Vurun Kahpeye

Falih Rıfkı Atay –Çankaya, Zeytindağı (Anı)

Refik Halit Karay- Çete

Kemal Tahir –Yorgun Savaşçı, Esir Şehrin İnsanları

Tarık Buğra –Küçük Ağa

Ahmet Hamdi Tanpınar- Sahnenin Dışındakiler

Nâzım Hikmet Ran Kurtuluş Savaşı Destanı (Kuvây-i Milliye)

Şevket Süreyya Aydemir -Tek Adam (M. Kemal Atatürk’ün Biyografisi)

H. C. Armstrong-Bozkurt (Mustafa Kemal’in sağlığında yayımlanan

ilk biyografik eserdir.) (1932) (Sansürlü eserdir.)

 

  • Epliktik ile Ekvator arasındaki açıyı gerçeğe en yakın hesaplayan, belli bir süre kuyruklu yıldız gözlemleyen ve gözlemlerinden elde ettiği bilgileri III.Murat’a sunan Osmanlı bilim adamı Takiyüddin Mehmet Efendi’dir.
  • Saltanatın kaldırılması teklifini TBMM’ye sunan milletvekili Rıza NUR’dur.
  • Uygur Türkleri’nin ulusal birliğini koruyan tılsım bozulunca yurtlarını bırakarak güney batıya doğru nasıl gittiklerini anlatan ayrıca Uygur hakanlarından birinin oğlu olan Gai Tigin’in Kiyu-Liyen adlı bir Çin prensesi ile evlendirmesini ve sonrasında Uygurların ‘Beşbalık’’ adı verilen beş şehir kurulmasını anlatan destanın adı ‘’GÖÇ’’tür.
  • Trablusgarp savaşı devam ederken Paris Askeri Ateşesi olan fakat: “Fedakar arkadaşlarım, her şeyi göze alarak oraya koşarken Paris’teki vazifeme devamı mümkün göremedim” diyerek Tunus üzerinden Dobruk’a geçen devlet adamı ‘’Ali Fethi OKYAR’’dır.
  • Haliç Konferansı’nda Türkiye’yi Ali Fethi OKYAR temsil etmiştir.
  • Plevne Kahramanı: Gazi Osman(Osman Nuri Paşa)
  • Kutul Amara Kahramanı: Halil Kut
  • Medine Müdafii, Çöl Ortasında Türk Kaplanı, Çöl Kaplanı, Medine Kahramanı: Fahrettin Paşa
  • Edirne Müdafii: Şükrü Paşa
  • Edirne Kahramanı: Enver Paşa
  • Kudüs Fatihi: Selahattin Eyyübi
  • Hamidiye Kahramanı: Rauf Orbay
  • Rumeli Fatihi: Süleyman Paşa
  • Emir-i Kebir: Uluğ Bey
  • 18 Mart Kahramanı Cevat Çobanlı
  • Türkler ile Müslümanlar arasındaki ilk savaş Belencer Savaşı’dır.
  • Kınalızade Ali Efendi, Ahlak-ı Alai adlı eseriyle tanınmıştır. Kitabı Türkçe yazılmış ilk ahlak eseridir.
  • Lale Devri’nde Avrupa örnek alınmadan uygulanan tek yenilik çiçek aşısının uygulanmasıdır. İran’dan alınmıştır.
  • Lord Byron:yy’da Rumlar’a destek olmak için Yunanistan’a gelen ancak hastalanarak hayatını kaybeden İngiliz şairdir.
  • Galip Hoca=Celal Bayar=Nazilli Kongresi’nin başkanı=İş Bankası’nın ilk genel müdürü
  • Tetkik-i Mezalim Heyeti İçerisinde Yer Alanlar: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Tarık Buğra, Yusuf Akçura, Falih Rıfkı Atay…Sakarya Savaşı’ndan sonra oluşturulmuştur(Anadolu’daki Yunan zulmünü araştırmak için.)
  • Mustafa Kemal’e ‘’başöğretmen’’ unvanı Millet Mektepleri tarafından verilmiştir.
  • Dünya Savaşı sırasında muhtemel Alman işgaline karşı Türkiye tarafından kurulan savunma hattı= Çakmak Hattı (Çatalca’da kurulmuştur.)
  • Soğuk Savaş Dönemi Yalta Konferansı’yla başlamıştır. Soğuk Savaş tabirini ilk kez Bernard Brauch kullanmıştır.
  • Demir Perde kavramını ilk kez Churcill kullanmıştır.
  • Tahsin Yazıcı ve Namık Argüç Kore Savaşı’nda Türk Ordusunun komutanlığını yapmışlardır.
  • Sputnik: İlk uydu, Eniac: İlk bilgisayar, Rock and Roll=Elvis Presley
  • Akdeniz Oyunları ilk kez 1951 yılında Mısır’da düzenlenmiştir.
  • UEFA Şampiyon Kulüpler Kupası’nı kazanan ilk takım REAL MADRİD’tir.
  • KKTC’yi fiili olarak tanıyan ilk ülke Libya’dır.
  • Kıbrıs Barış Harekatı’nda THK tarihinin ilk şehit pilotu Cengiz TOPEL’dir.
  • Türkiye’de bilgisayar kullanan ilk kamu kurumu Karayolları Genel Müdürlüğü’dür.
  • Türkler, ‘Ötüken’, şehri için ‘Toprak Ana’ ifadesini kullanmıştır.
  • İslamiyet öncesindeki Türk destanları;
  • Göç Destanı:Uygur Türkleri’nin ulusal birliğini koruyan tılsımının bozulması üzerine, yurtlarından ayrılıp güney batıya yaptıkları göçü konu alır.
  • Türeyiş Destanı:Bozkurt destanıyla benzerlikler gösteren bu destan da, Göktürkler’in bozkurt soyundan türemelerini konu alır.
  • Şu Destanı:Ö 6. Yüzyılda yaşamış bir Türk hükümdarı olan Şu’yu konu alan destan, Büyük İskender’in Türkler ile olan mücadelelerini anlatır. Kaşgarlı Mahmud tarafından yazıya geçirilmiştir.
  • Oğuz Kağan Destanı: Bilinen yazılı tek nüshası Paris Ulusal Kitaplığında olan destan, Uygur harfleri ile yazılmıştır. Destansı bir kahraman olan Oğuz Kağan’ın hayatını anlatmaktadır. Kurgusal olduğu düşünülen bu destandaki kahraman, gerçekte bir Türk-Hun hükümdarı olan Mete ile benzerlikler göstermektedir.
  • Bozkurt Destanı:Göktürkler’in ağır bir yenilgiden sonra kırılmalarının ve yenilgiden sağ kurtulan tek bir gençle bir dişi kurttan yeniden türediklerinin anlatıldığı destandır.
  • Ergenekon Destanı:Türkler’in yıllarca çoğalarak yaşadığı, kutsal bir yer olan Ergenekon’u konu almaktadır. Ergenekon Destanı, diğer destanlardan farklı olarak kolektif bir bir kahraman eksenine oturtulmuştur, Kayıhanlı kabile Kayan’ı ve Dokuz Oğuzlar’a mensup Tukuz’ları anlatmaktadır.
  • Yaratılış Destanı: Türklerin Altay-Yakut kolundan çıkan bir destandır.Türk destanlarının en eskisidir. Evrenin yaratılışı, iyiliğin ve kötülüğün kaynaklarını, evrendeki düzeni konu edinir. Türkler tarafından kabul edilmiş dinlere, özellikle şamanizme rastlanır.
  • Alp Er Tunga Destanı:Millattan önceki Türk-İran savaşlarını anlatan destan, ünlü bir Saka hükümdarı olan Alp Er Tunga’yı konu alır. Hükümdarın İran Hükümdarı Keyhüsrev’e yenilmesi anlatılır. Alp Er Tungay’yı ZALOĞLU RÜSTEM öldürmüştür.
  • Edige Destanı:Destanda, 15. Yüzyılda Hazar Denizi kıyısında bulunan Altınordu Hanlığı’nın Timurlular tarafından yıkılışı anlatılmaktadır.
  • İslamiyet’in yayılışı ve sonrasındaki Türk destanları;
  • Saltuk Buğra Destanı:Karahanlı hükümdar Saltuk Buğra Han’ın, Müslümanlığın ilk yayılmaya başladığı dönemlerde çeşitli illerdeki insanları Müslümanlığa çağırışını konu alır.
  • Manas Destanı:Türk destanları arasında en uzunu olan Manas, Mani dinine mensup Karahitaylar ile Müslüman olan Karahanlılar arasında yaşanan mücadelelerin anlatıldığı destandır. Destanda en önemli konu kahramanlıktır.
  • Battal Gazi Destanı: Yüzyılda yaşamış olan bir lider olan Battal Gazi ve Bizans İmparatoru Leon arasındaki mücadelelerin anlatıldığı destandır.
  • Danişmendname Destanı: Yüzyılda yaşamış Türk Devlet adamı Melik Danışmend Gazi’nin hayatını, mücadelelerini, fetihlerini anlatan destandır. Destanda anlatılanlar gerçek tarih ile uyumludur.
  • Dede Korkut Destanı:Oğuz Türkleri’ne dair bilinen en eski destandır. Keramet sahibi olduğuna inanılan, gelecekten haberler verdiği söylenen Dede Korkut’un anlattığı hikayelerden oluşan destan, 100 temel eser arasında da yer almaktadır.
  • Genç Osman Destanı: Yüzyılda Kayıkçı Kul Mustafa tarafından yazılan destan, yeniçeri olan Osman’ın kahramanlıklarını anlatmaktadır.
  • Köroğlu Destanı:Kurgusal bir karakter olan ve Türk dünyasının ortak motiflerinden biri olan Köroğlu’nun, bolu Beyi ile olan mücadelelerini konu alır.
  • Kuva-yi Milliye Destanı:Nazim Hikmet’in Kurtuluş Savaşı’nı anlattığı, 1939’da yazmaya başladığı, 1941’de tamamladığı destandır. Bir çok kez tiyatro eseri olarak da sahnelenmiştir.
  • Çanakkale Destanı:Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Çanakkale Zaferi’ni kaleme aldığı, zaferin 50. Yıl dönümde ilk kez basılan şiirler şeklindeki destandır.
  • İttihat ve terakki cemiyetinin kurucuları: İbrahim Temo, Abdullah Cevdet, İshak Sukuti
  • İzmir İktisat Kongresinin başkanı: KAZIM KARABEKİR
  • KAZIM KARABEKİR’in İstiklal Marşı yarışmasında ikinci olan şiiri: TÜRK YILMAZ
  • 1909’da Meclisi Mebusana devredilmesinden 3 ay sonra kıymetli eşyalarıyla birlikte yanan saray ÇIRAĞAN SARAYI’dır.
  • Sadrazamlar göreve getirdikleri üst düzey devlet memurlarından CAİZE adında hediye para alırlardı.
  • İstiklal Marşını mecliste HAMDULLAH SUPHİ TANRIOVER okumuştur.
  • 31 Mart Ayaklanmasının öncüsü DERVİŞ VAHDETİ, Volkan Gazetesi başyazarıdır. Derviş Vahdeti, Serbesti gazetesi yazarı HASAN FEHMİ’nin öldürülmesinden sonra muhalefetini arttırmıştır.
  • Nikolay İlminski’nin çalışmalarına karşı Türkler arasında ortak bir dil çalışması yapan İSMAİL GASPIRALI’dır.
  • 1876’da Rusya, Avusturya ve Almanya tarafından Osmanlı devletine verilmek istenen nota Berlin Memorandumu’dur.
  • Atatürk, tarih ve edebiyat yazılarını BELLETEN dergisinde yazmıştır.
  • Osmanlı topraklarında konsolosluk (Balyos) açan ilk devlet Venedik’dir
  • Vadi’s Seyl savaşıyla Fas ele geçirilmiş ve Kuzey Afrika tamamen ilk defa Osmanlı hakimiyetine girmiştir (1578)
  • Osmanlı’nın batıda son fethettiği kale Ukrayna Kamaniçe
  • İlk silahlı mücadelenin Dörtyol’da Kara Mehmet tarafından başlatılmıştır.
  • İlk bilgisayar Eniac (ABD)
  • Uzaya gönderilen ilk uydu Sputnik-SSCB (1955)
  • İnsanlı ilk uzay uçuşu Soğuk Savaş döneminde gerçekleştirildi. SSCB Kozmonot Gagarin’in (Vostok-1 Uzay Aracı)
  • Marco Polo Kubilay hanlığı hizmetinde çalışmıştır
  • İstimalet Politikası : Fethedilen bölgedeki yabancı unsurların devlete alıştırılması için yapılan hoşgörü poiltikası
  • Islah-i Sanayi Komisyonu : Osmanlı devletinin sanayi inkilabının olumsuz etkilerine karşı 1860 yılında oluşturduğu komisyon
  • İleri gazetesi Atatürkün isimsiz yazılarını yayınlamıştır
  • Kemal 1910’da Fransada Picardie manevralarına katıldı
  • İstiklal marşı 1930 a kadar besteleyen Ali Rıfat Çağlayan , 1930 dan sonra besteleyen Zeki Üngör
  • Şah denizi projesi : Azerbaycan doğalgazı Türkiyeden avrupaya

 

 

OKUDUĞU OKULLAR

  • Mahalle Mektebi ( Selanik )
  • Şemsi Efendi Okulu ( Selanik )
  • Selanik Mülkiye Rüştiyesi
  • Selanik Askeri Rüştiyesi ( 1893 – 1895 )
  • Manastır Askeri İdadisi ( 1895 – 1899 )
  • Harp Okulu ( 13 Mart 1899 – 10 Şubat 1902 / Makedonya )
  • Harp Akademisi ( 1902 – 11 Ocak 1905 / İstanbul )
  • Erkan-ı Harbiye Mektebi ( Kurmay Yüzbaşı oldu )
  • Mekteb-i Harbiyey-i Şahane ( Teğmen olarak bitirdi )

ERKEN DÖNEM

  • Merkezi Şam’da bulunanOrdu’ya staj amacıyla gönderildi.
  • Piyade, süvari ve topçu sınıflarında görev aldı.
  • 20 Haziran 1907’dekıdemli yüzbaşı oldu. (Kolağası)
  • 13 Ekim 1907’de Ordu’ya kurmay olarak atandı.
  • 22 Haziran 1908’de Rumeli Doğu Bölgesi Demiryolları Müfettişliğine atandı.
  • 23 Temmuz 1908’deMeşrutiyet’in ilanından sonra Aralık 1908 sonlarında İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından toplumsal ve siyasal sorunları ve güvenlik problemlerini incelemek üzere bugünkü Libya’nın bir parçası olan Trablusgarp’a gönderildi.
  • 13 Ocak 1909’da Ordu’ya bağlı Selânik Redif Fırkası’nın Kurmay Başkanı oldu.
  • 19 Nisan 1909’da İstanbul’a girecek olan Hareket Ordusu’na bağlı birinci kademe birliklerinin kurmay başkanı oldu.
  • 27 Eylül 1911’de İstanbul’da Genelkurmay Karargâhı’nda görev aldı.

Trablusgarp Savaşı

  • 27 Kasım 1911’deBinbaşı oldu . ( Trablusgarp )
  • 6 Mart’ta Derne Komutanlığı’na getirildi.

Balkan Savaşları

  • 24 Kasım 1912’de karargâhı Bolayır’da bulunan Bahr-i Sefit Boğazı (Akdeniz Boğazı) Kuvayi Mürettebesi Harekât Şubesi Müdürlüğü’ne atandı.
  • 27 Ekim 1913’te Sofya askerî ataşeliğine atanarak yakın arkadaşı Sofya sefiri (elçisi) Fethi Bey (Okyar)’in altında çalıştı.
  • Bu görevde iken 1 Mart 1914’te yarbaylığa (kaymakam) yükseldi.

Birinci Dünya Savaşı

  • 20 Ocak 1915’de Mustafa Kemal 3. Kolordu emrindeTekfurdağ’da kurulacak olan 19. Fırka Komutanlığına atandı.
  • 1 Haziran 1915’te Miralaylığa ( Albay ) yükseldi.( Conkbayırı )
  • İstanbul basını tarafından “Anafartalar Kahramanı” olarak kamuoyuna tanıtıldı.
  • 14 Ocak 1916’da Gelibolu’danEdirne’ye sevk edilmiş olan  Kolordu komutanlığına atandı.
  • 1 Nisan 1916’da Diyarbakır’da iken Tuğgeneralliğe (Mirliva) yükseltildi vePaşa unvanını aldı.
  • 5 Temmuz 1917’de Yıldırım Orduları Grubu emrindeki 7. Ordu Komutanlığına atandı. ( Padişahın Onursal Yaveri) unvanı verildi.
  • 30 Ekim 1918 ‘de Mondros Mütarekesi ile Yıldırım Orduları kumandanı oldu.

Milli Mücadele (1919-1923)

  • Kasım 1918’de Vilayeti Sitte ( Altı Vilayet ) koruması için görevde.
  • Erzurum Kongresi Başkanı
  • 1920 hükümet ve meclis başkanı
  • 1923 – 1938 Cumhurbaşkanı

SÖZLERİ

  • 13 Kasım 1918 Boğazda savaş gemilerini görmesi üzerine “ Geldikleri gibi giderler “
  • Çanakkale Savaşı ( 1915 Anafartalar ) “ Ben size taarruz emretmiyorum ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar gelebilir.”
  • Kurtuluş Savaşı “ Ya istiklal ya ölüm “
  • İkinci İnönü Muharebesi İsmet İnönü’ye kutlama telgrafında “Siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz.”
  • Sakarya Meydan Muharebesi ( 26 Ağustos 1921 ) “Hattı müdafa yoktur sathı müdafa vardır o satıh ki tüm vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça, terk olunamaz.”
  • 1921 Yılında Mehmetciklere  “ Dünyanın hiçbir ordusunda yüreği seninkinden daha temiz, daha sağlam bir askere rast gelinmemiştir.”
  • 04.1922, TBMM, Ordu Hakkında “ Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin ordusu, istilalar yapmak veya saltanatlar yıkmak veya saltanatlar kurmak için şunun bunun elinde ihtiras aleti olmaktan uzaktır.”
  • 11.1937, TBMM, 5. Dönem 3. Toplanma Yılı “ Ordumuz, Türk birliğinin, Türk kudret ve kabiliyetinin, Türk vatanseverliğinin çelikleşmiş bir ifadesidir. “
  • 1923 Adana “Arkadaşlar, dünyada zaferlerin iki vasıtası vardır. Biri kılıç, diğeri sapan.Hakiki zafer kılıçla değil, sapanla yapılandır. “
  • 1930 Milliyetçilik için “ Türklerin vatan sevgisiyle dolu olan göğüsleri lanetli ihtiraslara karşı daima demirden bir duvar gibi yükselecektir.”
  • 1938“ Türk çocuğu, atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır”
  • Amasya Genelgesi

1 – Vatanın bütünlüğü, milletin istiklâli tehlikededir.

2- İstanbul Hükümeti, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu hal, milletimizi âdeta yok olmuş göstermektedir.

3- Milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.