Abdurrahman Şeref

ABDURRAHMAN ŞEREF

(1853-1925) Son Osmanlı vak’anüvisi, devlet ve fikir adamı.

İstanbul’da doğdu. Tophâne-i Amire Muhasebe Kalemi mümeyyizlerinden Hasan Efendinin oğludur. İlk tahsilin­den sonra Eyüp Rüşdiyesi’ne, ardından Mekteb-i Sultanîye girdi; 1873’te bura­dan mezun oldu. Sırasıyla Mahrec-i Aklâm-ı Şâhâne. Mekteb-i Sultanî ve Dârülmuallimîn’de tarih-coğrafya öğret­menliği. Mekteb-i Mülkiye’de müdürlük yaptı. Uzun ve başarılı eğitim hayatı bo­yunca birçok nişan ve madalya ile mü­kâfatlandırıldı. II. Meşrutiyetin ilânın­dan sonra âyân âzası. 1907 ve 1909’da iki defa Maarif nâzın oldu. Asıl şöhre­te, 1909 yılından 1 Kasım 1922’ye, ya­ni saltanatın ilgasına kadar yürüttüğü vak’anüvislikle kavuştu. Böylece Osman­lı Devleti’nin son resmî devlet tarihçisi oldu. 1918de bir ara Evkaf nazırlığı yaptı. Cumhuriyetin ilânından sonra İs­tanbul’dan ikinci devre milletvekili se­çildi. 18 Şubat 1925’te Ankara’da öldü: mezarı Edirnekapı dışında Otaktepe aile kabristanındadır.

Abdurrahman Şeref, resmî görevleri yanında telif faaliyetlerinde de bulun­muş, çoğu ders kitabı mahiyetinde bir­çok eser kaleme almıştır. Hilâl-i Ahmer Cemiyetrnin ve 27 Kasım 1909’daki kurulan Târîh-i Osmânî Encümeni’nin baş­kanlığını yapmış, bu kurulun yayın or­ganı olan Târîh-i Osmânî Encümeni Mecmuasi’nda çeşitli makaleler yayım­lamıştır. Bazı gazetelerde neşredilen yazılarını Târih Musahabeleri [433] adı altında toplamıştır. Vak’anüvisliği sırasında yazdığı ve 1908-1918 yılları arasında cereyan eden olayları ih­tiva eden Vekâyi’nâme adlı eserini ise yayımlama mıştır. Bu eser dönemin po­litikasına uygun biçimde kaleme alın­mıştır. Halbuki uzun süre devlet hizme­tinde bulunan ve birçok olayın yakın şa­hidi olan müellifin, devrin tarihine ışık tutacak pek çok konuya açıklık getir­mesi beklenirdi. Eser Türk Tarih Kuru­mu Kütüphanesi’ndedir. [434] Müel­lif ayrıca Lutfî Târihi’nin VIII. cildini ge­nişleterek neşretmiştir. Diğer eserleri şunlardır: Fezleke-i Târîh-i Düvel-i İslâmiyye [435]; Târîh-i Devlet-i Osmâniyye [436]; Târîh-i Asr-ı Hâzin Harb-i Hâzırın Menşei [437]; Fezle­ke-i Târîh-i Devlet-i Osmâniyye. [438] Târih Musâhabeleridaha sonra yeni harflerle de birkaç defa ba­sılmıştır. [439]

Bibliyografya

 

1- BA-Sicill-i Ahüâ! Defterleri, nr. 72.

2- Cemâleddin, Osmanlı Târih ve Müverrihteri (Âyine-i Zurefâ), İstanbul 1314.

3- Efdaleddin, Abdurrahman Şeref Efendi; Tercüme-i Hâli, Hayat-ı Resmiyye ve Husûsiy-yesi, İstanbul 1927.

4- Babinger (Üçok).

5- Mükrimin Halil (Yınanç), “Abdunahnıan Şeref Efendi”, TTEM, sy. 9 115), (1341).

6- Mükrimin Halil (Yınanç), “Tanzimat’tan Meşrutiyete Ka­dar Bizde Tarihçilik”, Tanzimat I, istanbul 1940.

7- Bekir Kütükoğlu. “Vekâyi-nüvis”, İA, XIII, 286. [440]

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.