ABDURRAHMAN NESÎB DEDE
(ö. 1842) Şeyh, mutasavvıf şair ve musikişinas.
İstanbul’un Üsküdar semtinde doğdu. Aziz Mahmud Hüdâyî âsitânesi şeyhi olan babası Mehmed Şehâbeddin Efendi’nin yanında yetişti ve daha sonra Celvetiyye tarikatına intisap etti. Seyrü sülükünü tamamladıktan sonra Ayasofya Camii civarındaki Erdebil Tekkesi’ne şeyh oldu. Babasının 1818’de vefatı üzerine de Aziz Mahmud Hüdâyî âsitânesine şeyh tayin edildi. 1827’de Orduyı Hümâyun vaizliğine getirildi. Vefatında âsitâne hazîresine defnedildi. Kendisinden sonra şeyh olan oğlu Mehmed Ruşen Efendi de ölümüne kadar (1891) bu makamda kaldı.
Celvetiyye tarikatının önde gelen şeyhlerinden sayılan Nesîb Dede’nin tasavvufı manzumeleri, onun şiir sanatındaki kudretini ortaya koymaktadır. Seyyid mahlası ile yazdığı şiirlerini mürettep bir divanda toplamıştır. Divan’ının kendi el yazısıyla olan bir nüshası. Üsküdar’da Hacı Selim Ağa Kütüphanesi’nde [403] kayıtlıdır. Ayrıca Celvetiyye tarikatına dair bir risalesi olduğu da söylenmektedir. Ne-sîb Dede mûsiki ile de meşgul olmuştur. Onun dinî mahiyette bazı eserler bestelediği, çeşitli el yazması güfte mecmualarında zikredilmekteyse de bunlardan sadece bir ilâhi ile din dışı sahada bir peşrevi zamanımıza ulaşabilmiştir. [404]
Bibliyografya
1- Ayvansarâyî Hadîkatü’l-ceuâmi’.200-201.
2- Sicill-i Osmanî, II, 422; III, 327.
3- Osmanlı Müellifleri, I, 77.
4- Mehmed Şükrî. Silsilename, Hacı Selim Ağa Ktp., Hüdâyî Kitapları, nr. 1098, vr. 14b, 15a.
5- Hüseyin Vassâf. Sefîne, III, 27.
6- S. Nuzhet Ergun, Antoloji, İstanbul 1943.
7- H. Kâmil Yılmaz. Azız Mahmûd Hüdâyî ue Celvetiyye Tarikatı, İstanbul 1982.
8- Öztuna, TMA, II, 70. [405]