Abdurrahman Bahir Efendi

ABDURRAHMAN BAHİR EFENDİ

 

(ö. 1159/1746) Osmanlı kazaskeri, musikişinas ve şair.

İlmiyeye mensup, Arapzâde olarak ta­nınan sülâledendir. Babası. İstanbul Şeh­zade Camii imamı Arapzâde Ali Efendi’dir. 1100 (1688-89) yılında İstanbul’­da doğdu. Tahsilini İstanbul medresele­rinde yaptı. Üstün kabiliyeti ve çalışkan­lığı sayesinde, kısa sürede devrin ünlü bilginleri arasında yer aldı. 1710da, se­sinin güzelliği ve mûsiki bilgisi sebebiy­le III. Ahmed’in başimamı olarak saray­da görevlendirildi; ayrıca şehzadelerin hocalığına tayin edildi. Bu tarihten iti­baren sürekli bir şekilde yükselerek bir yıl sonra müderris, 1720’de Mekke Ka­dılığı pâyesiyle Yenişehir mollası oldu. Dört yıl sonra da kendisine İstanbul Ka­dılığı payesi verildi. 1725 yılında İstan­bul kadılığına getirildiyse de bu görev­de bir yıl kalabildi. 1730’da saraydaki İmamlık vazifesinden alınarak Sakız’a gönderildi. Daha sonra 1738’de Anado­lu kazaskeri. 1745’te de Rumeli kazaskeri oldu 7 Receb 1159’da [340] İstanbul’da vefat etti ve Çarşıkapı’daki Sinanpaşa Medresesi hazîresine defnedildi. Oğullan Sâdık, Ahmed Abdullah ve Ali Rızâ efendiler de zamanın tanınmış ilim adamlarındandır. Nitekim Sâdık Efendi Rumeli kazaskerliği, Ah­med Atâuilah Efendi şeyhülislâmlık, Ali Rızâ Efendi de Yenişehir mollalığı gö­revlerinde bulunmuştur.

Abdurraman Efendi Türkçe, Arapça, Farsça olmak üzere üç dilde şiir yaz­mıştır. Ayrıca kaleme aldığı Arapça ta­rihleri, onun edebî kudretini göster­mektedir. Ancak şiirlerini topladığı bir divana bugüne kadar rastlanmamıştır. Abdurrahman Efendi zamanın önemli musikişinasları arasında yer alır. Özel­likle kendi şiirlerine yaptığı bestelerle ve hânendeliğiyle tanınmış, birçok saz eseri ve sözlü eser bestelemiştir. Ancak eserleri, Kasımpaşa Mevlevîhanesi ney-zenbaşı ve şeyhlerinden bestekâr Arap­zâde Ali Dede’nin (ö. 1767) eserleriyle karıştırıldığından, zamanımıza ulaşan peşrev ve saz semaileri hakkında kesin bir sayı vermek mümkün değildir[341].

 

Bibliyografya

 

1- İzzî, Târih, İstanbul 1199, vr. 65B.

2- Râmiz, Adâb-ı Zurefâ, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3873, vr. 10.

3- Esad Efendi. Bağçeli Safa-endûz, İÜ Ktp., TY, nr. 2095.

4- Vâsıf, Mehasinü’l-asâr (nşr. Mücteba İlgürel), İstanbul 1978.

5- Sicilli Osmânı, III, 320;

6- S. Ezgi. Türk Musikisi, I, 160-163.

7- T. Kip, TSM Saz Eserleri Repertuvar.

8- Öztuna. TMA, I, 3.

9- R Ekrem Koçu. “Arapzâde Ali”, Is. A, II, 644. [342]

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.