ABBÂSİYYE

ABBÂSİYYE

Bazı tarihi yerlerin adı.

1- Kuzey Afrika’da bu adla anılan şe­hirlerden biri, Ağlebîler’in kurucusu İbrahim b.Ağleb tarafından Kayrevan’ın 5.5 km. güneydoğusunda, Ab­basîler adına 184 (800) yılında kuruldu. Burası Kasrülagâlibe ve Kasrülkadîm isimleriyle de bilinmektedir. Etrafı sur­larla çevrili olan şehrin beş kapısı bulu­nuyordu. Merkezinde askeri birliklerin teftiş edildiği geniş bir meydan ve meydanın yakınında elçi kabulü için ya­pılan Rusâfe Sarayı vardı. Bir darphane ile tırâz denilen hil’at dokuma atölyesi­ne sahip olan Abbâsiyye şehri. İbrahim b. Ağleb’in halefleri zamanında imar edildi.   II. İbrahim’in Rakkâde şehrini kurmasıyla (877) ikinci plana düşen şe­hir, Hİlâlîler’in istilâsına ve önemi tama­men kayboluncaya kadar (XI   yüzyıl), küçük bir yerleşim merkezi olarak kal­dı. Hamamları, çarşıları ve Kayrevan’da-ki Ulucami örnek alınarak inşa edilen Cuma Camii ile meşhur olan Abbâsiyye şehri   daha   sonra tamamen ortadan kalktı. 1923 yılında burada yapılan ka­zılarda Aglebîler’e ait pek çok çanak, çömlek ve cam eşya bulunmuştur.

 

2- Kuzey Afrika’da Abbâsiyye adını ta­şıyan ve daha çok Tubne olarak bilinen diğer şehir de Cezayir’in Kostantina vi­lâyetinde Vadi Barika’yı Vadi Beytam’dan ayıran yaylada kurulmuştur. Roma İmparatorluğu   zamanında adı Subunae olan şehri Vandallar tahrip et­mişse de Bizanslılar bu şehrin yeniden imarını gerçekleştirmişlerdir. Mûsâ b. Nusayr tarafından fethedilen ve Abbâsîler’e izafetle bu adı alan Abbâsiyye, İslâm hâkimiyetinin ilk devresinde siya­sî, ticarî ve askerî bakımdan önemli bir merkez ve isyan halinde olan Berberîler’e karşı ileri bir karakol vazifesi gördü. Önce Ağlebîler’in, daha sonra da Fâtımîter’in işgaline uğrayan şehir, IX. yüzyılın sonlarına doğru vilâyet merkezi oldu. Meşhur Coğrafyacı İdrîsî (1100-1165), burayı sulak bahçelerin ortasında güzel bir şehir olarak anlatır. Ancak XII. yüzyılın sonlarından itibaren eski canlılı­ğını kaybeden Abbâsiyyenin XII. ve XIV. yüzyıllarda tamamen boşaldığı anlaşıl­maktadır. Bugün sadece harebeleri bu­lunmaktadır.

 

3- Abbâsiyye adını taşıyan tarihî yerlerden biri de Bağdat’ta kurulan bir mahalle olup ilk Abbasî halifesi Seffâh’ın kardeşi Abbas’a nisbetle bu adla anılmıştır. Katîatülabbâs diye de bilinen bu yerde Halife Seffâh adına 135 (753) yılında altın bir dinar bastırılmıştır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.