Küreselleşen Dünya Ünitesi Pekiştirme – Çalışma Soruları ve Cevapları

Küreselleşen Dünya Ünitesi Pekiştirme – Çalışma Soruları ve Cevapları

  1. Glasnost (Açıklık) ve Perestroyka (Yeniden Yapılanma) ne demektir?
  • SSCB’de 1985’ten itibaren Mihail Gorbaçov’un uyguladığı politikalardır. Uygulanmasıyla özellikle Çernobil Faciası’ndan sonra halkın yönetime ve devlete güvenini artırmak, baskıcı diktatör, sosyalist anlayışın yerine demokratik halkın yönetime katılacağı sosyalist bir anlayışı egemen kılmak, tıkanmış olan Sovyet ekonomisini yeni teknolojilere dayalı endüstri devrimi gerçekleştirmek amaçlanmıştır. SSCB’nin dağılmasına neden olan politikalardır.
  1. Mihail Gorbaçov Kimdir?
  • 1952’de SSCB Komünist Partisi’ne girdi. 1985’te başa geçti. Yönetim kadrosunu gençleştirdi.
  • ABD başkanı Reagan ile silahsızlanma, bilim, kültür, eğitim konusunda bilgi alışverişinde anlaştı.
  • SSCB’de statükocu olmayan özgür bir politika izledi. Glasnost (Açıklık) ve Perestroyka (Yeniden Yapılanma) politikalarını izledi. Yeni politikayla ekonominin canlanacağını savunur. 1991’de SSCB’nin dağılmasıyla görevinden istifa eder.
  1. Doğu Bloğu’nun dağılma süreci ve olaylar hakkında bilgi veriniz.
  • Gorbaçov’un izlediği Açıklık ve Yeniden Yapılanma politikası Doğu Bloğu ülkelerinin gevşemesine neden olmuştur.
  • 9 Ekim 1989’da Macaristan Komünist Partisi, Marksizmi terk ettiğini açıklar. Adını Macaristan Sosyalist Parti olarak değiştirir.
  • 8 Ocak 1990’da Polonya Komünist Partisi kendini feshederek Polonya Sosyal Demokrat Parti adını alır.
  • 9 Kasım 1989’da Berlin Duvarı yıkılır. 3 Ekim 1990’da Almanya birleşir.
  • COMECON 28 Haziran 1991’de Varşova Paktı da 1 Temmuz 1991’de kendini feshederek dağılırlar.
  1. SSCB’nin dağılma süreci hakkında bilgi veriniz.
  • SSCB’nin açıklık politikası ülkedeki cumhuriyetlerin bağımsızlığını ilan etmelerini beraberinde getirdi. Bu gelişmeler sonucun ilk olarak Litvanya 11 Mart 1990’da bağımsızlığını ilan eder.
  • Arkasından Letonya ve Gürcistan bağımsızlığını ilan eder.
  • Yeltsin önderliğinde Rusya Federasyonu da bağımsızlığını ilan eder.
  • 21 Aralık 1990 günü Rusya Federasyonu, Ukrayna, Beyaz Rusya, SSCB’nin resmen bittiğini Bağımsız Devlet Topluluğu’nun kurulduğunu ilan ederler.
  1. Alma Ata Deklarasyonu ne demektir?
  • 21 Aralık 1991’de SSCB’yi oluşturan 15 cumhuriyetin 11’inin katıldığı Alma Ata Zirvesi, Bağımsız Devletler Topluluğu’nun kurulduğu zirvedir. Ülkelerin siyasi bütünlüğünün korunması, ekonomik işbirliğinin sağlanması kararları alınır.
  • SSCB’nin hak ve yükümlülüklerinin Rusya Federasyonu tarafından gerçekleştirileceğinin kabul edilmesiyle SSCB hukuken sona ermiştir. Bu toplantı sonrasında 26 Aralık 1991’de SSCB resmen sona ermiştir.
  1. TİKA hakkında bilgi veriniz.
  • Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı anlamına gelmektedir. TİKA’nın kurulmasında dağılan SSCB’nin içinde yaşayan Türklerle yakınlaşabilmek, bağ kurmak hedeflenmiştir. Bakanlar Kurulu kararıyla 24 Ocak 1992’de kuruldu. Dışişleri Bakanlığına bağlıyken 1999’da Başbakanlığa bağlandı. Trük dilinin konuşulduğu Türkiye’ye komşu ülkeler olmak üzere ekonomik ticari teknik ve toplumsal dayanışmayı öngörür. Günümüzde 20 ülkede faaliyetlerini sürdürmektedir.
  1. Maastrich Antlaşması hakkında bilgi veriniz.
  • 7 Şubat 1992’de Maastrich’te imzalanan 1993 Kasımında yürürlüğe giren antlaşmaya göre Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliği adını almıştır. AB’nin üç temel direği oluşturulmuş yeni hukuksal yapı düzenlenmiştir.
  • Ekonomik parasal birlik, bağımsız Avrupa Merkez Bankası ve onun yöneteceği tek para birimi,
  • Ortak dışişleri ve güvenlik politikası, savunma, Avrupa vatandaşlığı, Avrupa Parlamentosu, ekonomik ve toplumsal uyum konuları,
  • Adalet ve içişlerinde işbirliği, göç ve siyasi ilticacılar konusunda işbirliğin yürütülmesi için Avrupa Polis Ofisi’nin kurulması karara bağlanmıştır.
  • Birliğin 27 ülkesi aynı zamanda NATO üyesidir.
  • Schengen Antlaşması ile üye ülkeler arasında pasaportsuz geçiş sağlanmıştır.
  • Birliğin 15 ülkesi Euro para birimine geçmiştir.
  • Birlik ülkeleri ulusal bayrağın dışında AB bayrağı da kullanmak zorundadırlar.
  • Eski Varşova paktı üyelerinin NATO’ya giriş çalışmaları devam etmektedir.
  1. Kopenhag kriterlerinin siyasi kriterleri nelerdir?
  • Ülkelerin uymakla zorunlu olduğu ilkelerdir.
  • İstikrarlı ve kurumsallaşmış bir demokrasi,
  • Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü,
  • İnsan haklarına saygı,
  • Azınlıkların korunması,
  • İdam cezasının kaldırılması,
  • Irk ayrımcılığının, kadınlara karşı ayrımcılığın olmaması.
  1. Kopenhag kriterlerinin ekonomik içerikli kriterleri nelerdir?
  • İşleyen pazar ekonomisisin varlığı,
  • Birlik içinde rekabet gücüne sahip olma,
  • Fiyat istikrarı,
  • Mali sektörün geliştirilmesi,
  • Yeterli sermayenin olması,
  • Firmaların teknolojiye uyum kapasitesinin olması.
  1. Türkiye’nin AB Süreci hakkında bilgi veriniz.
  • 1959 Üyelik için AET’ye başvurulması
  • 1963- Tam üyeliği sağlayacak Ankara Antlaşması’nın imzalanması.
  • 1982- AET’nin askeri darbe gerekçesiyle Türkiye’yle ilişkilerini dondurması.
  • 1987- Türkiye’nin AT için tam üyeliğe başvurması
  • 1995- Türkiye-AB arasında Gümrük birliği görüşmelerinin ve kararın kabulü
  • 1999- Türkiye’ye adaylık statüsünün tanınması
  • 2001- AB’nin Türkiye için 4. İlerleme raporunu hazırlaması.
  • 2002- Kopenhag Kriterlerinin kabul edilmesi halinde görüşmelerin başlayacağının açıklanması
  • 2005- Ceza kanunu AB kriterlerine uyumlu hale getirildi.
  • 2007- Türkiye’nin 159 milyon Euro hibe alacağı açıklandı. AB Troyka toplantısında Kuzey Irak, Kıbrıs ve reform süreci görüşülür.
  • 2009-Almanya ve Fransa Türkiye’nin tam üyeliğine karşı çıkmıştır.
  1. “Mavi Kelebeğin İzinde” filmi hangi amaç doğrultusunda yapılmıştır?
  • TRT Sırpların            Boşnaklara karşı           yürüttüğü Srebrenitsa Katliamı’nın 13. Yılında katliamı unutturmamak için 11 Temmuz 2008 tarihinde 26 saat süren canlı yayınla katliamı ve izlerini anlatmıştır. İsmini mezarlıklara konan mavi kelebeklerden almaktadır.
  1. Yugoslavya’nın dağılma süreci hakkında bilgi veriniz.
  • 1980’li ve 1990’lı yıllarda yükselen etnik milliyetçilik sonucu cumhuriyetlerin bağımsızlık talebi artar.
  • 1991 yılında SSCB’nin dağılması ve Doğu Bloğu’nun parçalanmasıyla ülkede iç çatışmalar başlar.
  • 25 Mart 1991’de Hırvatistan ve Slovenya bağımsızlığını ilan eder.
  • 17 Eylül 1991’de Makedonya bağımsızlığını ilan eder.
  • 1992’de Bosna Hersek bağımsızlığını ilan eder.
  • 6 Nisan 1992’de Bosna Savaşı başlar ve Sırplar Boşnaklara yönelik saldırılarda bulunur.
  • 1995’te NATO bölgeye askeri harekatta bulunarak müdahale eder.
  • 21 Kasım 1995 Dayton Antlaşması ile Bosna Hersek; Bosna Hersek Fedarasyonu ve Sırp Cumhuriyeti olmak üzere iki birime bölünür.
  1. Yaser Arafat Kimdir?
  • 1958’de Filistin Kurtuluş Örgütü’nü kurdu. İsrail’e düzenlenen baskınlarda bizzat yer aldı.
  • Ürdün hükümetiyle yaşadığı gerginlik sonucu örgütü Lübnan’a taşıdı.
  • 1987 yılında Filistin İntifadasını yönetti. 1988’de Filistin Devletinin kurulduğunu ilan etti.
  • Teröre karşı olduğunu bildirmesi üzerine ABD Filistin meselesinde Arafat’ı bir taraf olarak kabul etmiştir.
  • Madrid ve Oslo’da yürütülen görüşmeler sonucunda 1993 Washington Antlaşması imzalandı.
  • İsrailli lider Rabin’le Nobel Barış Ödülü aldı. Bağımsız Filistin’in göremeden 2004’te vefat etti.
  1. 2001’de Afganistan’a başlayan Amerikan saldırılarının nedeni nedir?
  • ABD, 11 Eylül 2001’de New York ve Washington kentlerine yapılan saldırıların sorumlusu gördüğü Usame bin Ladin’in örgütü El Kaide’nin bulunduğu Afganistan’a saldırır.
  • 7 Ekim 2001’de “sınırsız özgürlük” adını verdikleri hava saldırılarım başlatırlar. BM’ye bağlı Çok Uluslu güçler de Afganistan’a girmiştir. Daha sonra NATO güçleri Afganistan’a girerek Taliban yönetimi devirmişleridir.
  1. Türkiye Bilimler Akademisi hakkında bilgi veriniz.
  • Türkiye’deki tüm bilim alanlarındaki araştırmaları araştırmayı yapan bilimci kişiliğini ve araştırmacılığı özendirmek ve bu konuda ödüllendirmek amacıyla 1993’te kurulup 1994’te faaliyete başlayan kurumdur.
  1. Voyager I ve II nedir?
  • ABD’nin uzayla ilgili bilgi elde etmek için 1977’de fırlattığı insansız uzay araçlarıdır.
  1. Çernobil faciası hakkında bilgi veriniz?
  • Ukrayna’nın başkenti Kiev yakınlarındaki Çernobil nükleer güç reaktöründe 26 Nisan 1986 tarihinde gerçekleşen nükleer kazadır.
  • 1100 km. uzaklıktaki yerleri bile etkilemiştir. Çernobil Kazası yüzlerce çocuğun sakat kalmasına ve kanser hastalığının artmasına neden olmuştur.
  1. Kyoto Protokolü hakkında bilgi veriniz.
  • Küresel ısınmanın dünyayı tehdit etmesi üzerine devletler buna önlem almak için Japonya’nın Kyoto kentinde 11 Aralık 1997’de protokol imzalamışlardır. Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihi olarak 16 Şubat 2005 belirlenmiştir.
  • Kyoto sözleşmesinin amacı atmosferdeki era gazının yoğunluğunun iklime tehlikeli etki yapmayacak seviyelerde tutulmasını sağlamaktır. Karbondioksit ve sera gazlarının salınımının azaltılması kararlaştırılmıştır.
  • Türk,ye Kyoto Protokolü’nü 2009’da kabul etmiştir.
  • ABD protokolü imzalasa da şartlara uymamaktadır. En çok sera gazına neden olan gelişmeler ABD’dir.
  1. Çeçenistan’ın bağımsızlık mücadelesi hakkında bilgi veriniz?
  • 1994-1996 yılları arasında Rusya Federasyonu’na bağlı İçkerya Çeçenistan Özek Cumhuriyeti’nin verdiği bağımsızlık mücadelesi esnasında Rusya’da Boris Yeltsin liderdir. Çeçen lider Cevher Dudayev eski bir SSCB savaş pilotudur. Dudayev önderliğinde Çeçen gerillalar bağımsızlık için gerilla savaşı yapsalar da Ruslar tarafından Dudayev şehit edilir.
  • Rusya’da psikolojik çöküntülerin artması ve Çeçenlerin yeterli ikmallerinin olmamasından dolayı 1996’da önce ateşkes sonra da barış antlaşması imzalanmıştır.
  • Putin döneminde Rusya, yaptığı askeri harekatlarla bölgede bir çok insan hayatını kaybetmiştir.
  1. Hocalı Katliamı nedir?
  • Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Karabağ Savaşında 26 Şubat 1992’de Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında Ermenilerin Azeri Türklerine karşı yaptığı katliamdır.
  1. Dağlık Karabağ sorunu hakkında bilgi veriniz.
  • Azerbaycan, 1923 yılından beri özerk bölge statüsüne sahip olan Dağlık Karabağ’ın özerklik statüsüne 1989’da son vermiştir.
  • Bu bölgede SSCB’nin çözülmesiyle Azeriler-Ermeniler arasında çatışmalar çıkmıştır. Ermenistan’ın Karabağ’ı kendisine katacağını açıklamasıyla çatışmalar daha da artmıştır.
  • Rusya’nın çekilmesiyle bölgede güç kazanan Ermenistan bölgeyi işgal eder.
  • Bu bölgede ayrılıkçı Ermeni yönetimi 1991’de bağımsızlığını ilan eder. Karabağ’da yaşayan Azerilerse bu durumu boykot ederler. Karabağ’ın bağımsızlığını ve varlığını Ermenistan dahil olmak üzere kimse tanımamıştır.
  • Karabağ Bölgesi, Ermeni işgalinde olup taraflar arasında günümüze kadar süregelen gayri resmi 15 yıllık ateşkes vardır.
  1. ve II. Körfez Savaşları hakkında bilgi veriniz?
  • Körfez Savaşı, 1990-1991 yılları arasında ABD öncülüğünde 28 ülkenin Basra Körfezi üzerinden Irak lideri Saddam Hüseyin üzerine yaptığı askeri harekâttır. Harekâtın nedeni Irak’ın Kuveyt’e saldırmasıdır. Müttefikler tam olarak başarı sağlayamamıştır. II. Körfez Savaşı, Irak’ın özgürleştirilmesi ve Ortadoğu’ya barışın getirilmesi, radikal terör örgütlerin imha edilmesi, Irak’ın elinde denetimsiz nükleer silahların bulunduğu iddiası ve Irak’ın İsrail’e karşı nükleer silah kullanmasını önlemek amacıyla 20 Mart 2003’te G. Bush döneminde ABD önderliğinde Çokuluslu Koalisyon Kuvvetlerinin “Özgürleştirme Operasyonu” adını verdikleri saldırıyla Irak’a yaptıkları saldırıdır. Müttefikler başarılı olur. Saddam Hüseyin idam edilir. Irak’ta günümüze kadar süren iç çatışmalar başlar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.