İlk Türk İslam Devletleri Konu Kavrama Testi ve Cevapları

1- Selçuklular, kendi soydaşları olan göçmen Oğuzlardan ziyade, Karluk, Kıpçak ve Çiğil gibi diğer Türk boylarına mensup kölemenlerden oluşan hassa ordularına dayanmışlardı.

Bu durumun, aşağıdakilerden hangisi üzerin-de etkili olduğu savunulamaz?

A) Kölemenler arasından güçlü feodal beylikle-rin çıkması
B) Göçmen Oğuzların devlete küstürülmesi
C) Selçuklu Devleti’nin yıkılması
D) Devlet idaresinde Türk kültürünün etkisini yi-tirmesi
E) Kölemen beylerin devlet yönetiminde güç kazanması
2- Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin İslamiyet’i benimsemelerine etki eden faktörlerden biri değildir?

A) Müslümanlarla yapılan ticaret sayesinde kül-türel etkileşimin artması
B) Türklerin sosyal sınıf farklarını ve köleliği terk etmek istemeleri
C) Eski Türk inanç sistemi ile İslamiyet arasında benzerliklerin bulunması
D) Abbasilerin hoşgörüye dayalı politikası
E) İslamiyet’in fetih anlayışının Türklerdeki ci-han hakimiyeti anlayışına benzemesi
3- Aşağıdakilerden hangisi, Büyük Selçukluların Anadolu’ya yönelmekteki temel amaçlarından biri değildir?

A) Göçmen Oğuzlara yurt bulma
B) İslam dünyasını Bizans baskısından koruma
C) Oğuzları devlet idaresinde etkin kılma
D) Anadolu’yu Türk yurdu haline getirme
E) Göçmen Oğuz boylarının Müslüman ülkeleri rahatsız etmesini önleme

4- Doğu Avrupa’ya göçerek Hristiyanlığı kabul eden Türkler, zamanla milli benliklerini kay-betmişler; Ortadoğu’ya göçerek İslamiyet’i ka-bul eden Türkler ise, milli benliklerini koruyarak günümüze kadar gelebilmişlerdir.

Bu bilgilere dayanarak;

I. İslamiyet, Türklerin kimliklerini korumalarına imkan tanımıştır,
Il. Hristiyanlaşan Türkler ekonomik yönden gi-derek güçlenmişlerdir,
Ill. İslam dünyasında değişik kültürel yapılar bir arada varlığını sürdürmüştür,
IV. Türklerde yerleşik hayat İslamiyet’le birlik-te başlamıştır

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız l.
B) Yalnız ll.
C) l. ve ll.
D) ll. ve lll.
E) ll. ve lV.
5- Gazneliler Devleti’nde önceleri her komutan başa geçebilirken, sonradan babadan oğula geçen bir veraset sistemi uygulanmıştır.

Bu bilgiye dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Güçlü bir ordu kurulmuştur
B) Dış ticarete önem verilmiştir
C) Egemenlik anlayışı değişmiştir
D) Başarılı savaşlar yapılmıştır
E) Sınırlar genişlemiştir

6- Aşağıdakilerden hangisi, Selçuklularla Bi-zans’ı karşı karşıya getiren faktörlerden biri değildir?

A) Oğuzların Horasan’ı almaya çalışmaları
B) Anadolu’ya Türk akınlarının sıklaşması
C) Bizans üslerinin ele geçirilmesi
D) Türklerin Anadolu’yu yurt edinmek istemesi
E) Anadolu’nun fethinin sistemli bir politika ha-line getirilmesi

7- Selçuklular, bölge veya eyaletlerin başına ida-reci olarak tayin ettikleri şehzadelerin yanına atabey ünvanlı şahıslar da verirlerdi. Atabeyler, devlet ve askerlik işlerinde iyi yetişmiş, tecrübe-li kimselerden seçilirdi. Bunlar bazen, şehzade-lerin küçük yaşta olmalarından yararlanarak güç kazanırlardı.

Bu uygulamanın, aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu savunulamaz?

A) Şehzadelerin idarecilik ve askerlik konula-rında tecrübe kazanması
B) Atabeylerin devlet iradesinde nüfuz kazan-ması
C) Şehzadeler arasında taht kavgalarının sona ermesi
D) Merkezi devlet yapısının tehlikeye düşmesi
E) Taşrada yarı bağımsız idarelerin ortaya çık-ması

8- Aşağıdakilerden hangisiyle, İslam dünyasının “siyasi” ve “dini” liderlikleri resmen birbirin-den ayrılmıştır?

A) Büyük Selçuklu sultanına “doğunun ve batı-nın hükümdarı” ünvanının verilmesi
B) Talas Savaşı’nda Türklerin Abbasilere yar-dım etmesi
C) Gazneli devlet teşkilatında dini kurumlara ağırlık verilmesi
D) Karahanlıların İslamiyet’i benimsemesi
E) Dandanakan Savaşı’nda Gaznelilerin yenil-giye uğraması

9- Aşağıdakilerden hangisi, Büyük Selçuklu Devleti’nin dağılmasına yol açan faktörlerden biri değildir?

A) Merkezi otoritenin zayıflaması
B) Batınilerin çalışmaları
C) Eyyubilerin Suriye’yi ele geçirmeleri
D) Moğol ve haçlı saldırılarının yol açtığı yıkıntı
E) Devletin hanedan üyelerinin ortak malı ola-rak görülmesi

10- Aşağıdakilerden hangisi, Karahanlılar Devle-ti’nin özelliklerinden biri değildir?

A) Resmi dilinin Türkçe olması
B) İlk Müslüman Asya Türk devleti olması
C) Eğitim ve kültür faaliyetine önem vermesi
D) Türk kültürüne ait eserler bırakması
E) Büyük Selçuklular’ın devamı olması

11- Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar, hakimiyet anlayışı, saray teş-kilatı ve askeri sistem alanında eski özelliklerini korumuşlar; kadılık kurumu, cihad ve gaza alanlarında ise İslam kurumlarını benimsemiş-lerdir.

Bu bilgilere dayanarak;

I- Milli kimliklerini kaybetmişler,
II- Türk ve İslam kültürlerini kaynaştırmışlar,
III- Töre anlayışını tamamen terk etmişler,
IV- İslamiyet’in ideallerini benimsemişler

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız I.
B) Yalnız II.
C) I. ve Il.
D) I. ve Ill.
E) Ill. ve IV.
12- Büyük Selçuklu Devleti’nde, fethedilen yer, fethedenin malı sayılmıştır.

Bu uygulamanın, merkezi devlet yapısı açı-sından yol açtığı başlıca olumsuzluk aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fetih hareketinin yaygınlık kazanması
B) Devletin egemenlik alanının genişlemesi
C) Ülkede yarı bağımsız feodal yönetimlerin or-taya çıkması
D) Devletin gelir kaynaklarının artması
E) Alınan yerlere kalıcı yerleşimin sağlanması

13- Aşağıdakilerin hangisi, Malazgirt Savaşı’nın sonuçlarından biri değildir?

A) Bizans’ın Anadolu’daki gücünün kırılması
B) Bizans’ın Avrupa’yı yardıma çağırması
C) Anadolu’da uç beyliklerin kurulması
D) Moğolların Selçuklu topraklarına girmesi
E) Türklerde Anadolu’yu yurt edinme düşünce-sinin oluşması
14- Aşağıdakilerden hangisi, Selçukluların Türk ve İslam tarihine yaptıkları bir katkı değildir?

A) Bizans’ı Ön Asya’dan çıkarma
B) İslamiyet’i Kuzey Afrika’da yayma
C) Türk kültürünü İslam kültürü ile kaynaştırma
D) İslam dünyasını dış baskılardan koruma
E) Anadolu’yu Türk yurdu haline getirme

15- İlk Müslüman Türk devletlerindeki uygulama-lardan bazıları şunlardır:

• Hukuk, şer’i ve örfi olarak ikiye ayrılmıştı.
• Kadıların verdiği hükme itiraz, hükümdarın başkanlık ettiği Mezalim Divanı’na yapılırdı.
• Ağır siyasi suçlarla ilgili kararlar Mezalim Di-vanı’nda alınırdı.
• Sultan, yönetimle ilgili konularda isterse dev-let görevlilerinin görüşlerine başvururdu.

Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Yönetimde danışma kurumu vardır
B) Kadıların verdiği bütün kararlar Mezalim Di-vanı’nda görüşüldükten sonra uygulanır
C) Mezalim Divanı’nın kararları kesindir
D) Hukukun kaynağı İslam dini ve geleneklerdir
E) Mezalim Divanı, kararların temyiz edildiği en üst yargı organıdır

16- Aşağıdakilerden hangisi, tarih boyunca birçok Türk devletinin yıkılmasına etki eden faktörlerden biri değildir?

A) Sağlıklı bir veraset sisteminin bulunmayışı
B) Ülkenin hanedan üyelerinin ortak malı ola-rak görülmesi
C) Yeteneksiz idarecilerin başa geçmesi
D) Taht kavgalarının çıkması
E) Taşradaki yöneticilerin yetkilerinin sınırlı tu-tulması

17- Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin İslamiyet’e yapmış oldukları temel hizmetlerden biri değildir?

A) İslamiyet’i Anadolu’da yayma
B) Halifeliği dış baskılardan koruma
C) Bedevi Arapların yerleşik hayata geçmelerini sağlama
D) Bizans’ın saldırılarına karşı koyma
E) Birçok bilim adamı ve şair yetiştirme

18- Aşağıdakilerden hangisi, Memlukler Devleti’ne ait özelliklerinden biri değildir?

A) Saray ve ordu dilinin Türkçe olması
B) Akkoyunlu Devleti’ni ortadan kaldırması
C) Her emirin sultan olma hakkına sahip olması
D) Mısır’da Türk kültürünü sürdürmesi
E) İslam dünyasının koruyucusu sıfatıyla hare-ket etmesi

19- Abbasilerin Türk kökenli Mısır valilerinin kur-duğu devletlerden biri de İhşidiler Devleti’dir. İhşidiler, Tolunoğullarının Mısır halkı tarafından çok sevildiklerini görerek, her işlerinde onları taklit etmişlerdir.

Bu bilgilere dayanarak;

l. Abbasi otoritesinin zayıflaması üzerine ku-rulmuştur,
II. Mısır’da kurulan son Türk devletidir,
III. Mısır’daki Türk hakimiyetinin bir parçasını oluşturmuşlardır,
IV. Sosyal açıdan Tolunoğullarının gölgesinde kalmışlardır,

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) Yalnız II.     C) I. ve IV D) I., III. ve IV.     E) II. ve III.

20- İslamiyet Türklerin sosyal yaşam tarzı üzerin-de doğrudan etkili olmuşsa da, Türklerdeki eski devlet teşkilatı varlığını korumuştur.

Buna göre, Türklerin İslamiyet’i kabul etmesi, Türk kültürünün aşağıdaki unsurlarından hangisi üzerinde en az etkili olmuştur?

A) Egemenlik anlayışı B) Hukuk sistemi C) Mimari yapılar D) Eğitim sistemi E) Sanat anlayışı

21- İlk Müslüman Türk devletlerinde, başa geçen hükümdarların Abbasi halifesinden hüküm-darlık fermanı (menşur) almaktaki amaçları aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halkı yönetime katma
B) Otoritelerine meşruiyet sağlama
C) Abbasilerin askeri gücünden faydalanma
D) Laik devlet anlayışını yerleştirme
E) Fetih hareketini yaygınlaştırma

22- Aşağıdakilerin hangisi, Eyyubiler Devleti’ne ait özelliklerden biri değildir?

A) Fatımileri ortadan kaldırarak kurulması
B) Haçlılara karşı Hittin Savaşı’nı kazanması
C) Yıkılınca yerine Memluk Devleti’nin kurulma-sı
D) Türk devlet teşkilatını Mısır’da hakim kılması
E) Bizans’la Pasinler Savaşı’nı yapması

 

Cevapları

1-            D

2-            B

3-            C

4-            E

5-            C

6-            A

7-            C

8-            A

9-            C

10-         E

11-         D

12-         C

13-         D

14-         B

15-         B

16-         E

17-         C

18-         B

19-         D

20-         A

21-         B

22-         E