Uygarlığın Doğuşu ve İlk Uygarlıklar

Konu Kavrama Testi ve Cevapları

1- Yunan şehir devletlerinde, zamanla güçlenen tüccar, sanayici, gemici ve sanatkarlardan olu-şan bir orta sınıf meydana geldi. Bunlar, köylü-lerle birleşerek aristokratlara karşı mücadele et-tiler ve Halk Meclisi’nin açılmasını sağladılar.

Aşağıdakilerden hangisi, bu durumun sonuçlarından biridir?

A) Aristokratik hükümetlerin yerine mutlak mo-narşilerin kurulması
B) Toplumda var olan sosyal sınıfların ortadan kalkması
C) Yunanistan’da siyasi birliğin sağlanması
D) Bazı şehir devletlerinde halkın yönetimde söz sahibi olması
E) Yunan uygarlığının Mezopotamya ve Mısır’a kadar yayılması
2- Aşağıdakilerden hangisi, İlkçağ Anadolu uygarlıklarının bazılarında “hayatın ölümden sonra da devam edeceği” inancının varlığının en açık göstergesidir?

A) Bazı tabiat varlıklarının kutsal sayılması
B) Hırsızlık gibi toplumsal suçların çok sert bi-çimde cezalandırılması
C) Ölülerin mezarlarına çeşitli yiyecek, araç ve değerli eşyaların konulması
D) Tapınakların temizliğine önem verilmesi
E) Kralların aynı zamanda başrahip olarak ka-bul edilmesi
3- Eskiçağ’da Anadolu’da, eli silah tutan her erkek savaş zamanı orduya katılmak zorundaydı; ay-rıca, gerektiğinde ücretli askerler de tutulurdu.

Savaş zamanlarında yukarıdaki tedbirlere başvurulmasının, aşağıdakilerden hangisin-den kaynaklandığı savunulabilir?

A) Sürekli ve maaşlı ordunun olmayışı
B) Yazılı hukuk sistemine geçişin gecikmesi
C) Sosyal sınıflar arasında birliğin kurulamaması
D) Ulaşım ve haberleşme araçlarının yetersizliği
E) Dış ülkelerle ticaretin zayıflaması

4- İlkçağ Anadolu uygarlıklarında;

• Ülke yönetimi, kral ailesine mensup soyluların elindeydi.
• Kral, başkomutan ve başyargıçtı.
• Rahiplik, onurlu bir meslek sayılırdı.
• Köleler, çoğunlukla esirlerden oluşurdu.

Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Din adamlarının toplumdaki sosyal statüleri yüksektir
B) Kölelerin siyasi hakları yoktur
C) Krallar mutlak otorite sahibidir
D) Bütün meslek ve görevler sadece soylulara verilmiştir
E) Savaşlarda tutsak düşenler özgürlüklerini yitirmişlerdir
5- İlkçağ Anadolu uygarlıklarında bilimsel ve fel-sefi çalışmalar en yüksek düzeyine İyonya şehir devletlerinde ulaşmıştır.

Bu durumun, doğrudan İyonya’nın aşağıdaki özelliklerinden hangisinin bir sonucu olduğu savunulamaz?

A) Yönetim şekli
B) Düşünce yapısı
C) Ticari faaliyetleri
D) Refah düzeyi
E) Askeri gücü
6- İlkçağ’da İyonya şehir devletleri, önceleri krallar, sonradan oligarşik hükümetler, en son olarak da demokratik hükümetler tarafından yönetilmiştir.

Bu durum, öncelikle aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

A) Kolonicilik hareketine son verildiğinin
B) Halkın refah düzeyinin yüksek olduğunun
C) Bilimsel ve felsefi çalışmalar yapıldığının
D) Halkın siyasi düşüncelerinin geliştiğinin
E) Toplumun sosyal sınıflara ayrıldığının

7- Eski Yunanistan’da Hipokrat, her hastalığın bir sebebi olduğunu, bunu tespit edebilmek için insan vücudunun bilinmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Günümüz tıp bilimi, bu görüş doğ-rultusunda gelişimini sürdürmüştür.

Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Hipokrat, bu yaklaşımıyla tıp biliminin kuru-luşuna öncülük etmiştir
B) Modern tıp, eski düşüncelerin etkisiyle çok yavaş gelişmiştir
C) Tıp bilimi Yunanistan’da en yüksek düzeye ulaşmıştır
D) Bilimlerin gelişiminde eski uygarlıkların kat-kısı yoktur
E) Eski Yunanistan’da tıbbın dışındaki bilimlere önem verilmemiştir

8- Yunanistan’da her şehir ayrı bir devletti. Şehir devletleri başlangıçta krallıkla yönetiliyordu. Zamanla güçlenen asiller, yönetimi ele geçire-rek aristokratik hükümetler kurdular. Ticari ha-yatın gelişmesiyle tüccar, sanayici, gemici ve sanatkarlardan oluşan bir orta sınıf meydana geldi. Bunlar, köylülerle birleşerek, yönetime katılmak üzere aristokratlarla mücadele ettiler. Birçok şehir devletinde halk yönetime katıldı.

Aşağıdakilerden hangisi, bu ifadelerden çıkarılabilecek bir yargı olamaz?

A) Toplum sosyal sınıflara ayrılmıştır
B) Halkın siyasi düşünceleri değişmiştir
C) İnanç özgürlüğü giderek kısıtlanmıştır
D) Krallıktan aristokrasiye geçilmiştir
E) Aristokrasiden demokrasiye geçilmiştir

9- Yahudilik dini, Hristiyanlık ve İslamiyet’ten daha önce doğmasına rağmen, bu dinler kadar geniş bir alana yayılmamıştır.

Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutsal kitaba dayanması
B) Tek tanrı inancına yer vermesi
C) İbrani diline dayanması
D) Bağlılarına yükümlülükler getirmesi
E) Belli bir kavmin dini olması

10- Makedonyalı İskender, Asya seferine çıkarak Anadolu, Mezopotamya ve Mısır’ı egemenlik al-tına aldı. Bu seferle birlikte, geniş bir coğrafi mekan üzerinde, Hellenizm denen yeni bir kül-türel mozayik ortaya çıktı. Helenizm dönemin-de, Anadolu ve Mısır’da bazı şehirler dünyanın başlıca kültür merkezleri haline geldiler.

Buna göre, Helenizm’in oluşmasına etki eden temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bergama’nın dünyanın başlıca tıp merkezi haline gelmesi
B) Doğu ve batı medeniyetlerinin kaynaşması
C) Efes ve Milet’te bilimsel çalışmaların yapıl-ması
D) Bergama’da parşömen kağıdı imal edilmesi
E) Doğudaki rahip-kral anlayışının Avrupa’yı et-kilemesi

11- Anadolu’nun eski yerlilerinden olan Hititler, kendi tanrılarından başka bütün Anadolu ve ön Asya tanrılarını kutsal saymışlar ve onlara tap-mışlardır. Lidyalılar ise Yunan tanrılarına tap-mışlardır.

Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

A) Çok tanrılı dinlerin zamanla etkisini yitirdiği-nin
B) Lidyalılar ve Hititlerde ahiret inancının bu-lunduğunun
C) Toplumlar arasındaki kültürel etkileşimin dini inançlar alanını da kapsadığının
D) Lidyalılar ile Hititler arasında kültürel etkile-şimin gerçekleştiğinin
E) Anadolu toplumlarının dinde hoşgörülü ol-madığının

12- Yunanistan’da ticaret başlangıçta daha çok yabancıların uğraşı idi. Fakat zamanla güçlü bir tüccar sınıf oluştu ve ticaret filosu kuruldu.

Bu gelişmeye etki eden en temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) İskit saldırılarının durdurulması
B) Merkezi birliğin kurulması
C) Hellenizm kültürünün yayılması
D) Kolonizasyon hareketinin başlatılması
E) Ege şehir devletlerine son verilmesi

13- İlkçağ uygarlıklarında:

• Mısır resim yazısı Fenike alfabesine öncülük etmiştir.
• Fenike alfabesi Romalılar tarafından gelişti-rilerek Latin alfabesi hazırlanmıştır.
• Mısır tıbbı eski Yunan ve Roma tıbbının ge-lişmesinde etkili olmuştur.
• Sümerler daireyi 360 dereceye bölmüş, Mı-sırlılar Pi sayısını hesaplamışlardır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu bilgilerden çıkarılabilecek bir yargı olamaz?

A) Uygarlığın gelişiminde birçok toplumun kat-kısı vardır
B) Mısır, Fenike ve Romalılar alfabenin gelişi-minde rol oynamışlardır
C) Sümerler ve Mısırlılar matematik ve geomet-riyle uğraşmışlardır
D) Alfabe zaman içinde gelişerek bugünkü ha-lini almıştır
E) Anadolu uygarlıkları en çok tıp ve matema-tikte ilerlemişlerdir

14- Atina ve Isparta gibi Yunan şehir devletlerinde yönetimi ellerinde tutan aristokratlar, bir yandan birbirleriyle sürekli mücadele ederken, öte yan-dan, sayıları giderek artan kölelerin isyanından korkmuşlardır.

Aşağıdakilerden hangisinin, bu durumun yol açtığı gereksinimi karşılamak üzere alınan bir tedbir olduğu savunulabilir?

A) Bilimsel çalışmalara destek verilmesi
B) Özgür düşünce ortamının oluşturulması
C) Büyük bir askeri gücün bulundurulması
D) Kolonizasyon faaliyetinin durdurulması
E) Sınıf farklarının ortadan kaldırılması

15- İlkçağ’da Yunanistan’da, tarım alanlarının ye-tersiz oluşu ve yeni pazarlar bulma ihtiyacının giderek artması, doğrudan aşağıdakilerden hangisine yol açmıştır?

A) Balkanların yağmalanmasına
B) Perslerle dostluk ilişkisi kurulmasına
C) Makedonyalılarla savaşlar yapılmasına
D) Kolonicilik faaliyetinin başlatılmasına
E) Merkezi bir yapının kurulmasına

16- İlkçağ Anadolu uygarlıklarından;

• Urartular, mezarlarını oda ve ev biçiminde yapmışlar.
• Yunanlılar, tanrıların ölümsüz olduklarına, fakat insanlar gibi yaşadıklarına inanmışlar.
• Hititler, kendi tanrılarının yanında diğer şehir-lerin de tanrılarına tapmışlar.
• İyonyalılar, dini inançlarında daha çok bu dünyaya önem vermişler.

Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Yunanlılar, tanrılarını insan biçimine indir-gemişlerdir
B) Hititlerdeki dini inanç zamanla Asya’ya ya-yılmıştır.
C) İyonyalılarda ahiret inancı zayıflamıştır
D) Urartular, hayatın ölümden sonra da devam edeceğine inanmışlardır
E) Hititlerde çok tanrılı inanç sistemi vardır

17- İlkçağ Anadolu uygarlıklarından Frigyalılar, dönemin başlıca tarım aleti olan sabanını kıran ya da öküzünü öldüren kişiyi çok sert bir şekilde cezalandırmışlardır.

Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin ko-runmaya çalışıldığının bir göstergesidir?

A) Merkezi otoritenin
B) İhracat – ithalat dengesinin
C) Tarım üretiminde sürekliliğin
D) Halı – kilim dokumacılığının
E) Birlik ve beraberliğin

18- Anadolu’ya eski çağlardan itibaren bir çok topluluğun gelip yerleşmesi, Anadolu’nun en çok aşağıdaki özelliklerinden hangisine bağlanabilir?

A) Siyasi yapısı
B) Yeraltı kaynakları
C) Kültürel yapısı
D) Coğrafi koşulları
E) Etnik yapısı

 

Cevaplar

1-            D

2-            C

3-            A

4-            D

5-            E

6-            D

7-            A

8-            C

9-            E

10-         B

11-         C

12-         D

13-         E

14-         C

15-         D

16-         B

17-         C

18-         D