Tek Amaçlı Evrensel Örgütler

Tek Amaçlı Evrensel Örgütler

ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü), UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü) ve WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tek amaçlı yani belirli bir amaç için kurulmuş olan evrensel örgütlerdir. Temel özellikleri bütün ülkelere açık olmalarıdır.

Uluslararası Para Fonu (IMF)

1944 yılında ABD’nin New Hampshire eyaletindeki Bretton Woods kasabasmda düzenlenen konferansla kurulan iki örgütten (diğeri Dünya Bankası) biri olan IMF’nin temel amacı uluslararası alanda liberal dış ticaretin korunmasını, sürdürülmesini sağlamak ve bu konuda ülkelerin karşılaşacağı likidite (nakit para) sorunlarma yardıma olmaktır. IMF, ödemeler dengesi sorunu yaşayan devletlere borç veren bir uluslararası fon kuruluşudur. Bu amaçla üye ülkelerin katkılarıyla oluşan IMF, bazı ülkelerin paralarını ihtiyacı olan diğer ülkelere vermektedir. (Daha ziyade proje bazlı krediler veren Dünya Bankası ise devletlerin dışında devlet kefaletindeki özel projeleri de desteklemektedir). Bunun karşılığında bazı ülkeler gelir elde ederken diğer ülkeler bedelini ödeyerek nakit ihtiyacım karşılamaktadır.

IMF’nin asıl görevi bundan sonra başlamaktadır. IMF’nin parasal yardım yapmasındaki asıl amaç, ilgili ülkenin dış ödemelerini yapabilmesini ve dış alımlarını kesintiye gitmeden devam ettirmesini sağlamaktır. Bu nedenle borç veren ve mal ihraç eden zengin ülkelerin çıkarını da korumayı amaçlamaktadır.

IMF’den kotasının üstünde borç alan ülkelerin borç aldıkları süre içinde ekonomik ve mali yapılan IMF’nin denetimine girer ve izlenmeye alınır. Borç alan ülkelere verilecek kredi dilimlerinin serbest bırakılması borç vermenin koşullarını belirleyen Stand-by Anlaşması’nda öngörülen ekonomik programa uymalarına bağlıdır.

IMF genellikle diğer devletlerden, özel piyasalardan ve bankalardan borçlanma imkânı kalmayan ülkelere borç verdiğinden ilgili ülke hakkında vereceği rapor uluslararası piyasalar açısından son derece önemlidir. Ayrıca en yetkili kredi derecelendirme kuruluşudur. 188 üyesi bulunan IMF, tüm üye ülkelere açık olması nedeniyle bir evrensel örgüttür. Fonun en yetkili organı, üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan Güvernörler Kurulu’dur ve bu kurul yılda bir kez toplanır. Dünya Bankası başkanı genellikle Amerikalı, IMF’nin başkanı ise Avrupalı olmaktadır.

ICAO (International Civil Aviation Organization-UIusIararası Sivil Havacılık Örgütü)

7 Aralık 1944’te imzalanana Şikago Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi’yle kurulan Geçici Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün yerine geçen ICAO, 4 Nisan 1947’de görev yapmaya başlamıştır. Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi çerçevesinde faaliyetlerini yürüten ICAO’nun temel organları; Asamble (üye ülkelerin temsilcilerinden oluşur), Konsey (sınırlı üyelerden oluşur) ve Sekreterliktir.

Örgütün 190 üyesi bulunmaktadır. Tüm BM üyesi ülkelerin katılımına açık bir evrensel örgüttür. Sivil havacılığın sağlıklı bir şekilde gelişmesi açısından çok önemli olan 1944 tarihli Şikago Sözleşmesi ve bunun bir sonucu olan ICAO, ulusal ve uluslararası hava sahalarında sivil havacılığın düzenli işlemesini sağlamak amacıyla kurulmuştur.

UNCTAD (UN Conference on Trade and Development-BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı)

1964’te BM bünyesinde kurulan UNCTAD, gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisine entegrasyonunun sağlanmasını amaçlamaktadır.

UNCTAD; ticaret, kalkınma, finans, teknoloji, yatırım ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında bütünleştirilmiş bir eylem sağlanması açısından BM içinde kilit bir konuma sahiptir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin ve geçiş sürecinde bulunan ekonomilerin ihtiyaçları üzerinde yoğunlaşan UNCTAD, faaliyetlerini üye hükümetlerle birlikte çalışan bir sekreterlik ile yürütmektedir.

Merkezi Cenevre’de bulunan Örgüt’ün 193 üyesi bulunmaktadır. UNCTAD; BM’nin bölgesel komisyonları, diğer hükûmetsel ve hükûmetsel olmayan örgütler, özel sektör, ticaret ve sanayi kuruluşları, üniversiteler ve araştırma merkezleriyle de iş birliği içindedir.

FAO (Food and Agriculture Organisation-Gıda ve Tarım Örgütü):

Gıda ve Tarım Örgütü, 1945 Ekim’inde kurulmuştur. BM sisteminin en büyük uzmanlık kuruluşlarından biri olan Örgüt’ün temel amaçları beslenme ve yaşam seviyesinin yükseltilmesi, tarımsal verimliliğin geliştirilmesi ve kırsal kesimin daha iyi koşullara sahip olmasını sağlamak şeklinde özetlenebilir.

Örgüt, tarımın yanı sıra özellikle kırsal kesime ilişkin ormancılık ve balıkçılık gibi alanlarda da çalışmaktadır. Örgüt’ün çalışmalarına rağmen hâlâ gelişmekte olan ülkelerde 790 milyondan fazla insan açlıkla karşı karşıyadır. İlgi alanlarına giren konularda bilgiler toplayan, analizler yapan ve raporlar yayınlayan FAO; çiftçilere, üye hükümetlerin planlama alanında çalışan görevlilerine, tüccarlara ve hükûmetsel olmayan örgütlere yardımcı olmaktadır. 184 ülkenin üye olduğu Örgüt’ün temel önceliklerinden biri de sürdürülebilir tarımsal ve kırsal kalkınmanın desteklenmesidir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.