1998 ÖSS Tarih Soruları

Soru 44
Hititlerde tarih yazıcılığı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi, tarafsız tarih anlayışının bir göstergesidir?

A) Yıllıkların Sümer çivi yazısıyla yazılması
B) Yıllıkların, kralların yaptıkları işler konusunda bilgi vermek için yazılması
C) Kralların, zaferleri kadar yenilgilerini de yıllıklara yazdırmış olmaları
D) Yıllıkların, özellikle ünlü kralların dönemlerini içermesi
E) Yıllıkların edebi dille yazılmış olması

Soru 45
Göktürkler ile ilgili bilgilerden bazıları şunlardır:
I – İlk kez “Türk” adını taşıyan kavim olarak ortaya çıkmışlardır.
II – Doğu batı olmak üzere iki koldan yönetilmişlerdir.
III – Kendilerine özgü yazıya geçmişlerdir.
IV – Orta Asya ‘da devlet kurmuşlardır.
V – Hükümdarları, komşu ülke hanedanlarıyla akrabalık kurmuştur.
Bu bilgilerden hangilerine dayanarak Göktürkler’ de ulusçu bir devlet anlayışı olduğu söylenebilir?

A) I ve II           B) II ve III         C) II ve IV

D) III ve IV          E) IV ve V

Soru 46
Emeviler devrinde, Araplar kendilerini soylu ve diğer Müslüman uluslardan üstün görmüşlerdir. Bütün valilik ve komutanlıklara, önemli memurluklara Araplar getirilmiştir. İslam kültür ve uygarlığının oluşmasında büyük katkıları olan, Araplar dışındaki Müslüman kişilere, Arapların kız vermeleri yasaklanmıştır.
Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A) Emeviler devrinde ırkçılık politikası izlenmiştir.
B) İslam uygarlığında çeşitli kültürlerin katkıları vardır.
C) Emeviler devrinde toplumda ayrıcalıklı bir kesim vardır.
D) Emevi yönetimi, halka eşit olanaklar tanımıştır.
E) Emeviler devrinde askeri ve sivil örgütler kurulmuştur.

Soru 47
Haçlı seferleri sonunda derebeylerin çoğu ülkelerine geri dönememiştir. Dönenler ise maddi güçleri kalmadığından, topraklarını, nüfuzlarını ve ordularını kaybetmişlerdir.
Bu durum Avrupa’da aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?

A) Toplumda eşitliğin yaygınlaşmasına
B) Siyasi yapının değişmesine
C) Ekonomik kalkınmanın hızlanmasına
D) Tarımın önem kazanmasına
E) Sınıf farklarının ortaya çıkmasına

Soru 48
XVI. yüzyılda, Osmanlı Devleti’nde sınırların genişlemesiyle eyalet sayısı artmıştır.
Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulamaz?

A) Beylerbeylerinin sayısının artmasına
B) Eyalet yönetiminde yeni yöntemlerin ortaya çıkmasına
C) Beylerbeylerinin öneminin artmasına
D) Eyalet gelirlerinin azalmasına
E) Merkezi otoritenin denetim gereksiniminin artmasına

Soru 49
Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılın ilk yarısında Müslüman nüfus ile Müslüman olmayanların nüfus oranları XVI. yüzyıldaki oranlarla aynıyken XX. yüzyılın başlarında Müslümanların oranında büyük artış olmuştur.
Bu artışta aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulamaz?

A) Dış göçlerin
B) Sınırların daralmasının
C) Uluslararası antlaşmaların
D) Savaşlarda yenilgiye uğranılmasının
E) Kentleşmeye yönelinmesinin

Soru 50
XIX. yüzyılda, Avrupa malları Osmanlı iç pazarlarına girmiş; diğer yandan hammadde ihracatı yoğunluk kazanmıştır.
Bu bilgiye dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Gümrük vergileri artmıştır.
B) Yerli mal üretiminin ekonomideki payı azalmıştır.
C) Hammadde fiyatları düşmüştür.
D) Osmanlı parası değer kazanmıştır.
E) Tüketim maddesi çeşitlerinde azalma olmuştur.

Soru 51
Osmanlı Devleti’ndeki uygulamalardan bazıları şunlardır:
I. Ülkenin, devleti yöneten aile bireylerinin malı sayılması
II. XVI. yüzyılın sonuna kadar, şehzadelerin devlet yönetiminde deney kazanmaları için sancaklara vali olarak gönderilmesi
III. Hükümdarın yerine tahta geçme hakkının, hükümdarın erkek çocuklarına ait olması
IV. XVII. yüzyıldan itibaren, tahta geçme hakkının devleti yöneten ailenin en yaşlı erkeğine verilmesi
Bu uygulamaların hangilerinde, taht kavgalarını önleme amacı vardır?

A) Yalnız I            B) Yalnız II         C) Yalnız IV

D) I ve II             E) II ve IV

Soru 52
I – Yurdun bütünlüğünü sağlamak
II – Hilafet ve saltanatın devamını sağlamak
III – Ulusun iradesini egemen kılmak
IV – Hıristiyanlara siyasal egemenliği ve sosyal dengeyi bozucu ayrıcalıkların verilmesine karşı çıkmak
Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda öne sürülmüş olan yukarıdaki görüşlerden hangileri birbiriyle çelişmektedir?

A) I ve II           B) I ve III            C) I ve IV

D) II ve III          E) III ve IV

Soru 53
Sivas Kongresi gündeminde yer alan maddelerden bazıları şunlardır:
I -Yabancı işgallere karşı direnme
II -Tutuklanması için emir verilen Mustafa Kemal’i kongre başkanlığına seçme
III -Amerikan mandasını reddetme
IV -Ali Fuat Paşa’yı Umum Kuvayı Milliye Kumandanlığı’na atama
Bu maddelerden hangileri, kayıtsız şartsız bağımsızlığın amaçlandığını gösterir?

A) I ve II           B) I ve III           C) II ve III

D)II ve V          E) III ve IV

Soru 54
Mustafa Kemal, Temsilciler Kurulu adına vilayetlere, sancaklara ve kolordu komutanlıklarına gönderdiği bir genelge ile, Ankara’da bir millet meclisi açılacağını; İstanbul’un işgaliyle dağıtılmış olan Mebuslar Meclisi’nden Anadolu’ya kaçabilen milletvekillerinin haklarının saklı tutulduğunu ve açılacak olan millet meclisine onların da katılabileceğini bildirmiştir.
Bu genelge aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi olamaz?

A) Ulusal iradenin kurumlaştırılmakta olduğunun
B) Ulusal güçlerin etkin kılınmak istendiğinin
C) Yeni meclisin geçici nitelikte olduğunun
D) Ülkede birlik ve beraberliğin sağlanmak istendiğinin
E) Temsilciler Kurulu’nun sivil ve askeri yöneticilerle birlikte hareket etmek gereksiniminde olduğunun

Soru 55
Sevr Antlaşması’nın bir maddesine göre, Osmanlı uyruğundaki herhangi bir kişi, Anlaşma Devletlerinin vatandaşlığına geçebilecek, vatandaşlık değiştirdiği tarihten itibaren kapitülasyonlardan yararlanabilecekti.
Aşağıdakilerden hangisi, bu yolla ulaşılmak istenen amaçlardan biridir?

A) Osmanlı ekonomik hayatında daha fazla etkinlik kazanmak
B) Yabancıların, ülkelerine dönmelerini çabuklaştırmak
C) Merkezi otoriteyi korumak
D) Osmanlı Devleti’ni azınlıklar arasında eşitlik sağlamaya zorlamak
E) Kapitülasyonların kapsadığı alanları artırmak

Soru 56
Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk Türkçe kitabın matbaada basımı 1729 yılında gerçekleşmiştir. 1729‘dan Türk alfabesinin kabul edildiği 1928’e kadar geçen iki yüz yılda otuz bin kitap basılmıştır. Oysa alfabe değişikliğini izleyen on altı yıl içinde aynı sayıda kitap basılmıştır.
1928 yılından sonra basılan kitap sayısının fazla olmasında başlıca etmen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Matbaanın kitap basımında kullanılması
B) Okuryazar oranının artması
C) Kâğıt üretiminin yurtiçinde yapılması
D) Basım işlerinin yurtiçinde yapılması
E) Basılı kitapların el yazması kitaplardan daha ucuz olması

Soru 57
“Demokrasinin tam ve en belirgin hükümet şekli cumhuriyettir.”
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün bu görüşüne uygun cumhuriyet yönetiminin bir özelliği değildir?

A) Egemenliğin ulusa ait olması
B) Yönetenlerin yasalara bağlı kalması
C) Yönetilenlerin tümünün meclise temsil edilmesi
D) Yönetenlerin belli bir süre için seçilmesi
E) Yönetilenlerin, tüm eylem ve işlerinde serbest olması

Soru 58
“Bu inkılap, sözcüğün ilk anda akla getirdiği ihtilal anlamından ileride, ondan daha geniş bir değişmeyi dile getirmektedir.”
Atatürk’ün, bu sözleriyle Türk inkılabına yüklediği anlam aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kendiliğinden değişme ve gelişme
B) Bir isyan sonucu değişme
C) Köklü bir değişiklik getirme
D) Bazı kurumları değiştirmeden koruma
E) Ulusal özellikleri sürdürme

Soru 59
Seçim kanununda 1923 yılında yapılan değişiklikle, 50000 erkek nüfus için bir milletvekili seçilmesi yerine 20000 erkek nüfus için bir milletvekili seçilmesi kabul edilmiştir.
Bu değişiklikle ulaşılmak istenen amaç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halkın devlet yönetimine katılımını artırmak
B) Herkesin seçmen olmasını sağlamak
C) Aday belirleme işini kolaylaştırma
D) Meclisteki gruplaşmaları önlemek
E) Birden fazla partinin mecliste temsil edilmesini sağlamak

Soru 60
Lozan Antlaşması ile Türkiye’de yaşayan azınlıklara bazı haklar tanınmıştır. Ancak bu antlaşmada, Fener Patrikhanesi’nden ve onun, azınlık oluşturan Rumların temsilcisi veya koruyucu olduğundan söz edilmemiştir.
Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?

A) Rum azınlıkların siyasi hakları kısıtlanmıştır.
B) Fener Patrikhanesi, Rumların en büyük patrikhanesi olma özelliğini kaybetmiştir.
C) Türkiye’de yaşayan yabancılar da azınlık statüsündedir.
D) Rum azınlıklara, diğer azınlıklardan daha çok ayrıcalık tanınmıştır.
E) Fener Patrikhanesi’nin siyasal ayrıcalığı yoktur.

Soru 61
Halkçılık ilkesi ile ilgili doğru veya yanlış bazı yargılar şunlardır:
I -Cumhuriyetçilikle yakından ilgilidir.
II -Belli bir grubun devleti anlamındadır.
III -Milliyetçilikle bütünleşir.
IV – Kanun önünde eşitliğin kabulü anlamındadır.
V -Devletin resmi bir dininin olmasını gerektirir.
Bu yargılardan hangileri doğrudur?

A) III ve V            B) IV ve V          C) I,II ve IV

D) I,III ve IV         E) II,III ve IV

Soru 62
Bir kaynağa göre, dört yıl süren Birinci Dünya Savaşı’nda ölenlerin yaklaşık %5’i, beş yıl sekiz ay süren İkinci Dünya Savaşı’nda ölenlerin yaklaşık %48’i sivildir. Üç yıl süren Kore Savaşı’nda ölen sivillerin oranı ise %50’nin çok üzerindedir.
Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki sonuçların hangisine ulaşılabilir?

A) Savaşlarda cephe kavramının değiştiği
B) Uzun süren savaşlarda ölen sivil oranının daha fazla olduğu
C) Cephe gerisinde sivillerin de savaşa hazırlandığı
D) Savaşan devletler sayısının azaldığı
E) Bir ülkede başlayan savaşın başka ülkelere de sıçradığı