Türk- İslam Devletleri Konu Tarama Testi – Test 9

Türk- İslam Devletleri Konu Tarama Testi

1. I. Emevilerin ırkçı politika izlemeleri,
II. Talas Savaşını Abbasilerin kazanması,
III. Sosyal dayanışma ve ahlak kurallarının benzemesi

Yukarıdakilerden hangileri Türklerin İslamiyet’i kabul etme nedenleri arasında yer almaz ?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinin sonuçları arasında gösterilemez ?

A) İslamiyet’in egemenlik alanlarının artması
B) Halifelik kurumunun oluşması
C) İslam dünyası üzerindeki Bizans baskısına son verilmesi
D) Saldırılara karşı İslam dünyasının korunması
E) Batı Avrupa’da İslamiyet’in yayılması

3. Memlûkler’de;
– Ed-Darir, Türkçe olarak “Yüz Hadis” ve Ok Atmak İlmi” isimli iki kitap yazmıştır.
– Tarihçi Ayni, okuduğu tarih kitaplarını Türkçe olarak Sultan Pars-Bay’a açıklamıştır.
– Son hükümdarlardan olan Kansu Gavri, Firdevsi’nin Şehnamesini Türkçe’ye çevirt-miştir.

Bu açıklamalara bakarak Memlüklerin neye çok önem verdiğini söyleyebiliriz ?

A) Bilim B) Edebiyat C) Dil
D) Tarih E) Askerlik

4. Aşağıdaki Türk-İslam devletleri için verilen özelliklerden hangisi yanlıştır ?

A) Karahanlılar – İlk Türk-İslam Devleti

B) Gazneliler – Hindistan’da İslam egemenliğinin sağlan-ması

C) Büyük Selçuklu – Anadolu’nun fethi

D) Anadolu Selçuklu – Anadolu’da kurulan ilk Türk Devleti

E) Tolunoğulları – Mısır’da kurulan ilk Türk devleti

5. Aşağıdakilerden hangisinin, Türk töresini İslam kurallarıyla bağdaştırmaya başlatan devlet olduğu söylenebilir ?

A) Karahanlılar B) Gazneliler
C) Tolunoğulları D) İhşidler
E) Büyük Selçuklular

6. Aşağıdakilerden hangisi Karahanlılara ait bir özellik değildir ?

A) Devleti hanedanın ortak malı olarak kabul etmeleri
B) Ülkeyi Doğu ve Batı diye ikiye ayırarak yönetmeleri
C) Selçuklular tarafından yıkılmaları
D) Türk-İslam sentezini başlatmaları
E) Ticareti geliştirmek için kervansaraylar yapmaları

7. Türklerin kurduğu,
I. Büyük Hun
II. Avrupa Hun İmparatorluğu
III. Göktürk
IV. Uygur
V. Karahanlı
devletlerinden hangilerinin İlkçağ’da kurul-dukları söylenebilir ?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) III ve V E) III, IV ve V

8. Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılışının nedenleri arasında gösterilemez ?

A) Halifelerin eski etkinliklerini elde etmek istemesi
B) Atabeylerinin bağımsız hareket etmesi
C) Türkmenlerin küstürülmesi
D) Merkezi otoritenin zayıf olması
E) Dandanakan Savaşı’nın kazanılması

9. Büyük Selçuklu Devleti 1040 Dandanakan Savaşı’ndan sonra, kendisine katılan göçebe Türkmenleri, İran’da karışıklık çıkarmalarını engellemek ve savaşçı özelliklerinden yararlanmak için batısındaki Bizans sınırlarına yerleştirdi.

Bu bilgiye bakılarak;

I. Selçukluların egemenlik alanlarını artırmak istediği
II. Türkmenlerin Anadolu’da yerleşik yaşama geçtiği
III. Selçukluların İslam dünyasının liderliğini ele geçirdiği
IV. Bizans-Selçuklu ilişkilerinin gergin olduğu

değerlendirmelerinden hangilerine ulaşılır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) III ve IV E) II, III ve IV

10. Timurlular Dönemi’nde; Tarih, Matematik ve Astronomi kitapları Farsça yazılıyor, yazın alanında ise Çağatay Türkçe’si ön planda tutuluyordu. Bu dönemde yaşamış olan Ali Şir Nevai; Türkçe ile Farsça’yı karşılaştırdığı Muhakemat-ül Lügateyn adlı eserinde Türkçe’nin Farsça’dan daha üstün bir dil olduğunu ortaya koymuştur.

Bu bilgiye bakılarak;
I. Türklerde sözlü edebiyatın geliştiği
II. Bilimsel alanda çalışmalar yapıldığı
III. Türkçe’nin Farsça’dan etkilenmediği
IV. Timurlular üzerinde İran kültürünün etkili olduğu

değerlendirmelerinden hangilerine ulaşılır ?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV

11. – Bilge Kağan, adına dikilen anıtta “Babam Kutluk Kağan açları doyurdu, çıplakları giydirdi” demiştir.
– Dul kadınlar için barınma evi, yetimhane, kimsesiz çocuklar için yuva, kör ve felçli hastalar için bakımevleri yaptıran Börioğulları hükümdarı, bu kurumlarda çıkan yemek-lerden daha iyilerini önüne getirilse dahi yemezdi.
– Musul Atabeyi Tolunoğlu Ahmet’in Mısır’daki darüşşifahanesinde zengin, fakir, asker veya esir herkes ücretsiz tedavi edilirdi.

Bu bilgilerin tümüne bakılarak, Türklerde aşağıdakilerden hangisinin geliştiği söylenebilir ?

A) Sosyal devlet anlayışının
B) İnsan haklarının
C) Ekonomik olanaklarının
D) Bilimsel çalışmaların
E) Eşitlik anlayışının

12. İlk Türk-İslam devletlerinden
– Halkının tamamı Türk olan Karahanlılar Batı Türkistan’ı
– İlk Türk-İslam imparatorluğunu kuran Gazneliler, İran, Afganistan ve Hindistan’da,
– Gaznelilere karşı giriştikleri bağımsızlık mücadelesinde başarılı olan Büyük Selçuk-lular, İran, Irak, Suriye, Anadolu ve Hicaz’ı

egemenlikleri altına almışlardır.

Yalnızca bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz ?

A) Karahanlılar döneminde İslam kültürünün etkisinin daha az olduğuna
B) Gaznelilerin çok uluslu bir devlet olduğuna
C) Türkler arasında hakimiyet çatışmalarının yaşandığına
D) Türklerin birden çok devlet kurduğuna.
E) Hindistan’ı alan ilk İslam devletinin Gazneliler olduğuna

13. 
I. Kişi adlarının değiştirilmesi
II. Bilimsel eserlerin Arapça yazılması
III. Yönetimde, törelerin etkinliğini devam ettirmesi
IV. Arapça veya Farsça’nın resmi dil olması
V. İslam dünyasının liderliğinin ele geçirilmesi

Yukarıdakilerden hangileri, Türk kültürünün İslam kültüründen etkilendiğinin gösterge-leridir ?

A) II ve IV B) III ve IV
C) I, II ve IV D) I, III ve V
E) II, III ve V

14. Büyük Selçuklu Veziri Nizamülmülk, bilim ve fikir hareketleri için hazineden her yıl yüz binlerce altın harcamıştır.

Buna bakılarak, aşağıdakilerden hangisine ulaşılır ?

A) Planlı eğitim yapıldığına
B) Gelirlerin giderlerden fazla olduğuna
C) Nizamülmülk’ün kurumlaşmayı sağladığı
D) Eğitimin dinsel nitelikte olduğuna
E) Devletin bilimsel çalışmaları destekle-diğine

15. I. Göktürk Devleti’nde Bumin Kağan İstemi Yabgu’yla, Kutluk Devleti’nde Bilge Kağan Kültigin’le Selçuklularda Tuğrul Bey Çağrı Bey ile devletlerini anlayış ve işbirliği içinde yönetmişlerdir.

Buna bilgiye bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılır ?

A) Yönetimin tek elde toplandığı
B) Hükümdarların, yetkilerini başkalarıyla paylaştığı
C) Türk devletlerinin boylar federasyonu şeklinde örgütlendiği
D) Büyük kardeşlerin hükümdar olduğu
E) Egemenliğin tanrısal kaynaklı olduğu

16. 1220 yılında, Moğollarla yaptığı savaştan sonra batıya giden Harezmşah Türkleri Doğu Ana-dolu’ya yerleşmişlerdir.

Buna dayanılarak, 
I. Harezmşahların Moğollara yenildiği
II. Anadolu’daki Türk nüfusunun arttığı
III. Moğolların Anadolu’yu ele geçirdiği

değerlendirmelerinden hangilerine ulaşılır ?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

17. Müslümanlığı kabul eden ilk Türk devleti olan Karahanlılarda İslam kültürünün etkileri diğer Türk-İslam devletlerine göre daha az olmuştur.

Karahanlıların, 

I. Halkının tamamının Türklerden oluşması
II. Satuk Buğra Han’ın Abdülkerim adını alması
III. İslamiyet’in yeni kabul edilmiş olması

özelliklerinden hangilerinin, bu duruma neden olduğu savunulabilir ?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

18. Türk-İslam devletlerinde çok sayıda bilim adamı yetişmesinde;

I. Büyük medrese ve kütüphanelerin açıl-ması
II. Kervansaraylar yapılması
III. Hükümdarların bilim adamlarını destekle-mesi

gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir ?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

19. Türkler tarih boyunca değişik coğrafyalarda yaşamışlardır. Orhun-Selenga ırmakları arasında Hunlar, Tuna boylarında Avarlar, Kafkasya’da Hazarlar, Anadolu’da Selçuklular gibi…

Bu durumun, aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenemez ?

A) Türk kültüründe farklılıkların oluşmasına
B) Türk kültür ve uygarlığının geniş bölgelere yayılmasına
C) Türk tarihinin incelenmesinin zorlaşmasına
D) Çeşitli toplumlarla etkileşim içine girmelerine
E) Göçebe yaşanmasına
20. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bağdat’ta kurduğu Nizamiye Medresesi’nde;

– Eğitim ücretsizdi,

– Tüm masraflar vakıflar aracılığıyla karşı-lanırdı,

– Dinsel bilimlerin yanında pozitif bilimler de okutulurdu.

Bu bilgilere dayanılarak 

I. Eğitim kurumları için vakıfların önemli olduğuna
II. Bilim adamlarının yetişmesinde medrese-lerin katkılarının bulunduğuna
III. Dinin, toplumsal ve siyasi hayatta etkili olduğuna

değerlendirmelerinden hangisine ulaşılır ?

A) Yalnız I B) Yalnız III
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III

21. Türklerin İslamiyet’e geçmesinde bir dönüm noktası olan 751 Talas Savaşı’nın en önemli nedeni; Çinlilerin ve Müslüman Arapların (Abbasilerin) Orta Asya’yı ele geçirmek istemeleridir. Bu savaşta Türklerin Abbasilerle işbirliği yapmaları savaşın sonucunun belirlenmesinde etkili olmuştur.

Bu bilgiye bakılarak;
I. Müslümanların cihat politikası izledikleri
II. Abbasilerin tüm Müslümanları eşit tuttuğu (Ümmet politikası izledikleri)
III. Talas Savaşı’nı Çinlilerin kaybettiği
IV. Çinlilerin, Türklerin üstünlüğünü kabul ettiği
değerlendirmelerinden hangilerine ulaşılır ?

A) I ve II B) I ve III B) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV

22. – Eyaletlere vali olarak gönderilen hanedan üyesi valilerin (meliklerin) yardımcıları olan atabeylerin, Büyük Selçukluların zayıflaması üzerine kurdukları devletlere atabeylikler denir.

– Atabeylik sistemi Anadolu Selçuklu Devleti’nde de uygulanmasına rağmen bu devletin yıkılmasından sonra atabeylikler oluşmamıştır.

Bu bilgilerin ikisi birlikte değerlendiril-diğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılır ?

A) Anadolu Selçuklu Devleti’nde atabeylerin yetkilerinin kısıtlandığına
B) Büyük Selçuklu Devleti’nin Anadolu’da egemenlik kurduğuna
C) Büyük Selçuklu Devleti’nin uzun ömürlü olmadığına
D) Anadolu Selçuklu sultanlarının Büyük Sel-çuklulardaki taht kavgalarına karıştıklarına
E) Büyük Selçuklu topraklarında çok sayıda devlet kurulduğuna
23. Moğolların ilerlemesi, Mısır’daki Memlüklerle, 1260 yılında yaptığı Ayn Calud Savaşı ile son bulmuştur.

Yalnızca bu bilgiye bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılır ?

A) Memluklerin Türk kökenli olduklarına
B) Moğolların Asya’da kurulduklarına
C) Moğolların Türk kültürünün etkisinde kaldıklarına
D) Moğolların Mısır’ı ele geçiremediklerine
E) Memlüklerin Halifeliği koruduklarına

24. Moğollar, geniş bölgeleri egemenlikleri altına aldıktan sonra yönetim kadrolarına Uygur Türklerini getirmişlerdir.

Bu bilgiye bakılarak aşağıdakilerden hangi-sine ulaşılır ?

A) Moğolların Asya kökenli olduklarına
B) Moğolların kısa sürede parçalandıklarına
C) Türklerle Moğolların ana yurtlarının aynı bölge olduğuna
D) Moğol yönetiminde Türklerin etkili oldu-ğuna
E) Moğolların Uygurlarla savaştıklarına

25. İslamiyet’in kabul edilmesinden sonra Türk sanatı üzerinde İran ve Arap etkileri artmıştır.

Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir ?

A) Türklerin, İslam sanatını etkilediklerinin
B) İran ve Araplarla ilişkilerin arttığının
C) Türklerin, İran ve Arabistan’ı egemenlikleri altına aldıklarının
D) İslamiyet öncesine ait geleneklerin sürdü-rüldüğünün
E) İranlılar ve Araplarla savaşlar yapıldığının

26. Gazneli Mahmut; görüşmek için yanına çağırdığı Selçuklu Türklerinin lideri Arslan Yabgu’yu, on binin üzerinde atlıya sahip olduğunu anlayınca önce tutuklamış, sonra da öldürtmüştür.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ulaşılamaz ?

A) Gaznelilerle Selçukluların aynı dönemde yaşadıklarına
B) Selçukluların, Gaznelilerle ilişkilerini geliştirmek istediklerine
C) Sultan Mahmut’un Selçuklulara karşı önlem aldığına
D) Selçukluların Gaznelileri yendiğine
E) Selçukluların önemli bir siyasi güç haline geldiğine

27. Büyük Selçuklu Devleti; temel geçim kaynağı hayvancılık olan savaşçı göçebe Türkmenleri giderek zayıflayan Bizans’ın elindeki Anadolu sınırlarına yerleştirdi.

Bu bilgiye dayanılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz ?

A) Türkmenlerin yerleşik hayata geçtiğine
B) Selçukluların egemenliğindeki insan sayısının arttığına
C) Anadolu’nun hayvancılığa elverişli olduğuna
D) Selçukluların egemenlik alanlarını artırmak istediğine
E) Türklerle Bizans’ın ilişkilerinin gergin-leştiğine

28. Timur İmparatorluğu’nda; tarih, matematik ve astronomi kitapları Farsça yazılmasına rağmen yazın (edebiyat) alanında Çağatay Türkçesi ön plana geçmiştir. Mimari alanda ise, bu devletin tekniği ve süslemeleri İran’da uzun yıllar etkisini sürdürmüştür.

Yalnızca bu bilgiye bakılarak,
I. Timur’un İran’ı fethettiği
II. Timurluların bilim ve sanata önem verdikleri
III. Kültürel alanda İranlılarla karşılıklı bir etkileşime girişildiği

değerlendirmelerinden hangilerine ulaşılır ?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

29. İlk Müslüman Türk devletlerinden Gazneliler Hindistan’da, Büyük Selçuklular ise Anadolu’da İslamiyet’i yaymışlardır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin bu iki devletin ortak özelliği olduğu söylenebilir?

A) Birbirleriyle savaştıkları
B) Egemenlik alanlarını artırdıkları
C) Aynı dönemde yaşadıkları
D) Kendilerinden sonra kurulan devletleri etkiledikleri
E) Sürekli orduya sahip oldukları

 

YANIT ANAHTARI
1. E
2. B
3. C
4. D
5. 
6. C
7. 
8. E
9. B
10.
11.A
12.E
13.C
14.
15.B
16.C
17.D
18.D
19.
20.E
21.
22.
23.
24.D

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.