Ders: Tarih 9

Ünite: İslam Tarihi ve Uygarlığı Ünitesi

Konu: Türk İslam Devletleri Ünitesi Test Çözümü

İlk Türk İslam Devletleri Testi – Test 6

1.    Talas Savaşı (751) Türk tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir.

Bu yargı Talas Savaşı’nın;

  I.  Karlukların bağımsız olmasını sağlamıştır.

 II.  Türkler ve Arapların kağıt yapımını öğrenmesinde etkili olmuştur.

III.  İslamiyet Türkler arasında hızla yayılmaya başlamıştır.

IV. Çin, Türkler ile Araplar karşısında başarısız olmuştur.

 V. Türk – İslam tarihi başlamıştır.

sonuçlarından hangileri ile doğrudan bağlantılıdır?

A)  I ve II

B)  II ve III

C)  III ve IV

D)  III ve V

E)  IV ve V

2.    Talas Savaşı Abbasiler ile Çinlilerin yaptığı bir savaştır. Türklerin Abbasilerin yanında yer aldığı bu savaşı Çin yitirmiştir.

Bu bilgi, Talas Savaşı ile ilgili;

  I.  Müslüman Araplar ile Türkler arasında olumlu ilişkilerin gelişmesi

 II.  Karlukların bağımsız olması

III.  Orta Asya’nın Çinlileşmesinin önlenmesi

IV. Kağıt yapımının Çin dışına yayılması

sonuçlarından hangilerinin doğrudan göstergesi olamaz?

A)  I ve II

B)  I ve III

C)  II ve III

D)  II ve IV

E)  III ve IV

3.    Karahanlıların bazı özellikleri şunlardır:

  I.  İslamiyet’i resmi din olarak kabul etmişlerdir.

 II.  Resmi dilleri Türkçe’dir.

III.  Devleti hanedanın ortak malı olarak kabul etmişlerdir.

IV. İkili yönetim anlayışını benimsemişlerdir.

 V. Karluk, Yağma, Çiğil boylarının birleşmesi ile kurulmuştur.

Bunlardan hangileri Karahanlılar Devleti’nin yıkılmasında etkili olan faktörlerdir?

A)  I ve II

B)  II, III ve IV

C)  III, IV ve V

D)  I ve IV

E)  IV ve V

4.    Karahanlılarda,

–    Yusuf Has Hacib’in Türkçe yazdığı Kutadgu Bilig ideal Türk devlet yapısını,

–    Kaşgarlı Mahmut’un yazdığı Divan-ı Lügat-it Türk adlı sözlük Türkçe’nin Arapça’ya üstünlüğünü ortaya koymuştur.

Buna göre Karahanlılar ile ilgili;

  I.  Arapça resmi dil olarak benimsenmiştir.

 II.  İlk Türk-İslam devletidir.

III.  Türk kültürünü korumaya çalışmıştır.

genellemelerinden hangilerine ulaşılabilir?

A)  I, II ve III

B)  I ve II

C)  Yalnız II

D)  II ve III

E)  Yalnız III

5.    Gazne Devleti’nin bazı özellikleri şunlardır:

  I.  Sultan mutlak egemendir.

 II.  İslamiyet’in Hindistan’a yayılmasında etkili olmuştur.

III.  Karahanlılarla işbirliği yaparak Samanoğullarını yıkmıştır.

IV. Sultan yasa yapma, yargı ve yürütme otoritesine sahiptir.

 V. Hükümdarları Abbasi halifesinin verdiği sultan sanını kullanmışlardır.

Bunlardan hangileri Gazne Devleti’nin monarşik özelliğinin göstergesidir?

A)  I, IV ve V

B)  I, II ve III

C)  I, II ve IV

D)  I, III ve V

E)  I, III ve IV

6.    –    Karahanlılar, Karluk, Yağma ve Çiğil boylarının kurduğu, yöneten ve yönetilenlerin Türk olduğu ilk Türk-İslam devletidir.

–    Gazneliler, Kalaç Türklerinin kurduğu İranlı, Hintli, Afganlı toplulukları da egemenliği altına alan Türk-İslam devletlerinden birisidir.

Bu bilgilere göre Gaznelileri Karahanlılardan ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Çok uluslu devlet olması

B)  İslam dinini benimsemesi

C)  Hükümdarlarının Türk olması

D)  Türk-İslam kültürünü geliştirmesi

E)  Selçuklularla savaşması

7.      I.  İslamiyet’i Hindistan’a yaymışlardır.

 II.  Kuruldukları yerin adını almışlardır.

III.  Karahanlılar ile işbirliği yaparak Samanoğullarını yıkmışlardır.

Bu özelliklerden hangileri Gazne Devleti’nin İslamiyet’e yaptığı en büyük katkı olarak kabul edilir?

A)  Yalnız I

B)  Yalnız II

C)  Yalnız III

D)  I ve II

E)  II ve III

8.    Memlük Devleti’nde herkes yeteneği ölçüsünde çeşitli görevlere getirilmiş ve hükümdarlar başarılı komutanlar arasından seçilmiştir.

Buna göre Memlük Devleti için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A)  Kültürel gelişmelere önem verdiği

B)  Babadan oğula geçen geleneksel saltanat sistemini benimsemediği

C)  Ulusal kimliğini korumak için önlemler aldığı

D)  Mısır’da kurulan ilk Türk devleti olduğu

E)  Hükümdarlarının aynı zamanda halife kabul edildiği

9.    Memlûk Devleti’nde hükümet adına Tacir-el Memâlik denilen bir yüksek görevli tarafından satın alınan Memluklar (Köle Türk çocukları) Kahire kalesindeki okulda eğitilir, sonra yeteneklerine göre saray ve askeri birliklere gönderilirlerdi. Derece derece yükselerek emir hatta sultan bile olabilirlerdi.

Buna göre Memlûk Devleti’nin yönetimi için;

  I.  Sultanlar aynı soydan gelmemiştir.

 II.  Devleti hanedanın ortak malı kabul eden anlayış benimsenmiştir.

III.  Hükümdarlık babadan oğula geçmemiştir.

IV. Her emirin hükümdar olma hakkı vardır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A)  Yalnız I

B)  I ve II

C)  I, II ve III

D)  I, III ve IV

E)  I ve III

10.  Anadolu’ya ilk Selçuklu akınları Çağrı Bey komutasında 1018’de başlamıştır. Dandanakan Savaşı’ndan (1040) sonra bu akınlar daha sistemli hale gelse de Anadolu’nun Türk yurdu olmaya başlaması ancak Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonradır.

Buna göre Malazgirt Savaşı’na kadar Anadolu’ya yapılan Selçuklu akınlarının amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A)  Ganimet elde etmek

B)  Bizans’ı yıpratmak

C)  Anadolu’yu tanımak

D)  Anadolu’da yeni bir Türk devleti kurmak

E)  Bizans’ı tanımak

11.  Dandanakan Savaşı’yla Selçuklular, Gazne ordusunun bütün hazinelerini, mallarını, silahlarını ele geçirdiler. Bundan böyle artık Gazne’de Selçukluların karşısına çıkacak ciddi bir kuvvet kalmamış, tarihin akışı değişmiştir.

Bu bilgiye göre Dandanakan Savaşı için;

  I.  Türk tarihinde bir dönüm noktasıdır.

 II.  İki Türk – İslam devleti arasında olmuştur.

III.  Gazne Devleti yıkılma sürecine girmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A)  Yalnız I

B)  I, II ve III

C)  Yalnız II

D)  II ve III

E)  Yalnız III

12.  Bizans ile Selçukluların yaptığı savaşlardan Malazgirt (1071) vatan kuran savaş niteliği taşırken, Miryokefalon (1176) ise vatan kurtaran savaş özelliğini taşır.

Bu iki savaşın;

  I.  Türklerin Anadolu’ya yerleşmesi

 II.  Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atamayacağını kabul etmesi

III.  Haçlı Seferlerinin başlaması

IV. Anadolu’da ilk Türk beyliklerinin kurulması

 V. Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurulması

sonuçlarından hangisi yukarıdaki yargıya kanıt oluşturmaz?

A)  I

B)  II

C)  III

D)  IV

E)  V

13.  Tuğrul Bey döneminde;

  I.  Dandanakan Savaşı’yla Horasan alınmış,

 II.  Pasinler Savaşı ile Bizans yenilgiye uğratılmış,

III.  Abbasi halifesi koruma altına alınmıştır.

Bu gelişmelere bakılarak Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili olarak aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılamaz?

A)  Sınırlarını genişletmeye önem vermiştir.

B)  İslam dünyasının liderliğini üstlenmiştir.

C)  Bizans’ın zayıflamasında etkili olmuştur.

D)  İslam dininin korunmasını sağlamıştır.

E)  Türk kültüründen tamamen uzaklaşmıştır.

14.  Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah tarafından İsfahan’da bir rasathane kurulmuş, Ömer el Hayyam ve arkadaşları bu rasathanede gözlemler yaparak Zich-i Melikşahi ve Takvim-i Celali’yi hazırlamışlardır.

Buna göre;

  I.  Selçuklu hükümdarları bilimsel gelişmeleri desteklemişlerdir.

 II.  Selçuklular döneminde önemli İslam bilginleri yetişmiştir.

III.  Türk – İslam dünyasında pozitif bilimlere önem verilmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A)  I, II ve III

B)  I ve II

C)  I ve III

D)  Yalnız III

E)  II ve III

15.  Büyük Selçuklu Devleti Türkmenlere dayalı olarak kurulmuş ancak İran’a egemen olunca İran kültürünün etkisi altında kalmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti’nde de Anadolu’da kurulmasına karşın İran kültürü etkili olmuştur.

Buna göre;

  I.  Anadolu Selçuklu, Büyük Selçuklu Devleti’nin uzantısıdır.

 II.  Türkler ulusal kimliklerini yitirip İranlılaşmışlardır.

III.  Türkler Çin kültürü yerine İran kültürünü tercih etmişlerdir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A)  I, II ve III

B)  I ve II

C)  Yalnız I

D)  II ve III

E)  Yalnız III

16.  Medreselerin resmi bir kurum olarak devlet eliyle kuruluşu 10.yy.da Karahanlılar zamanında olmuştur. Gaznelilerde medrese yapımı sürmüştür. İslam dünyasında medrese örgütünün gelişmesinde en büyük aşama Büyük Selçuklu Devleti tarafından, özellikle Nizamiye Medreseleri ağını gerçekleştirmesi ile yapılmıştır.

Buna göre,

  I.  İslam dünyasında eğitime önem verilmiştir.

 II.  Türklerin eğitim alanında da İslamiyet’e katkısı olmuştur.

III.  Türk-İslam dünyasında medrese eğitimi süreklilik göstermiştir.

IV. Medreseler Avrupa kültür ve uygarlığının gelişmesinde önemli yer tutmuştur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A)  I, II ve III

B)  Yalnız II

C)  II, III ve IV

D)  III ve IV

E)  Yalnız IV

17.    I.  Üretimin artmasını sağlamak

 II.  Halk-devlet işbirliğini gerçekleştirmek

III.  En ücra köşelerde bile asayiş ve güvenliği sağlamak

IV. Hazineden harcama yapmadan asker yetiştirmek

Selçuklularda uygulanan İkta Sistemi’nin yukarıdaki amaçlarından hangileri doğrudan toplumsal içeriklidir?

A)  Yalnız I

B)  II ve III

C)  II ve IV

D)  III ve IV

E)  Yalnız IV

18.  Büyük Selçuklu Devleti’nde yönetim eski Türk geleneklerine göre hanedan üyeleri arasında paylaştırılmıştır. Hanedan üyeleri kendi bölgelerini yönetmekle birlikte bağlı devletler, yerel beylikler gibi imparatorluğun başındaki Büyük Sultan’a bağlıydılar.

Buna göre Büyük Selçuklu Devleti’yle ilgili olarak;

  I.  Feodal özelliklere sahiptir.

 II.  Devlet otoritesinin korunmasına yönelik uygulamaları vardır.

III.  Teokratik, bürokratik nitelik taşır.

IV. Fars kültürünü tamamen benimsemiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A)  I ve III

B)  I, III ve IV

C)  I ve II

D)  II, III ve IV

E)  III ve IV

19.  Büyük Selçuklu Devleti;

  I.  “Devlet hükümdar ailesinin ortak malıdır” anlayışını benimsemiştir.

 II.  Oğuzlar tarafından kurulmuştur.

III.  Melikleri eğiten atabeylere yönetme hakkını vermiştir.

IV. Melikşah döneminde en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

 V. Fars kültüründen etkilendiği gibi yönetimde İranlılara yer vermiştir.

Yukarıdakilerden hangileri Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılmasında etkili olmuştur?

A)  I ve III

B)  I ve II

C)  I, II ve IV

D)  I ve V

E)  I, II ve V

20.  Türk-İslam Tarihi’nde;

–    Büyük Selçukluların Gaznelilere karşı kazandığı Dandanakan Savaşı’ndan sonra Abbasi Halifesi’nin Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey’den Şii Büveyhoğullarına karşı yardım istemesi,

–    Kurtarılmasının ardından Halife’nin Tuğrul Bey’e “Sultan” sanını vermesi ve onu Doğu ile Batı’nın hükümdarı ilan etmesi,

olayları aşağıdaki savaşlardan hangisini ortaya çıkarır?

A)  Halife’nin Dandanakan Savaşı’ndan sonra Tuğrul Bey’den çekindiği

B)  Sultan’ın din bakımından Halife’ye, Halife’nin de siyaset bakımından Sultan’a bağlı olduğu

C)  Türk hükümdarlarının ilk kez Sultan sanını kullandığı

D)  Doğu’da ve Batı’da Abbasilerden başka güçlü devlet bulunmadığı

E)  Gazneliler ile Büveyhoğullarının işbirliği içinde olduğu