Küba Füzeleri Buhranı

KÜBA FÜZELERİ BUHRANI

U-2 buhranı ile Küba Füzeleri buhranı arasında bir bakıma büyük benzerlik vardır. Nasıl Amerika U-2 casus uçaklarını Sovyetlerin haberi olmadan Sovyet toprakları üzerinde uçurmuş ise, Sovyetler de Amerika’nın haberi olmadan Florida kıyılarından 90 mil uzaklıktaki yani Amerika’nın burnunun dibindeki Küba’ya Amerika’ya yönelik füzeler yerleştirmiştir.

Birincisinde (U-2 Olayı) gürültüyü koparan Kruşçev iken, ikincisinde (Küba Füzeleri) Başkan Kennedy oldu.

Küba Buhranı’nın iki önemli özelliği vardır. Birincisi, fevhalade “korkutucu” olmasıdır. Zira, nükleer silahlar çıktığından beri ilk defa insanlık bir nükleer savaşın eşiğine geldi. Buhranın doğurduğu gerginlik içinde Amerika veya Sovyetlerden birinin düğmeye basarak nükleer savaşı başlatması ancak bir an meselesi haline geldi. Bu durum, dünyanın ne kadar ince bir denge üzerinde durduğunu gösterdi.

İkincisi, bu buhran “öğretici” oldu. Bir nükleer savaşın eşiğine kadar gelinmiş olması ve dünyanın dayandığı ince dengenin ne kadar kolaylıkla kopabileceğini görülmesi, iki “süper devlet” arasındaki sertlik ilişkilerinin tehlikesini ortaya koydu ve bu ilişkilerde yumuşamanın ne kadar gerekli olduğunu gösterdi. Bu nedenle, bu krizden sonra Doğu ve Batı blokları arasında bir yumuşama sağlama yönünde yavaş yavaş bir takım adımlar atılmaya başlandı.

Aslında Küba Buhranı’nın kaynağını, Küba ile Amerika arasında 1959’dan itibaren gelişen bir gerginlik oluşturmaktadır. 1960’tan itibaren Küba’nın, Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler kurması, Amerika’yı harekete geçirdi ve Küba’yı işgal etme girişiminde bulundu.

 

Domuzlar Körfezi Çıkarması (17 Nisan 1961):

Kenedy, daha  seçilmeden önce Amerikan Haberalma Teşkilatı (CIA), Fidel  Castro’yu devirmek için bir plan hazırlamıştı.

Buna göre Kübalı mülteciler, aylarca askeri kamplarda eğitim görerek bir çıkarma için hazırlanmışlardı. Bunlar Küba’ya çıkar çıkmaz Küba halkı Castro’ya karşı ayaklanacak ve bu kuvvetlerle birleşecekler ve Castro devrilecekti. Çıkarma “Domuzlar Koyu” denilen bir yere yapılacaktı. Fakat 17 Nisan 1960’ta yapılan çıkarma tam bir fikaskoyla sonuçlandı.

Bu olay, Castro’yu daha da sola itti ve Castro, Küba’nın sosyalist bir devlet olduğunu açıkladı. Bu gelişmeler üzerine Sovyetler 1962’den itibaren Küba’ya füze yerleştirmeye başladı. Böylelikle Küba Sovyetlerin bir uydusu haline gelirken, Amerika ile Küba arasındaki ilişkiler iyice sertleşti.

Küba Buhranı dünyayı neredeyse üçüncü bir  savaşın eşiğine getirmişti. Birleşmiş, Milletlerin araya girmesiyle karşılıklı olarak füzelerin sökülmesi kararlaştırıldı. Sovyetler Küba’daki füzeleri sökerken, Amerika da Türkiye’deki füzeleri sökecekti.