CUMHURİYETÇİLİK

Cumhuriyetçilik, Atatürk İlkeleri’nin başında gelir. Türk ulusunun Kurtuluş Savaşı’yla birlikte gerçekleştirmek istediği yönetim biçimidir. Osmanlı Devleti’nin mutlak ve teokratik yönetimine alternatif olarak benimsenmiştir.

Cumhuriyetçilik, devletin yönetim biçiminde ulusal iradenin egemen olmasıdır.

Cumhuriyetçilik, kavram olarak bir devlet biçimidir. Bu devlet biçiminde ülke, ulus ve egemenlik bütünü oluşturan unsurlardır.

Cumhuriyetçilik, milli egemenliğin ve hürriyetin temelini oluşturan, insan onuruna en çok yaraşan, egemenliği hiçbir koşul tanımadan millete veren, ülkenin yönetiminde halkı söz sahibi yapan bir yönetim biçimi ve yeni kurulan Türk Devletinin rejimini, yönetim tarzını belirleyen ilkedir.

Cumhuriyetçilik ilkesi, devletin biçimini belirleyerek, devlet düzen ve yönetiminde kişisellik ve keyfiyetin egemen olmasını engelleyen en sağlam güvence ve temel ilkedir. Bilindiği gibi Anayasamızın 1. Maddesi devlet şeklimizin Cumhuriyet olduğunu belirler ve bu maddenin değiştirilmesi ve başka bir biçime konması teklif bile edilemez.

Cumhuriyet, ırk, din, dil ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm vatandaşların paylaştıkları ve yararlandıkları siyasi rejim ulusçu, demokratik, özgürlükçü ve çoğulcu bir yönetimdir.

Cumhuriyetçilik, yeni Türk Devletini yaratan Türk İnkılabının siyasal görünüşüdür ve bütün Türkiye Cumhuriyeti anayasalarının temel ilkesi ve ana değeri olmuştur. Cumhuriyetçilikte devlet düzeninde ve yönetiminde millet iradesi egemen olduğu için devlet hayatında kişisel otorite ve keyfiliği önlemenin güvencesini oluşturur. Cumhuriyet düzeninde ekonominin halkın yararına düzenlenmesi, refahın yayılması ve kültürün geliştirilmesi esastır. Cumhuriyet rejimi vatandaşların kendilerini geliştirebilmeleri için gerekli tüm şartları hazırlamakla yükümlüdür.

Cumhuriyet bir devlet biçimidir. Bu sistemde devlet başkanının belli bir süre için seçilerek işbaşına gelmesi gerekir. Cumhurbaşkanı ile beraber diğer yasa koyacak kimselerin de seçimle belirlenmesi gerekir. Yöneticilerin seçimle göreve getirilmesi ile Cumhuriyet tam anlamıyla belirlenmiş sayılmaz. Yapılan seçimlere kimlerin katılacağıda önemlidir. Bazı sistemlerde bu hak belli bir grup vatandaşa verilmiştir. Sadece bunların oylarıyla kadrolar oluşturulmakta ve bunlar tüm toplumu yönetmektedir. Günümüz Cumhuriyet anlayışına ters düşen bu tür Cumhuriyetlere “Aristokrat” veya “Oligarşik” cumhuriyet denir.