I. Dünya Savaşı

I. DÜNYA SAVAŞI

Savaşı hazırlayan gelişmeler ve devletlerin emelleri insanlık tarihi için bir felaket olan I. Dünya Savaşı’nı hazırlayan en önemli gelişme büyük devletler arasındaki sömürge rekabetidir.

Coğrafi Keşiflerden bir süre sonra sömürge yarışına giren İngiltere, denizlerde güçlü olmasının da verdiği avantajla İspanya, Portekiz ve Fransa gibi devletlere de üstünlük sağlayarak büyük bir sömürge imparatorluğu kurmuştur. Sömürgelerinden topladığı hammaddeyi teknolojik gelişmelerle birleştirerek sanayi devrimini gerçekleştiren İngiltere’nin hammadde ve pazar ihtiyacını karşılamak amacıyla sömürge arayışlarını arttırması ve bu alana yaptığı yatırımların sonucunda XIX. yüzyılda “üzerinde güneşin batmadığı” bir İngiliz sömürge imparatorluğu ortaya çıkmıştır.

XIX. yüzyılın ikinci yarısında Almanya ve İtalya’nın birliklerini kurmaları ve kısa sürede sanayileşerek hammadde ve pazar arayışına girmeleri mevcut dünya dengelerini alt-üst etmiştir. O zamana kadar rakipsiz olan İngiltere, Alman çıkışı karşısında sömürgelerini koruma endişesine girerken, Fransa ve Rusya yanı başlarındaki bu güç odakları karşısında müttefik arayışlarına girmişlerdir. Almanya’nın güçlenmesi üç tarihi düşmanı (İngiltere, Fransa ve Rusya) birbirlerine yaklaştırmıştır.

İngiltere ile girdiği sömürge rekabetinde avantaj sağlamak ve gücünü arttırmak isteyen Almanya, 1882 yılında İtalya ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile “Üçlü İttifak”ı kurmuştur.

Üçlü İttifak’ın kurulmasından sonra Fransa, Rusya ve İngiltere arasındaki yakınlaşma gayretleri hızlanmış ve 1907 yılında bu üç devlet “İtilaf Devletleri” blokunu oluşturmuşlardır.

Almanya’nın güçlenmesi İngiltere ve Fransa’nın işine gelmiyordu. Bu nedenle bu iki devlet aralarında Almanya’ya karşı bir birlik oluşturdular.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ise Rusya’nın tehdidi altındaydı. Almanya, bu iki devlet arasındaki anlaşmazlıkta Avusturya-Macaristan’ın tarafını tuttu. Çünkü Rusya’nın Balkanlara inmesi Almanya’nın da işine gelmiyordu. Böylece Rusya zorunlu olarak İngiltere ve Fransa’ya yaklaştı.

İşte XX. yüzyılın başlarında Avrupa’nın güçlü devletleri yukarıda söylenen nedenlerle bir gruplaşma içine girdiler. Önemsiz sayılabilecek bir olay gerginleşmeyi bir savaşa dönüştürecektir.

 

Özetlersek;

–    1870’de İtalya’nın, 1871’de Almanya’nın siyasal birliklerini kurmaları Avrupa’da siyasal dengeleri bozdu.

–    Almanya sömürgeler ele geçirerek ekonomik alanda güçlenmek isterken, İngiltere, Almanya’nın askeri gücünü kurmak, rekabetle başa çıkamadığı sanayi üstünlüğünü ve ekonomik durumunu savaşla geriletmek azmindeydi.

–    Fransa, Almanya’ya kaptırdığı Alsac-Loren’i geri almak istiyordu.

–    Rusya, boğazları ele geçirip, Akdenize inmek istiyordu.

–    İtalya, işgal ettiği Trablusgarb ve Oniki Ada’da köklü olarak yerleştikten sonra Anadolu’nun Akdeniz kıyılarına göz dikmiştir.

–    Avusturya, Balkanlarda söz sahibi olmak istiyordu.

–    Yunanistan, Balkan Harbi’nde işgal ettiği Makedonya’nın zengin kısmı ile Ege adalarını ele geçirmiş olmakla yetinmeyip, Batı Anadolu topraklarına göz dikmişti.

–    Bulgaristan, “Büyük Bulgaristan” projesini gerçekleştirmek istiyordu. Bu amaçla diğer Balkan devletlerinin aksine İttifak Devletleri grubuna girmeyi uygun bulmuştu.

–    Sırbistan, kendi bölgesinde genişlemek istiyordu.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.