Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Yenileşme Hareketleri Ve Bu Hareketlerin Başarısızlığının Nedenleri

OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDAKİ YENİLEŞME HAREKETLERİ VE BU HAREKETLERİN BAŞARISIZLIĞININ NEDENLERİ

Osmanlı Devleti, XVII. Yüzyıldan itibaren devletin kötü gidişatını düzeltmek amacıyla önceliği askeri olmak üzere bir takım askeri ıslahatlara yönelmiştir. Ancak gerek bu yüzyılda gerekse XVIII. Yüzyılda yapılmak istenen ıslahatlar yüzeysel olmuş, sorunların kökenine inilmemiş, geçici tedbirlerle yetinilmiştir. Baskı ve şiddet kullanılarak yapılan ıslahatlar bir çözüm getirmemiş, bir devlet politikası olarak hazırlanmamış, önde gelen devlet adamları tarafından hazırlanıp uygulanmış, dolayısıyla kişilere bağlı kalmıştır. XVIII. Yüzyılın başlarında Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilerek Avrupa’dan yararlanma yoluna gidilmişse de bu girişim askeri alanda sınırlı kalmıştır.

III. Selim ve II. Mahmut dönemlerinde girişilen ıslahatlar daha kalıcı olmuştur. Bu dönemde eğitim ve kültürel alanlarda da ıslahatlara girişilmiştir. Tanzimat ve Islahat Fermanlarıyla birlikte ileride meşrutiyeti hazırlayacak aydınların yetişmesine olanak sağlanmıştır.

I. ve II. Meşrutiyet dönemlerinde Osmanlı Devletinde parlamenter rejime geçilmişse de tam anlamıyla amacına ulaştığını söyleyemiyoruz. Yapılan tüm yeniliklere rağmen hem parçalanma ve çöküş, hem de büyük devletlerin içişlerimize karışması önlenememiştir.