SANAYİ İNKILABI’NIN NEDENLERİ VE ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİMLER

İnsan ve hayvan gücüyle yapılan üretimden, makine gücüne dayalı üretime geçişe “Sanayi İnkılâbı” denir.

Sanayi İnkılâbı ilk olarak 1750’li yıllarda İngiltere’de başlamış, daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayılmıştır.

İngiltere’de, buhar gücü ile çalışan dokuma fabrikalarının kurulması, Sanayi İnkılâbı’nın başlangıcı olarak kabul edilir.

Nedenleri:

•  Coğrafi Keşifler sonucu gelişen sömürgecilik vasıtasıyla, sermaye, hammadde ve insan birikimi olması
•  Bilim ve teknik alanındaki gelişmeler
•  Buharın makinede kullanılması

Sonuçları:

•  İnsan ve hayvan gücünün yerini makine gücü, küçük imalathanelerin yerini büyük fabrikalar aldı.
•  Buhar ile işleyen makineler çoğaldı, üretim arttı ve uluslararası ticaret gelişti. Buna karşın emek azaldı.
•  Üretilen malların fiyatları ucuzladı. Pazar sorunu ortaya çıktı.
•  Buhar gücüyle çalışan lokomotifler ve çelik gemiler yapıldı, bu durum ulaşım ve haberleşme alanında kolaylık sağladı.
•  Teknolojik gelişmeler sayesinde yeni yollar ve kanallar açıldı (Panama, Süveyş Kanalı vb.), uluslar arası ticaret canlandı.
•  Sanayinin gelişmesiyle hammadde ve pazar arayışı ortaya çıktı, Avrupa devletleri arasında sömürge yarışı hızlandı. Bu da I.ve II. Dünya Savaşları’nın en önemli nedeni oldu.
•  İşçi sınıfı ortaya çıktı, bu sınıfın haklarını korumak için sendikalar kuruldu.
• Büyük kentler kuruldu, Köylerden kentlere göçler hızlandı ve  şehirlerin sosyal sorunları arttı.
•  Yeni düşünce akımları ortaya çıktı (kapitalizm,sosyalizm,liberalizmvb).

Sanayi İnkılâbı, Osmanlı Devleti’ni olumsuz yönde etkiledi. Osmanlı Devleti Avrupa Devletlerinin açık pazarı durumuna geldi. Osmanlı pazarları ucuz ve bol miktarda olan Avrupa mallarının istilasına uğradı. Ekonomideki bozulma siyasal çöküşü hızlandırdı.