17. Yüzyıl Ayaklanmaları Ders Notu

MERKEZİ OTORİTENİN ZAYIFLAMASI İLE AYAKLANMALARIN ORTAYA ÇIKMASI

DURAKLAMA DÖNEMİ AYAKLANMALARI

Bu dönem ayaklanmaları üç grupta toplanabilir.

1. İstanbul (Merkez-Yeniçeri) Ayaklanmaları

 

a)  Maaş (ulufe) ve Cülus (tahta geçiş) bahşişi ödemelerinin gecikmesi,

b)  Ödemelerin ayarı düşük parayla yapılması,

c) Merkezi otoritenin ve devşirme sisteminin bozulması nedenleriyle ayaklanan Yeniçeriler, Osmanlı başkentinde büyük zararlara yol açtılar, padişah (II. Osman) ve devlet adamlarını öldürdüler.

Yeniçeri ayaklanmaları II. Osman, IV. Murat ve IV. Mehmet döneminde (Çınar Olayı Vakay-ı Vakvakiye ) yoğunlaşmıştır.

2. Celali (Anadolu) Ayaklanmaları

 

1)  Devlet otoritesinin zayıflaması

2)  Tımar sisteminin bozulması

3) Artan ve sıklaşan vergiler

4)  Mahkemelerin haksız kararları

5)  Uzayan savaşların olumsuzlukları

6)  Devlet adamlarının haksız uygulama ve istekleri

özellikle Anadolu’da ayaklanma ortamını körükledi. Anadolu (Celali) Ayaklanmalarının başlıcaları, Karayazıcı, Deli Hasan, Canbulatoğlu, Kalenderoğlu, vb. Bu ayaklanmalar tarımsal üretimin düşmesinde, ayanlığın güçlenmesinde etkili oldu.

 

3. Eyalet Ayaklanmaları

Merkezi otoritenin zayıflaması, bazı eyaletlerde (Yemen, Trablusgarp, Bağdat, Basra, vb.) bağımsızlığı hedefleyen ayaklanmalara yol açtı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.