(I. Selim) Yavuz Sultan Selim Dönemi (1512 – 1520)

(I. SELİM) YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİ (1512 – 1520)

Babasının pasifliği ve başarısızlığı karşısında ayaklanan Trabzon Valisi Şehzade Selim, Yeniçerilerin desteğini alarak padişah oldu. Selim önce iki ağabeyi ve yeğenlerini öldürterek Şehzadeler Sorunu’nu çözdü. Yönetimde dinamik kadro oluşturdu, devlet otoritesini güçlendirdi.

 

DOĞU POLİTİKASININ AMAÇLARI

a) İran Seferi – Çaldıran Savaşı:

Yavuz Sultan Selim daha Trabzon valisiyken Şah İsmail’in amacını kavramıştı. Yavuz, padişah olduktan sonra ülke içinde karışıklıkları giderip, şehzadeler (kardeşleri) sorununu da çözdükten sonra öncelikle İran üzerine gitti ve Çaldıran Ovası’nda Şah İsmail’i bozguna uğrattı (1514). Çaldıran Zaferi ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Osmanlı egemenliğine girdi.

 

b) Turnadağı Savaşı:

Çaldıran dönüşü Dulkadir Beyliği’ne Turnadağı Savaşı ile son verildi (1515). Daha sonra Çukurova bölgesinde Ramazanoğulları Beyliği Osmanlılara bağlandı. Bu olaylarla Osmanlılar ile Memlüklüler komşu ülkeler haline geldiği gibi, Osmanlılar Anadolu Türk siyasal birliğini tam anlamıyla da kurmuş oldu.

 

c) Mısır Seferi – Mercidabık ve Ridaniye Savaşları:

 

Nedenleri:

•   Dulkadiroğulları Beyliği’ne son verilmesi,
•   Memluk Sultanı Kansu Gavri’nin Şehzade Ahmet’in oğlunu  himayesine alarak Osmanlı Devleti’ne karşı kullanmak istemesi
•   Mekke ve Medine’nin Memlüklülerin denetiminde olması
•   Abbasi Halifesinin Mısır’daki Memlük sarayında bulunmasının Memlüklülere İslam dünyasında üstünlük sağlaması
•   I. Selim’in İslam dünyasının liderliğini ele geçirmek, Mısır’ın zenginliklerinden yararlanmak ve Baharat yollarını ele geçirmek istemesi

İlk savaş 1516’da Halep yakınlarında Mercidabık’ta yapıldı ve Memluklerin yenilmesiyle Suriye Osmanlı topraklarına katıldı. Memlüklülerin Sultanı Kansu Gavri savaş alanında öldü. Kansu Gavri’nin yerine geçen Tomanbey Kahire yakınlarında Ridaniye’de güçlü bir savunma hattı oluştursa da yapılan savaşı Osmanlılar kazandı ve Memluk Devleti’ne son verdi (1517).

Mısır Seferi’nin Sonuçları:

1.  Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır Osmanlı egemenliğine girdi.

2.  Halifelik Osmanlılara geçti.(Teokratik yapı güçlendi)

3.  Baharat Yolu Osmanlıların eline geçti.

      (Ancak Portekizlilerin 1498’de Hint deniz yolunu bulmalarıyla Baharat Yolundan beklenen kazanç elde edilemedi.)

4.  Venedik, Kıbrıs Adası için Memlüklülere ödediği vergiyi Osmanlılara ödemeye başladı.

5.  Mısır’dan çok sayıda bilim ve sanat adamı İstanbul’a getirildi.

6.  Kıbrıs, Girit ve Rodos adaları hariç Doğu Akdeniz Osmanlı egemenliğine girdi.

7.  Osmanlı Devleti İslam dünyasının en büyük gücü haline geldi.

Yavuz Sultan Selim döneminde batıda ve denizlerde hiç sefer düzenlenmedi. Ayrıca Anadolu’da devşirme sistemi uygulandı.