SİBİRLER (SABARLAR)
Sibirler, Göktürklerin yıktığı Avar Kağanlığı zamanında Isık Gölü civarında yaşıyorlardı. Avar baskıları sonucu V. yüzyılın ortalarında batıya doğru göç ettiler. Ural dağlarının güneydoğusunda oturmakta olan Onogurlar ve Macarları yerlerinden sürerek aynı bölgeye yerleştiler. Onların teşkilatları ve savaş tekniği yerlerinden sürdükleri bu kavimlerden çok üstün idi.
Ural bölgesinde yarım yüzyıl kalan Sibirler, 515-16 yıllarında Kafkasları aşarak Anadolu'ya girdiler. Anadolu'da Kayseri, Ankara ve Kastamonu bölgelerine kadar uzandılar. 527'de Anadolu'dan çekilerek Kafkasların güneyinde Arran, Şivvan ve Kür Irmağı dolaylarını yurt edindiler. Burada iken bazen Sasaniler ile dost olarak Bizanslılara, bazen de Bizanslılar ile anlaşarak Sasanilere karşı savaştılar.
Sibirler, 558 yılında Avarlar ile Derbent civarında yaptıkları savaşta yenildiler. Bu tarihten sonra onlar eski güçlerini kaybettiler. Bununla beraber Hazarların müttefiki olarak Arran ve Van civarını uzun süre idare ettiler. Kür Irmağının kuzeyindeki Kabala şehri onların hükümet merkezidir. Daha sonra Kafkasların güneyini ele geçiren Sasaniler Sibirleri kendilerine bağladılar.
Kafkaslar bölgesindeki ana kütleyi oluşturan Sibirler, Hazarlara karışarak onların güçlenmelerinin başlıca sebebi oldular. Ural bölgesinden göçleri sırasında onlardan bazı gruplar Macarlara karıştılar. Bunların soyundan gelen bazı oymaklar, XIV. yüzyılda bile Sibirya'nın batısında yaşıyorlardı. Bugün, Asya'daki geniş topraklar için kullanılan "Sibirya" sözü onların adından gelmektedir.
