DİĞER TÜRK DEVLETLERİ VE TOPLULUKLARI
AVARLAR
Göktürkler, Avar egemenliğine son vererek devletlerini kurmuşlardı. İki kavim arasına giren derin düşmanlık, Avarların batıya doğru uzun göçlerine neden oldu. Avarlar Kafkaslara geldikleri zaman önlerine çıkan Sibirleri ağır bir yenilgiye uğrattılar. Karadeniz’in kuzeyini ele geçirdikten sonra bugünkü Romanya’ya girdiler. Bu bölgedeki Onogurlar ile Atilla’nın Hunlarından gelen topluluğu da yenip idareleri altına aldılar. Türlü Slav ve Cermen kabileleri de Avar hakimiyetini tanımak zorunda kaldılar. 560 yılında artık onlar Avrupa ve Bizanslılar için korkulu bir güç haline gelmişlerdi.
Avarlar, Avrupa Hunlarından sonra Avrupa’da imparatorluk kuran ikinci Türk hanedanıdır.
İki yüzyıldan fazla bir süre Avrupa’nın önemli bir kısmına egemen olmuşlar ve sınırları Avusturya’dan Karadeniz’in kuzeyine kadar yayılmıştır.
Birçok Slav topluluklarını Doğu Avrupa ve Tuna Havzasına yerleştirerek zamanla kaynaşmalarına neden olmuşlar ve bugünkü Slav topluluğunun oluşmasında önemli rol oynamışlardır.
Bu Slav topluluklarını devlet ve askeri teşkilatları bakımından etkilemişlerdir.
565 yıllarına doğru Avarların başında Bayan Han bulunuyordu. Cesur ve kabiliyetli bir devlet adamı olan Bayan Han Macaristan’ı işgal etti. Karargahını Atilla’nın başkentine yakın bir yere kurdu. Bu ülke, Asya’dan kopup gelen Türk veya onlara akraba atlı kavimlerin daima tercih ettikleri yerleşme yeri olmuştur. Bunun başlıca nedeni Macaristan’ın atlı kavimlerin yaşamasına uygun bir ülke olmasıdır. İkinci olarak burası Avrupa’nın her tarafına akın yapmaya elverişli merkezi bir yerdi.
Bayan Han 570 yılında Frankları dize getirdi. Daha sonra Bizans topraklarına girerek Belgrat’ı aldı ve Edirne’nin kuzey taraflarına kadar her yeri kasıp kavurdu. 587 yılında başarılı olamayan Avar hükümdarı birkaç yıl sonra bunun acısını fazlasıyla çıkardı; Çorlu’ya kadar bütün Bizans topraklarını talan etti.
Avarların bu kuvvetli devirleri VII. yüzyılın ilk yarısında da devam etti. Onlar 619 ve 629 yıllarında olmak üzere iki kez İstanbul’u kuşattılar. Avarlar, İstanbul’u kuşatan ilk Türk devletidir. İkinci kuşatma Sasaniler ile ortak yapılmış ancak donanmanın olmayışı başarısızlığa neden olmuştur.
VII. yüzyılın ortalarına doğru Turla (Dinyester) Irmağı boylarındaki Bulgarlar iyice kuvvetlenince Avarlar zayıflamaya başladılar. Aynı zamanda ülke içindeki kavimler de baş kaldırdılar. Bununla beraber Avarlar IX. yüzyılın başlarına kadar siyasi varlıklarını sürdürebildiler. VIII. yüzyılın sonlarında Frank Kralı I. Karl Macaristan’ın ortalarına kadar olan Avar topraklarını işgal etti. Arkasından birkaç sefer daha düzenleyen Frank Kralı Avarları tarih sahnesinden çekilmek zorunda bıraktı (805). Avarların doğu topraklarını Bulgarlar ele geçirirken öbür bölgelerine de Slav kabileleri yerleşti.
Avarlar bir süre sonra Hristiyan oldular ve yerli halklar arasında eriyip gittiler.
Avarlar, Bizans ordusunu da giyim, silah ve savaş taktiği bakımından etkilemişlerdir.
