İkinci Dünya Savaşı Savaş Yılları Avrupa’da Savaş

B) SAVAŞ YILLARI

1. AVRUPA’DA SAVAŞ

Sovyetlerle yapılan Saldırmazlık Paktı’ndan sonra sonra Hitler, Polonya üzerindeki niyetlerini açığa vurdu  ve Polonya üzerinde bir baskı politikası uygulamaya kondu. Ardından 1 Eylül 1939’da Polonya’ya saldırdı. 3 Eylülde İngiltere ve aynı gün bir kaç saat sonra Fransa Almanya’ya savaş ilan ettiler.

Polonya’daki Ukraynalılar ile Beyaz Rusları korumak bahanesiyle 17 Eylül 1939’da Sovyet Rusya da Doğu Polonya’yı işgal etti. Böylece 1918 öncesi Almanya’ya ait topraklar yeniden Almanya’ya katıldı. Sovyetler de ülkenin güney eyaletlerini ele geçirdi.

Bu durumda Polonya’nın Sovyet Rusya ve Almanya arasında paylaşılması gerekiyordu. 28 Eylül 1939’da iki devlet arasında bir antlaşma imzalanarak Polonya paylaşıldı. Böylece Polonya haritadan silindi.

Almanya ve Sovyetler 28 Eylül’de Moskova’da bir bildiri yayınlayarak Polonya sorununun çözüldüğünü,savaşa devam etmenin gereksiz olduğunu, bu barış teklifinin reddedilmesi halinde meydana gelecek olaylardan İngiltere ve Fransa’nın sorumlu olacağını bildirdiler.

Bu teklife Fransa 7 Ekim’de ve İngiltere’de 12 Ekim’de cevap verdiler ve her ikisi de barış teklifini reddettiler. İki devletin barış teklifini reddetmelerinde, Alman-Sovyet işbirliğinin devamlı olamayacağına inanmaları önemli rol oynamıştır.

İŞGALLER

SOVYET-FİN SAVAŞI VE İSKANDİNAVYA GELİŞMELERİ

Almanya ile Polonya’yı paylaşan Sovyetler Baltık memleketlerini de ele geçirmek için herekete geçtiler. Diplomatik baskılar sonucu Estonya, Letonya ve Litvanya Sovyetler Birliği’ne katıldılar ve birer Sovyet Cumhuriyeti oldular.

Polonya ve küçük Baltık memleketlerinden sonra sıra Finlandiya’ya gelmişti. Fakat Finlandiya işi Sovyetler için o kadar kolay olmadı. Sovyet Rusya, Finlandiya’dan haklar almaya çalıştı ancak diplomatik yollarla bunu başaramayınca bunun üzerine 30 Kasım 1939’dan itibaren Sovyet-Fin Savaşı başladı. Finlandiya bu savaşta yenildi ve toprak kaybetti ancak bağımsızlığını korudu.

ALMANYA’NIN DANİMARKA VE NORVEÇ’İ İŞGALİ

İngiltere I. Dünya Savaşı’nda yaptığı gibi, Almanya’yı denizden abluka altına alabilirdi. Bu ablukaya karşı mücadele edebilmek için Alman deniz kuvvetlerinin Norveç fiyortlarında denizaltı üslerine ihtiyacı vardı.

Bu düşünce ile 9 Nisan 1940’ta Alman kara ve deniz kuvvetleri bir gün içinde Danimarka ve Norveç’i işgal ettiler. Bu istila sonucunda İngiltere’de Chamberlain hükümeti düştü, yeni hükümeti 11 Mayıs 1940’ta Winston Churchill kurdu. Bir gün önce de Almanya, Belçika ve Hollanda’yı işgale başlamıştı.

“Fransa ve İngiltere, Norveç’ten sonra sıranın kendilerine geleceğini biliyorlardı. Bu  nedenle de Belçika’ya başvurup, Belçika topraklarına asker yığmak istediler. Çünkü Fransa’nın Maginot Hattı nedeniyle Almanya’nın Belçika’dan sarkması gerekiyordu. Belçika Almanya’yı kızdırmamak için bu öneriyi reddetti.”

Maginot Hattı

Fransa’nın ünlü savunma hattıdır. Fransız generaller, 1930’larda dünyanın en güçlü savunma hattını kurmaya karar vererek Maginot Hattı’nı oluşturdular. II. Dünya Savaşı’na kadar hiç test edilmeyen bu hat, birbirinden bir top atımı uzaklıkta 50 savunma kulesi ve bunlara bağlantılı yeraltı sığınaklarından oluşuyordu.

Düşmanın ele geçirmesi neredeyse imkansız olan sığınaklarda, askerlerin yaşaması için her şey mevcuttu. Bu hattın iki zayıf noktası vardı: Belçika sınırı ve askerlerin ilerlemesini olanaksız kılan sıklıkta ağaç örtüsüyle Ardennes ormanları Fransa, Almanya ile Polonya arasında savaş sürerken bu hattı güçlendirmeye başlamıştı. Fransızlar, savaş başladığında Almanların kuzeyden, savunmasız Belçika sınırından saldıracaklarını hesaplamışlar ve güçlerinin büyük bir kısmını bu bölgeye kaydırmışlardı. Almanya doğuda ve kuzeyde başarılar sağlarken Fransız ve kıtada bulunan İngiltere birlikleri, Maginot Hattı’nın gerisinde Alman saldırısını güvenle bekliyorlardı. Almanlar ise Ardennes’te Fransa hatlarını yararak “aşılmaz” Maginot Hattı’nı geçtiler ve Belçika sınırına yığılmış Fransız ordularını arkadan sararak teslim aldılar.

15 Mayıs 1940’ta Hollanda teslim oldu. Fransa ve İngiltereden asker yardımı alarak direnen Belçika da 27 Mayıs 1940’ta teslim olmak zorunda kaldı.

İtalya, 10 Haziran 1940’ta Fransa’ya savaş ilan ederek İkinci Dünya Savaşı’na katıldı. Ancak Fransa’ya karşı bir başarı elde edemedi.

Alman kuvvetlerinin bir bölümü 14 Haziran 1940’ta Paris’e girdi.

Fransa, İngiltere ve Amerika’dan istediği yardımı alamayınca 16 Haziran 1940’ta Başbakan Reynaud istifa etti. Yeni hükümeti mütareke taraftarı Mareşal Petain kurdu. Yeni hükümet 22 Haziran 1940’ta Almanya ile mütareke imzaladı. Bu mütareke ile Almanya, Fransa’da bağımsız bir hükümetin bulunmasını kabul etti. Bunun nedeni, Almanya’nın İngiltere’yi yalnız bırakmak istemesiydi.

24 Haziran 1940’ta İtalya ile Fransa arasında bir mütareke imzalandı. Fransa bir kısım toprağı İtalya’ya terketti ve Fransa-İtalya sınırı gayri askeri hale getirildi.

Fransa teslim olmuştu. Ancak Fransızlar teslim olmamıştı. Londra’da bulunan ordusunun en genç generali (49 yaşında) Charles de Gaulle, bir direniş çağrısı yayınladı. General, Fransız halkına BBC radyosundan şöyle sesleniyordu: “Fransa bir muharebe kaybetmiştir. Ama savaşı kaybetmiş değildir.”

İNGİLTERE SAVAŞI

Fransa savaşı sona ermişti. Ancak  İngiltere savaşı yeni başlıyordu ve İngiltere’nin bir ada devleti olması Almanya’nın işini zorlaştırıyordu.

Almanya, İngiltere’yi ancak bir çıkarma yaparak istila edebilirdi. Hitler, İngiltere’ye çıkarma yapmayı göze alamadı. Hava bombardımanlarıyla İngiltere’yi ağır tahribata uğratıp barışa zorlamayı düşündü ancak İngiltere teslim olmaya yanaşmadı. Alman hava kuvvetleri de ağır kayıplar verdi. Böylelikle savaş İngiltere’nin galibiyetiyle sonuçlanacaktı.

Üçlü Pakt (27 Eylül 1940)

Hitler, Fransa’yı yenmiş, ancak İngiltere’yi yenememişti. Şimdi İngiltere’yi barışa zorlamak için bazı planlar yapıyordu. Bunlardan biri İtalya, Japonya ve Almanya arasında bir ittifak imzalanmasıydı. Bu antlaşma ile Avrupa’da yeni düzenin kurulması işi Almanya ve İtalya’ya, Doğu Asya’da yeni düzenin kurulması görevi de Japonya’ya veriliyordu. Yeni düzen, istilaya dayanan egemenlik kurma işiydi. Bu pakt aynı zamanda ABD’nin savaşa katılmasını önlemeye yönelikti. Amerika’ya, savaşa girerse karşısında Japonya’yı bulacağı mesajı veriliyordu.

ALMAN-SOVYET İLİŞKİLERİNİN BOZULMASI

Almanya’nın Üçlü Pakt’ı imzalaması Alman-Sovyet ilşkilerinin bozulmasında etkili oldu. Sovyetler bu paktın imzalanmasından hoşnut olmamışlardı. Çünkü Almanya, Sovyetleri Japonya aracılığıyla tehtid eder duruma geçmişti.

Ancak Hitler, henüz Sovyet Rusya ile savaşmak istemiyordu. İngiletere’nin bir Alman-Sovyet savaşını kendi kurtuluşu olarak gördüğünü tahmin ediyordu. Bu nedenle Sovyetleri Üçlü Pakt’a alarak dünyanın paylaşılmasına onları da ortak etmeyi düşündü.

1940’ta , Almanya ile Sovyetler arasında Berlin’de görüşmeler yapıldı. İki tarafın da  birbirlerine önerileri oldu. Ancak anlaşma sağlanamadı. Bunun üzerine Hitler, Sovyetler ile uzlaşmanın mümkün olamayacağını anladı ve Alman ordularına Rusya’yı ezmek için hazır olmaları emrini verdi. Rusya’nın istilası ile ilgili olan ve “Barbarossa Harekatı” diye bilinen bu plan 1941 ilkbaharında yürülüğe girecekti.

İTALYA’NIN YUNANİSTAN’A SALDIRMASI

Kuzey ve Doğu Afrika harekatının İtalya açısından temel amacı Süveyş’i ele geçirmekti. Mussolini, Girit ve Yunanistan’ı alıp Doğu Akdeniz’e yönelmeyi amaçladı. İtalya, İngiltereye üs verilmesini neden gösterip, Yunanistan’da Korfu ve Girit adaları ile Epir ve Pire limanlarının kendisine verilmesini istedi. İstedikleri reddedilince de Yunanistan’ı işgale yöneldi ancak direnişle karşılaştı. Bir yıl sonra Almanya bütün Balkanlara girip Yunanistan’ı da işgal etti. Almanya bundan sonra tüm Ege adalarını ve Girit’i ele geçirdi. (Mayıs 1941)

ALMANYA – SOVYETLER BİRLİĞİ SAVAŞI

Sovyetler, Alman saldırısı karşısında geniş alanlardan yararlanarak geri çekildiler ve Alman ordularını zor durumda bıraktılar. Almanlar giderek üslerinden uzaklaştılar ve lojistik  destek sağlayamaz oldular.

Almanlar, Moskova kapılarına kadar dayanmış olsalar da zorlu kış koşulları karşısında duraklamak zorunda kaldılar. Hitler, Stalingrad’ı düşürmeye büyük önem veriyordu. Ancak Stalingrad alınamadığı gibi Şubat 1943’te Ruslar karşı saldırıya geçip 6. Alman ordusunu 190 bin kişilik kuvvetiyle esir ettiler. Stalingrad Muharebesi, Rusların zaferiyle sonuçlanmış oluyordu. Bundan sonra Ruslar ilerlemeye, Almanlar gerilemeye başlayacaktı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.